жану
↔
Шырағы
сөну.
♦ Фразеологиялық мағынаның өзінде қарама-қарсы ұғымның болуы
антоним фразеологизмдердің жасалуына ықпал етеді.
Су сепкендей ба-
сылу ↔ Жүрегі алып ұшу.
♦ Кейде болымсыз жұрнақтардың қызметі компонеттер арасында ан-
тонимдік мағына туғызады:
Куəлі
істі куə табар
↔
Куəсіз
істі күмəн
табар.
♦ Фразеологизм құрамындағы кейбір компоненттер өзара қарсы мəндде
айтылмай, бірақ мəнмəтінде /контексте/ анонимдік мағына жасайды:
Қысқа күнде қырық рет шабу, Мұңын мұңдау, жырын жырлау;
Бұлар
прагматикалық антонимдер деп аталады.
Антонимя құбылысы жеке
сөздер мен фразеологимздерде əр түрлі көрінеді. Ал олардың арасындағы
жалпылылық – антонимияның лингвистикалық құбылыс екендігі. Жеке
сөз бен фразеологиялық бірліктердің екі басқа тілдік фактор болуы – ере-
кшеліктері. Сондықтан фразеологизмдер мен сөздердің антонимиялығы
лексикалық, фразеологиялық талдауды қажет етеді.
184
Достарыңызбен бөлісу: |
