79.Сен тұр, сен шық!(1 түрі) Бұл ойынды 3–4 бала ойнайды. Ойнаушы балалар барлық саусақтарын столдың үстіне салып отырады. Ойынды алғаш бастайтын бала тек сол жақ қолын ғана салады. Оң жақ сұқ саусағымен столдағы саусақтарды санап шығады: бір, екі, үш, төрт.... Бұдан соң өзі қалаған бір саусақтан бастап ойынның сан сөздерін айта береді:
1. Бірім – бірім,
2. Екім – екім,
3. Үшім – үшім,
4. Төртім – төртім,
5. Бесім – бесім,
6. Алтым – алтым,
7. Ауыр балтам,
8. Қалың қалтам.
9. Алтай-салтай,
10. Балақай-олақай.
11. Олпық,
12. Солпық,
13. Сен бүк. (Бұл саусақ ішке қарай бүгіледі.)
14. Сен тұр. (Бұл саусақ басын көтереді.)
15. Сен шық. (Бұл саусақ алақанға қарай бүгіліп, саптан шығады.)
Кезекте тұрған саусақтан бастап, тағы да әрі қарай жоғарғы сан сөздер қайталанады да, 15-сөз «Сен шық» дегенде, 15-саусақ тағы да саптан шығады. Ойынның мақсаты әркім өз саусақтарын бұрын шығарып әкету. Ең соңында қалған саусақ иесі айып тартады.
Осы 15 ауыз сан сөз неше рет айтылғанда, «Сен шық» деген сөздің кімнің саусағына дәл келетінін есептеп, болжап отыруға болады. Үшінші, кейде екінші саусақ ойынның ең артында қалады. Онда сол бұрынғы кезек тәртібімен әлгі 15 ауыз сөзді айнала қайталай береді.
«Бүк дегенде бүгіліп қалған саусақтар (яғни 13-сөз келгенде), «қасқырдан бұғып қалған түліктің бірі» деп есептелінеді де, сол баланың құлағына былай айқайлайды.
Мысалы:
– Бұғып қалған «лақ», – десе:
– «Шөре-шөре», – деп жауап қайтарады.
– «Құлын», – десе;
– «Құрау-құрау»;
– «Бұзау», – десе;
– «Әукім-әукім»;
– «Қозы», – десе;
– «Пұшайт-пұшайт», – дейді.
Ең соңындағы бала үшін ұпай шартын ойнаушылар өздері келісіп белгілейді.
