«Мұрағаттану» пәні бойынша оқытушы үшін оқу-әдістемелік кешені №1басылым 30. 09. 2010 ПӘннің ОҚУ Әдістемелік кешені



бет1/3
Дата23.08.2017
өлшемі0,59 Mb.
#24919
  1   2   3

042-14-5-02.01.20.11/02-2010

№1 басылым 30.09.2010

Беттің беті



Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті


3 деңгейлі ОӘК құжаты

ПОӘК

ПОӘК 042-14.5.02.1.20.11/02-2010





«Мұрағаттану» пәні бойынша оқытушы үшін

оқу-әдістемелік кешені


№1басылым

30.09.2010


ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

«Мұрағаттану» пәнінен

5В020300- Тарих мамандығына арналған
Оқу әдістемелік материалдар

Семей, 2013

Мазмұны


  1. Глосарий

  2. Дәрістер

  3. Практикалық сабақтар

  4. Студенттердің өздік жұмысы

  5. Әдебиеттер


Глоссарий

1. АККЛИМАТИЗАЦИЯ - бір бөлмеден екінші бөлмеге немесе басқа жерге ауыстырғанда жәдігер сол ортаға үйренгенше уақыт.

2. АКСИОЛОГИЯЛЫҚ аспект - бағалылық аспект. АТТРАКТИВТІК қасиетт- көңіл аудару, назарды күшейту.

3. АТРИУМ – мемлекеттік рәміздері - Елтаңба, Мемлекеттік Ту, Әнұран мен Ата Заң қойылған мұражайдағы бөлім.

4. ГЕРМЕТИЗАЦИЯЛАУ- ауа кірмейтіндей саңылусыз бекіту.

5. ГИГРОСКОПИЯЛЫҚ МАТЕРИАЛДАР- органикалық ылғал тартқыш материалдар

6. КОММУНИКАТИВТІК аспект - хабарламалық аспект



7. МҰРАЖАЙ – арнайы жабдықталған, қоғамдық қажеттіліктерді өтеуге арналған, тарихи – ғылыми дерек ретінде жәдігерлерді сақтап, ұрпақтан – ұрпаққа жеткізетін, әлеуметтік ақпарат құжаттарын жинайтын, эстетикалық құндылықтары бар мекеме.

8. МҰРАЖАЙ ЭӘДІГЕРІ – нақты өмірден алынған, музейге қоюға құндылығы бар, музей қорына тіркелген, ұзақ сақтауға бейім зат.

9. РЕПРЕЗЕНТАТИВТІК қасиет- ұқсас жәдігерлердің артықшылығын анықтай білу

10.. СЕМАНТИКАЛЫҚ қасиет -мәнерлілік, дәлділік, мәндік қасиет

11. ЭКСПЕССИВТІК - толқыту, көңілде әсер қалдыру қасиеті


6 Оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы
Таблица 1

Тақырып №

Тақырып

Тақырып мазмұны

Сағат саңы

ЛӘдебиет

ЛЛК

ССПЗ

ЛЛБ

ССРСП

ССРС

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

Мұражайтану ғылыми пән ретінде

Мұражай қоғамдық институт ретінде атқаратын әлеуметтік функциялары. Мұражайтану- қоғамдық ғылым, әлеуметтік ақпараттың сақталу процестерің, музей жәдігерлері арқылы танымдық берушісі. Мұражайтанудың зерттеу нысанасы. Музей ісінің теориясы мен практикасының тарих, мәдениет тарихы, өнертану,этнография,археология т.б. ғылыми салалары арқылы зерттеу.

22

11




33

33

45.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.1.5

2

Тарихи мұражай атқаратын ролі және оның әлеуметтік функциялары

Тарихи мұражайлардың пайда болуы. 20 ғ. Мұражайлары.Мұражайдың әлеуметтік функциялары. Мұражайтану жүйесі және мұражайлардың классификациясы. Тарих мұражайларының зерттеушілік жұмысы. Мұражай жәдігерлерінің жалпытарихи зерттеуі. Экспозицияның жалпытарихи ғылыми дайындауы. Жүйелеу прцессіндегі жалпытарихи зерттеулер.

2

1




3

3

5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.1.5 5.2.1 5.2.2

5.2.3


3

Мұражай қорларын ұйымдастыру

«Мұражай қоры» ұғымы.Тарихи мұражайының жәдігерлері. Жәдігерлердің мұражай құндылығы. Мұражай жәдігерлерінің құндылығы. Типтік және таңдандыратын мұражай жәдігерлері. Музейдегі ғылыми- көмекші материалдар.

