Тавык йөрəк
– қорқақ
Тавык баш
– ақылсыз, тауықтың миындай
Тавык тэшена тары керə, ашамаса тагы керə
– дəмету
Қазақ тілінде «үйрек ұшып, қаз қонған» – молшылық, «қаздай қалқу»
-еркін жүру т.б. сияқты бірен-саран ғана тіркестер бар.
Аспан денелері ұйытқы болған
фразеологизмдер
Адамдар үшін қоршаған ортаның бірі – құпиясы мол аспан əлемі.
Сансыз жұлдыздарды қазақтар аспан шырақтары деп бейнелі атаған. Ас-
пан сырын білуге ұмтылған көшпелі қазақтар өздерінің тұрмыс-тіршілігі
үшін космоним ерекшеліктерін ауа райын болжауға, жер тарапатарын
білуге, уақытты белгілеуге пайдаланды. Олардың мұндай халықтық та-
нымдары қазақ тілінде жеке лексикалық бірліктер атауынан жəне фразео-
логизмдер, мақал-мəтелдерден көрініс тапты. Қазақ тілі сөз байлығының
тағы бір қабаты осы аспан денелерінің атаулары мен соған қатысты туған
тұрақты тіркестер мен мақал-мəтелдерден тұрады.
Мəселен, жеке жұлдыздар атауы Темірқазық, Сүмбіле, Жеті қарақшы,
Ақбозат, Үркер т.б. космонимдер ұйытқы болған аңыз-əңгімелер халық
арасына кең тараған.
Ал халықтық космонимдерге байланысты
Достарыңызбен бөлісу: |
