3.5 Фразеоло гизмдер жəне мақал-мəтелдердің дискурстық ерекшеліктері Тұрақты тіркес түрлерінің ішінде бірден ерекшеленетін мақал мен
мəтелдер. Сондықтан да мақал-мəтелдер қазақ тілінде ауыз əдебиетінің
үлгілері ретінде фразеологизмдерге қарағанда ертерек жинастырылып,
хатқа түскен. Қазақ ауыз əдебиеті үшін мақал-мəтелдер халықтық мəдени
мұраның қайнар көздерінің бірі болып танылады. Мақал-мəтелдер тіл-
дік тұрғыдан гөрі фольклорлық əдебиетте көбірек сөз етілген. Алай-
да халықтың танымдық-əлеуметтік деңгейінен хабардар ететін мақал-
мəтелдер сөйлеу кезінде фразеологизмдер сияқты даяр қалпында
қолданылады.
Мақал-мəтелдердің тұлға жағынан жəне қолдану тұрақтылығы
жағынан фразеологизмдерге ұқсас. Алайда əрқайсысының жеке ғылыми
нақты терминдік атаулары болса да бұл екі тілдік бірлік те тұрақты тіркес-
тер қатарынан саналады. Осы күнге дейін айтыс-тартыспен келе жатқан
жəне нүкте қойылмаған дау – мақал-мəтелдерді тұрақты тіркестер, яғни
фразеология аясында қарастыру керек пе, жоқ па деген мəселе. Бұл рет-
те қазақ фразеологтарының бұл туралы айтқан пікірлері де бірізділікке
келмеген жайлары бар.
Оқулық авторлары І.Кеңесбаев, Ғ.Мұсабаев, Ə.Болғанбаев, қазақ-
стандық кейбір фразеолог мақал-мəтелдерді тұрақты тіркестер құрамында
қарастырмауды ұсынған. Сөйтіп, фразеологизмдерді мақал-мəтелдерсіз