1

1




3

3

5.1.15.1.25.1.3 5.1.4 5.1.55.2.15.2.25.2.3

4

Мұражай қорларын ғылыми ұйымдастыру

Мұражай қорының ғылыми ұйымдастырудың мақсаттары.Мұражай коллекциялары. Мұражай қорының структурасы. Қор жұмысының негізгі бағыттары. Біріктіру, есептеу , сақтау, қорларды зерттеу, консультация жүргізіп отыру- кор жұмытарының бағыттары.

2

1




3

3

5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.2.1 5.2.2 5.2.3

5

Мұражай қорларын біріктіру

Мұражай жұмысындағы кор біріктіруі. Музееведческий подход к деятельности с целью комплектования фондов. Объекты социальной деятельности с точки зрения комплектования фондов. Шынайы әлемнің заттары мұражай жәдігерлері ретінде. Біріктіру жұмысының деректері мен ұйымдастыру түрлері. Мұражай қорларын біріктірудін жоспарлауы.

2

1




3

3

5.1.1 5.1.25.1.35.1.45.1.5

5.2.1


6

Мұражай қорларын біріктірудін ұйымдастыру

Қорды біріктіру процессі. Қорды біріктірудегі ғылыми әдістемесінің негіздері. Мұражайға ұжымдардан және жеке адамдардан жәдігерлерді алу әдісі. Мұражай қорларын біріктірудің мақсатымен далалық зерттеу дайындау және өткізу. Мұражай жәдігерлердің іріктелуі.

2

1




3

3

5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.1.5 5.2.1

5.2.2


7

Мұражай қорларының ғылыми каталогтау

Музей каталогтары және олардын жүйелеуі. Мұражайда автоматтырылған ақпараттық жүйені құру. Мұражай қорларының құжаттарымен қолдану .

2

1




3

3

5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.1.5

5.2.1


5.2.2

8

Мұражай қорларының сақталуы

Мұражай қорларының сақталуының тәртібі: температуралық – ылғалдылық тәртіп, жәдігерлерді ауадағы зиянды заттардан сақтау, музейдегі жарық түсу тәртібі,музейдегі биологиялық режим.

Мұражай жәдігерлерінің консервациялау және қайта жөндеу. Мұражай қорларының сақталуының жүйесі. Мұражай жәдігерлерінің экспозицияда сақталудың ерекшеліктері. Қордын ашық сақталуының ұйымдастыру мәселелері. Мұражай жәдігерлерінің топтастыру және жинақтау.



3

1




3

3

5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.1.5 5.2.1

5.2.3


9

Мұражай экспозициясы. Ғылыми дайындық.

Тарихи мұражайдын экспозициясын құру әдісі мен тәртібі. Тарихи мұражайдын экспозициясынын жуйесі. Экспозициялық құжаттар. Экспозициядағы ғылыми-көмекші материалдар. Тексты и фонокомментарии. Экспозициялық комплекстар. Экспозиция дайындау кезіңдегі ұйымдастыру жұмысы. Экспозицияны ғылыми жобалау.

3

1




3

3

5.1.1

5.1.25.1.3

5.1.4

5.1.5


5.2.1


10

Мұражай экспозициясы. Сәулет және көркем дайындық.

Мұражай экспозициясын жобалауы. Мұражай экспозициясын жобалауынын негізгі принциптері. Экспозициялық ансамбль. Экспозициялық ансамблінде құру жабдықтары. Мұражай экспозициясын жобалаунын сәулет және көркем дайындық

3

1




3

3

5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.45.1.5

5.2.2


11

Мұражайдын мәдени- көпшілік және тәрбие жұмысы

Мұражайдын мәдени- көпшілік және тәрбие жұмысынын мақсаттары мен ерекшеліктері. Мұражай педагогикасы. Мұражайдын мәдени- көпшілік және тәрбие жұмысынын түрлері мен формалары Мұражайда экскурсия жургізу. Ақпарат және реклама. Мұражайдын мәдени- көпшілік және тәрбие жұмысын ұйымдастыруы.

2

1




3

3

5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.2.255.2.26

12

Мұражай – зерттеу орталықтары

Тарихи мұражайдын ғимараттарына жалпы талаптары. Мұражай ғимараттары. Мұражайлардын жаңа ғимараттарынын құрылысы. Мұражай заттарының типтеріне байланысты (материалдық ескерткіштер, бейне материалдар, жазба деректері, деректі фономатериалдар) экспозицияда көрсетудің арнайы әдістері. Мұражай ғимараттарынын техникалық жабдықтамасы.

2

1




3

3

5.1.1 5.1.2 5.1.3

5.1.4


5.1.5

5.2.25.2.3



13

Қазақстандағы мұражайлар

Қазақстандағы мұражайлардың тарихы. ҚР Мемлекеттік Орталық мұражайы.Абай Мемлекеттік тарихи- мәдени қорық музейі. «Әуезов уйі» атты атты ғылыми-мәдени орталық. Г.Н.Потанин атындағы Павлодар тарихи-өлкетану музейі. Көрмелер мен аукциондар дирекциясы. ҚР Мемлекеттік Ә.Кастеев атындағы өнер музейі. ҚР ҰҒА археология мұражайы. Қазақстан ұлттық валюта мұражайы. Қ.И.Сәтбаевтың мемориалдық музейі.Ш.Уәлихановтың «Алтын емел» Мемлекеттік мемориалдық музейі.Ықылас атындағы Республикалық халық саз аспаптары музейі. Қазақстан палеолит музейі.

4

1




3

3

5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.2.1




Барлығы




30

15




45

45





7 Студенттерге арналған жұмыс бағдарламасы (Sillabus)
Таблица 2

№ темы

Тақырып

Сағат саны

ЛК

СПЗ

ЛБ

СРСП

СРС

1

2

3

4

5

6

7

1

Мұражайтану ғылыми пән ретінде

2

1




3

3

2

Тарихи мұражай атқаратын ролі және оның әлеуметтік функйиялары

2

1




3

3

3

Мұражай қорларын ұйымдастыру

1

1




3

3

4

Мұражай қорларын ғылыми ұйымдастыру

2

1




3

3

5

Мұражай қорларын біріктіру

2

1




3

3

6

Мұражай қорларын біріктірудін ұйымдастыру

2

1




3

3

7

Мұражай қорларының ғылыми каталогтау

2

1




3

3

8

Мұражай қорларының сақталуы

3

1




3

3

9

Мұражай экспозициясы. Ғылыми дайындық.

3

1




3

3

10

Мұражай экспозициясы. Сәулет және көркем дайындық.

3

1




3

3

11

Мұражайдын мәдени- көпшілік және тәрбие жұмысы

2

1




3

3

12

Мұражай – зерттеу орталықтары

2

1




3

3

13

Қазақстандағы мұражайлар

4

1




3

3




барлығы

30

15




45

45



7.1 Практикалық сабақтардың тақырыптары

Таблица 3





Тақырып

Мазмұны

Сағат саны

1

Тарихи мұражай. Мұражайлық зерттеулер.

  1. Мұражайтанудың негізгі ұғымдары: «мұражай», «мұражай ісі», «мұражай жәдігері».

  2. Мұражайлық зерттеулер:мұражай- педагогикалық, социологиялық, психологиялық.

  3. Мұражайдың негізгі әлеуметтік қызметтері: ғылыми-құжаттау, қорғау, зерттеу, білім-тәрбие беру.

2

2

Мұражай жәдігерлерінің зерттеу әдістемесі.

  1. Мұражай қорлары туралы түсінік.. Мұражай қорларының құрамы: негізгі және айырбас қоры.

  2. Негізгі қордың құрамындағы коллекциялық және дублеттік қорлар.

1

3

Мұражай жәдігерлерінің есептелуі және олардын ғылыми қужатталуы.

  1. «Мұражай корын есептеу» түсінігі.

  2. Айырбас қорының құрамындағы профильді емес мұражай заттарының және артық дублеттік даналар қорлары.

1

4

Мұражай жәдігерлерінің есептелуі және олардын ғылыми қужатталуы.

  1. Қор жұмысының негізгі бағыттары:

А) қорды қалыптастыру,

Б) есепке алу,

В) сақтау,

Г) зерттеу,

Д) кеңес жүргізу.


2

5

Тарихи мұражайлардын әртурлі топтарының экспозициялық қасиеттері.

  1. Кешенді (екі, үш профильде жұмыс жүргізетін мұражайлар)

  2. Өлкетану мұражайларының тарих бөлімдері.

  3. Этнографиялық және әдеби мұражайлар.

2

6

Тарихи мұражайдын экспозициясы.

  1. Мұражай заттарын зерттеу әдістемесі

  2. . Мұражай экспозициясы.

Тарихи мұражайлардың экспозициясын құрудың принциптері.

1

7

Тарихи мұражайдын экспозициясы.

  1. Мұражай экспозициясын құрудың әдістері.

2.Тарихи мұражайлар экспозициясының тақырыптық құрылымы.

3. Экспозициялық материалдар: мұражай жәдігерлері, экспозициялық ғылыми-қосалқы материалдар.

4. Мәтіндер мен фонокомментарий, экспозициядағы жол нұсқайтын белгілер.


4

8

Мұражай экспозициясынын көркемдік жобалаудын ұйымдастыру және онын салалары.

  1. Мұражай жәдігерлері – экспозицияның негізі.

  2. Мұражай заттарының типтеріне байланысты (материалдық ескерткіштер, бейне материалдар, жазба деректері, деректі фономатериалдар) экспозицияда көрсетудің арнайы әдістері.

3. Мұражай заттары және мұражайдан тыс объектілерінің көшірмелері.

2


7.2 Рефераттарға ұсынылатын тақырыптар

  1. Мұражай жұмысында қор қалыптастыру ісі.

  2. Мұражай заттарын зерттеу әдістемесі.

  3. Мұражай қорларын есепке алу. Қордың құжаттама жүйесін жасау міндеттері.

  4. Мұражай қорларын сақтау жүйесі.

  5. Мұражай экспозициясын құрастыру әдістемесі.

  6. Әр түрлі тарих профиліндегі мұражайлардың экспозициясын құрастырудағы өзгешеліктер.

  7. Мұражай экспозициясын жасаудағы көркемдік жобалау және оның жүзеге асырылуы.

  8. Мұражайда экскурсиялық жұмыстың ұйымдастырылуы.

  9. Мұражайдағы ғылыми-ағарту жұмыстары.

  10. Мұражайдың мәдени-көпшілік және тәрбие жұмыстары.

  11. Мұражай жұмысын насихаттау: ақпарат және жарнама.

  12. Мұражай ғимараттарына қойылатын талаптар.

  13. Мұражай ғимаратында негізгі функционалдық кешендер арасында кеңістікті бөлу.


РЕФЕРАТТЫ ЖАЗУҒА ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ.

Реферат- студенттің белгілі тарихи тақырыпқа, немесе көзделген дерек көзіне байланысты жазған ғылыми жұмысы болып табылады. Реферат жазудағы басты мақсат - Отанымыздын төл тарихын жетік білуге, ата-бабаларымыздың ежелгі мәдениетін, тұрмыс-салтын тарихи деректер негізінде, көршілес елдер мен дүниежүзі тарихымен байланыстыра оқыту болып табылады. Студенттердің тарих танымын қалыптастырып, адамзат тарихын ғылыми тұрғыда тануға жағдай жасауға бағытталған тарихи-ғылыми жұмыс болып табылады.


7.3 Курс саясаты:

Барлық тапсырамаларды көрсетілген уақытында өткізу қажет. Барлық тапсырмаларды қабылдап алу емтиханға 7 күн қалғанда аяқталады. Барлық тапсырманы өткізбеген студенттер емтиханға кіргізілмейді. Жұмысты кеш тапсырсаңыз: қосымша тапсырма беру арқылы жұмыс көлемін ұлғайтылады; Емтиханға келмесеңіз: орынды себеп болса, бұрынғы орындалған жұмыстарыңыз есепке алынады; орынсыз себеп болса, тапсырманы орындауыңыз қажет және осы мәселеге қатысты университет саясаты есепке алынады. Әрбір тақырыпты қайталау және өтеу міндетті. Өтілген материалды меңгеру деңгейі тест арқылы тексеріледі. Тест алыдын ала ескертілмей өткізіледі. Аудиториялық сабақтарды босатпау, кешікпеу міндетті. Себепсіз сабақтан қалсаңыз: қосымша шығармашылылық жұмыс беріледі (реферат, көркем мәтінге талдау т.б.); Сабаққа екі рет кешігу бір рет сабақ босатылғанға теңгеріледі.


7.4 Кеңестер: оқу үрдісінде, қарым-қатынаста компетентті болыңыз; топта және оқытушылармен ашық, сыпайы, шыншыл болыңыз; оқу процесіне белсенді қатысу, топпен жұмыс істей білуіңіз керек; тапсырманы шығармашылылықпен орындаңыз.
7.5 Курсқа қойылатын талаптар. Курсты толықтай игеру мақсатында студенттер қойылған талаптарды орындаулары тиіс.

7.6 Сабақа қатысу: дәріс және тәжірибелік сабақтарға міндетті түрде қатысу. Егер студент белгілі бір себептер мен сабаққа қатыса алмаса, барлық өткен материалдар бойынша жауап беру тиіс.

7.7 Тәртіп: сабақ үстінде үнемі тәртіп бұзған студент аудиториядан шығарылып жіберіледі және барлық курс бойынша «қанағаттанғысыз» бағасы қойылады.

7.8 Бақылау жұмыстары: бақылау жұмысын студент міндетті түрде орындап, белгіленген уақытта тапсыру тиіс.
7.9 Межелік бақылау: межелік бақылау қорытындысы студенттің сабаққа қатысуын, өздік жұмысты уақытында орындауын, сабақта ауызша және жазбаша түрде жауап беруінескере отырып ойылады.
7.10 Емтихан: қорытынды мемлекеттік емтиханға барлық студенттер үшін билеттік жүйе негізінде жүргізіледі. Билеттің әрбір нұсқасы үш сұрақтан тұрады.
8 СӨЖ және ОжСӨЖ тақырыптарының тізімі

Таблица 4





Тапсырма тақырыптары

Оқыту түрлері

Сағат саны

1

Музееведение как общественная наука. Сөздіктермен жұмыс.

картотека

3

2

Археологиялық деректер мұражай жәдігері ретінде.

конспект

3

3

Этнографиялық деректер мұражай жәдігері ретінде.

тест

3

4

Мұражай ісіндегі жинақтау жұмысы үшін ескертпе құрастыру: а)факультеттің тарихы бойынша деректер кешені;

баяндама

3

5

«Мұражайтану» пәні бойынша негізгі ұғымдарға түсініктеме сөздік жасау.

таблица

3

6

Мұражай жүйесі және жіктелуі.

тест

3

7

Тарихи мұражайлар экспозициясының тақырыптық құрылымы

тест

3

8

Өз өлке мен жалпы Қазақстан тарихы бойынша синхронистикалық кесте құру.

кесте

3

9

Қор жұмысының негізгі бағыттары

тест

3

10

Мұражай жәдігерлері – экспозицияның негізі.

реферат

3

11

Мұражай ісіндегі жинақтау жұмысы үшін ескертпе құрастыру: мектептің тарихы бойынша деректер кешені;

баяндама

3

12

Мұражай ісіндегі жинақтау жұмысы үшін ескертпе құрастыру: мекеме немесе кәсіпорын тарихы бойынша деректер кешені.

баяндама

3

13

Мұражай заттарының ғылыми сипаттамасын құрастыру: а) қол өнер бұйымы (кілем, текемет, сырмақ, білезік, сырға, т.т.) ә) кітап, газет, журнал

баяндама

3

14

Мұражай педагогикасы.

реферат

3

15

Негізгі қордың құрамындағы коллекциялық және дублеттік қорлар.

реферат

3



8.1 Тапсырмаларды орындау және өткізу кестесі:

Таблица 5



Жұмыс түрі


Тапсырма мақсаты мен мазмұны

Әдебиет-

тер


Орын-

дау ұзақты

ғы


Баллдар

рейтинг-шкала бойын

ша


Бақылау формасы

Тап-

сыру мерзімі



Ауызша

жұмыс



Студент-

тердің өткен материалды естерінде қайта жаңғырту, білімнің сақталуы деңгейін бағалау.



1-35

5-6 апта

10 балл

Коллок-

виум


алу

7 – ші

аптада


Жазба ша жұмыс:

реферат.


Студенттердің әдебиет

термен жұмыс істей алу дағдысын бағалау.



1-35

1-7апта аралығында

8-15 апта аралығында



4 балл;

Реферат –6 балл.



1-кредит:

бақылау жұмысын жазу;



2-кред.

реферат қорғау.



7-ші

аптада


15 –ші аптада.

Жазба-

ша жұмыс:

тест



Студенттердің өткен материал

ды игеру деңгейін бағалау.



1-35

13-14 апта

10 балл

Тест тапсыру

15- ші апта




4. Межелік бақылау:

1 – ші – 50б

2 – ші – 50б


5. Реферат (уақытында тапсырылса)

+ 10 балл

(уақытында тапсырылмаса)

- 10 балл



Семестрдегі жалпы бағалау жүйесі: 75 (дәріс)+75 (семинар)+(75 сөж)+ 100 (межелік бақылау)+ 20 (реферат)=345 бал

6. Межелік және қортынды бағалау жоғарыда аталған жүйе бойынша жүзеге асырылады

6.1. Межелік – 172,5б (100%)

6.2.Қортынды – 345б (100%)


7. Апелляция

7.1. Қортынды бағалауды қайта қарау студенттердің оқытушыларға ауызша, офис регистратора мен кафедра меңгерушісіне жазбаша арыз беруі арқылы жүзеге асырылуы мүмкін

7.2. Қортынды бағалауды қайта қарау Шәкәрәматындағы СМУ – дың Кредиттік технология негізінде оқу процесін ұйымдастыру туралы қаулысына сәйкес (Семей, 2004 75 бөлім) жүзеге асырылуы мүмкін.



8.2 Бағалау саясаты
Курсты оқу барысында алынған барлық балдар жинақталып, бір-біріне қосылады. Осы курстан алған ақтық бағаны шығару үшін әрбір тапсырама мен рейтинг бақылауынан алынған баға мен емтихан бағаларының қорытындысы бойынша орташа балл есептеледі.


8.3 «Мұражай» пәні бойынша

оқу үрдісінің күнтізбелік жоспары

Таблица 6





Апта

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

1

Бақылау түрі

Кар

К

Т

С

Таб

Т

РК 1.

Т.


Сх

Т

Р

С

С

С

Р

РК 2. Р

2

Баллдар

5

5

5

5

5

5

10

5

5

5

5

5

5

5

5

Белгілер: Р- реферат;

Б-баяндама К- конспект;

Сх-кесте;

Таб.- таблица.

Кар.- картотека

Т. – тест

9. Күнтізбелік кесте:


Жұмыс түрі


Тапсырма мақсаты мен мазмұны

Әдебиет-

тер


Орын-

дау ұзақты

ғы


Баллдар

рейтинг-шкала бойын

ша


Бақылау формасы

Тап-

сыру мерзімі



Ауызша

жұмыс



Студент-

тердің өткен материалды естерінде қайта жаңғырту, білімнің сақталуы деңгейін бағалау.



1-35

5-6 апта

10 балл

Коллок-

виум


алу

7 – ші

аптада


Жазба-

ша жұмыс:

реферат.


Студенттердің әдебиет

термен жұмыс істей алу дағдысын бағалау.



1-35

1-7апта аралығында

8-15 апта аралығында



4 балл;

Реферат –6 балл.



1-кредит:

бақылау жұмысын жазу;



2-кред.

реферат қорғау.



7-ші

аптада


15 –ші аптада.

Жазба-

ша жұмыс:

тест



Студенттердің өткен материал

ды игеру деңгейін бағалау.



1-35

13-14 апта

10 балл

Тест тапсыру

15- ші апта

10. Қысқаша дәрістер мәтіні

Дәріс. Мұражайтану ғылыми пән ретінде

Мұражай – арнайы жабдықталған, қоғамдық қажеттіліктерді өтеуге арналған, тарихи – ғылыми дерек ретінде жәдігерлерді сақтап, ұрпақтан – ұрпаққа жеткізетін, әлеуметтік ақпарат құжаттарын жинайтын, эстетикалық құндылықтары бар мекеме.

Мұражай ісі – қоғамдағы өзгерістермен, қоғам дамуымен тығыз байланыстағы ерекше сала. Ол – ғылымның, білімнің, мәдениеттің қалыптасуына тікелей әсер ететін ғылыми мекеме. Барлық музей ісіне байланысты жинақталған тәжірибе мен музей ісінің мәселелерін көтеретін арнайы әдебиеттерде жарық көрген ғылыми білімдер жиынтығын “музейтану” деп атайды. Бұл термин ХІХ ғасырдың екінші жартысында ғана пайда болғанымен, көптеген тілдерде ертерек орнығып қалды. Ғылымда бұрынғы қолданылған “музеография” деген термин музейге қатысты барлық шығармаларда қолданылып келеді, ал ХХ ғасырдың ортасынан бастап тек музейді ғана сипаттауға ғана пайдаланылды. “Музейтану” терминін көбінесе “Музей ісіндегі ғылыми ілім” немесе “Музей теориясы” деп қарастырады. 1997 жылы Кеңес Одағында өткен музей ісіне байланысты Халықаралық ХІ шешуші басты конференциясында Халықаралық музеология комитеті құрылды. Онда іргелі ғылыми – зерттеу еңбектерді жазуға бағдарламалар қабылданып, музейтануды университеттерде оқытуға ұсыныс жасалды.

Мұражай ісінің негізгі белгілері – музей жәдігерлерін жинау, есепке алу, сақтау, консервациялау, зерттеу. Музей арқылы ақпарат тарату қоғамдағы байланыстың айрықша жүйесі болып табылады. Жұмысты ұйымдастыру формалары әртүрлі. Оған заттық көрмелер, экспозициялар ұйымдастыру, дәрістер оқуды ұйымдастыру тағы басқалар жатады.

Мұражайтану – қоғамдық ғылым, әлеуметтік ақпараттың сақталу процестерін, музей жәдігерлері арқылы танымдық білім беріп, эмоциялық әсер қалдыратын және әртүрлі қоғамдық – экономикалық жағдайдағы әлеуметтік заңдылықтардың формалық қызметін музей жәдігері, музей ісі арқылы зерттеп, жүзеге асыратын пән.

Мұражайтанудың зерттеу нысанасы – мұражай, мұражай ісі, мұражай жәдігері. Музей және музей ісі тарих, мәдениет, өнертану, социология және басқа ғылыми салаларда зерттеу нысанасы ретінде қарастырылады. Сондықтан зерттеу пәні үнемі өзіндік, арнайы заңдылықтарды анықтайтын ғылыми жүйе ретінде қарастырылуы қажет. Зерттеу пәні арқылы белгілі бір саланы зерттеуге қызығушылық тудырып, гносеологиялық міндеттерді шешуге болады. Музейтану пәні негізінен “Музей жәдігері”, “Музей”, “Музей ісі” сияқты терминдердің төңірегінде оқытылып, зерттеледі.

Мұражайтану пәні деп - әлеуметтік информацияны жинайтын және сақтайтын процестерге музей заттары арқылы танымдық білім беретін, дәстүрді, эмоцияны, көріністерді жеткізетін, музей ісінің шығу, даму және қоғамдақ қызмет ету функцияларына қатысты объективті заңдылықтардың ауқымын айтамыз.

1997 жылы Халықаралық музейлер кеңесінің ХІ конференциясында 18 мамыр музей күні болып қабылданды. Өткен заманның көптеген ұлы ғалымдары әуесқой ынтық коллеционерлер болды. “Коллекциялау” деген ұғымды осыдан 2000 жыл бұрын көне Рим шешені Марк Тулий Цицерон енгізді деп есептеледі. Ол өзінің атақты шешендік сөзінде бұл ұғымды “коллекция – шашыраған заттарды бір топқа біріктіру” деп атады.

Музейлер ХVІ – ХVІІІ ғғ. ғана пайда бола бастады. Музейдің өнерлік мәнін алғаш ашқан француз суретшісі Жан Луи Дэвид болды.


Каталог: ebook -> umkd
umkd -> Мамандығына арналған Сұлтанмахмұттану ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені
umkd -> Қазақстан Республикасының
umkd -> Қазақстан Республикасының
umkd -> Студенттерге арналған оқу әдістемелік кешені
umkd -> ПӘннің ОҚУ Әдістемелік кешені 5В011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығына арналған «Ұлы отан соғысы және соғыстан кейінгі жылдардағы қазақ әдебиетінің тарихы (1941-1960)» пәнінен ОҚытушыға арналған пән бағдарламасы
umkd -> «Балалар әдебиеті» пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар 2013 жылғы №3 басылым 5 в 050117 «Қазақ тілі мен әдебиеті»
umkd -> ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік кешенінің
umkd -> 5 в 011700- Қазақ тілі мен әдебиеті
umkd -> 5 в 011700- Қазақ тілі мен әдебиеті
umkd -> «Филология: қазақ тілі» мамандығына арналған


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет