- Дем алу кезінде өкпе арқылы. Осы жол аса қауіпті, өйткені зиянды заттар тармақталған талшықты жасуша арқылы қанға барып, ағза бойы таралады.
- Су және аспен бірге асқазан тракты арқылы. Удың түсуі темекі тартумен, қолың кірленуімен, тамақ тұтыну кезінде, жеке гигиена ережесін сақтамау кезінде түседі. Мысал ретінде қорғасынды алуға болады – жұмсақ металл оңай сүртіледі, қолды кірленеді, нашар жуылады және тамақтану жіне темекі тарту кезінде ағзаға оңайлықпен өтеді. Асқазан трактында заттар оның құрамының әсерінен ағзаға жағымсыз жағынан өзгеру мүмкін. Суда нашар еритін қорғасынның қосылыстры ішек суында жақсы ериді сондықтан да оны жеңіл сіңдіреді.Химиялық заттардың көп бөлігі бауырға түсіп, жиналады және анықталған дәрежеде залалсызданады.
- Зақымдалмаған тері арқылы. Тері арқылы химиялық заттардың өту дәрежесі оның ерігіштігіне, терімен жанасу бетінің өлшеміне, ондағы қанның жылдамдығы мен көлеміне тәуелді болады. Сұйық ұшатын заттар тері бетінен тез арада жоғалады жіне сіңуге үлгермейді. Майланған (аз ұшқыш) заттар теріде жиналады және сіңбейді. [1, с. 78-79]
7.3 Зиянды заттардың әсері
Оның молекуланың минималды мөлшері өмірге аса маңызды талшықтар – нысана тепе-теңдіктен шығаратын және байлайтын кезінде удың максималды улы әрекеті байқалады. Мысалы, ботулинус токсиндері перифериялық қозғалыстық жүйкелердің аяғында және паралич туғызатын әрбір жүйке талшығына келетін сегіз молекула құрамында жиналатын мүмкіншілігі бар. 1 мг ботулины 1200 г тірі затты, ал 200 г Жердің бүкіл халқын жою мүмкін.
Биологиялықтан басқа заттар адамға фиброгенді әсер ету мүмкін. Осы заттар өкпеге түскеннен кейін өкпе (фибриоз) жасушасының кішігірім кесіп кетуіне әкеледі, пневмокониоз – науқасқа әкелу мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |
