Американ психологы У. Джеймс жеке адамның талаптануы мен
жетістікке жету табыстарымен байланыстырып, төмендегі формула жобасын
көрсетті.
Өзін-өзі сыйлау = табыс /талаптану
Табыс неғұрлым жоғары болса, талаптану соғұрлым төмен болады және
керісінше талаптану жоғары болса, табыс төмен болады. Адам толығымен
талаптанудан бас тарта алмайды, сәттілік пен сәтсіздік шынайы категория, ол
жағдайға және жеке адамның өзіне байланысты болады.
Өзін-өзі сыйлау қоршаған ортадағы адамның дәлме-дәлдігімен
анықталады. Егер өзін-өзі сыйлауы төмен болса, адам өз-өзін алдауы,
шындықтан қорқуы, көптеген психологиялық қорғаныс түрлерінің дамуы,
сондай-ақ, өзін-өзі сыйлау өзге адамдармен өзара қатынас сипатын анықтайды.
Өзін-өзі сыйлаудың дәлме-дәлдігі тәрбиеге байланысты [12, б. 285 Психология.
Учебник. / Под редакцией А.А.Крылова].
Н.В. Крогус бойынша өзін өзге адамдармен салыстырса, субьект өзін-өзі
бағалау ретінде қабылдайды. Егер субьект өзіндік «мен»–ің қалыптастыра тұлға
реттеу мүмкіндігін, өзін дамыу ретінде өзіне белсенді әрекет жасайды [13, б. 71
Крогус Н.В. Взаимообусловленность познания людьми друг друга и
самопознания в конфликтной деятельности ].
С.В. Кондратьева субьект өзге адамдармен қарым-қатынаста өзін-өзі
тануымен бірге басқаның қасиетін танып, өз бойына игере алуы және осындай
процестен кейін өзгені тануда өзіндік феномені пайда болады [14, б. 121
Кондратьева С.В, Галузо П.Р. Влияние понимания своих учителей на характер
общения подросков].
Достарыңызбен бөлісу: