М.Ӛтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік
жүктеу/скачать 264,27 Kb.
|
16.05.2023 ж. Электр және магнетизм, 08.05.2023 ж. Атомдық физика және ядролық физика, Ñáîðíèê ïî ïðåäìåòó «Ðóññêèé ÿçûê è ëèòåðàòóðà»
- Бұл бет үшін навигация:
- №30дәріс
2см2см лемін таб Тік бұрышты параллелепипедтің кӛ у үшін оның ұзындығын еніне кӛбейту керек. Сонда шыққан кӛбейтіндіні биіктігіне кӛбейту керек: (4 ∙ 2) ∙ 1 = 8 (см3). №30дәріс4см
Дәріс тақырыбы: Қозғалысқа берілген құрама есептер шығару әдістемесі Дәріс мазмұны:Бір-біріне қарама-қарсы қозғалысқа берілген есептер. Бірінен – бірі қарама-қарсы қозғалысқа берілген есептер. Бағыттас қозғалысқа берілген есептер Бір-біріне қарама-қарсы қозғалысқа берілген есептер. ЕСЕП: Арасы 48км ауылдан бір-біріне қарама-қарсы екі жаяу адам шықты.Біріншісі 3сағат ерте шығып,4км/сағ жылдамдық-пен жүрді.Олар екіншісінің шыққаннан 4сағат ӛткен соң кездес-ті.Екінші жаяу қандай жылдамдықпен жүрді? Есепті шешу тәсілдері: ТӘСІЛ: а)4х3-12км (1жолаушының 2жолаушы шыққанға дейінгі жүрген жолы); ә)4х4-16 км(1жолаушының 2жолаушы шыққаннан кейінгі жүрген жолы); б)12+16-28км(1жолаушының барлық жүрген жолы); в)48-28-20км(2жолаушының жүрген жолы); г)20:4-5км/сағ (2жолаушының жылдамдығы); ТӘСІЛ: а)4+3-7сағ ( 1 жолаушының жолда болған барлық уақыты); ә) 7х4 -28 км ( 1 жолаушының барлық жүрген жолы); б) 48-28 – 20 км ( 2 жолаушының барлық жүрген жолы); в) 20:4 -5 км/сағ ( 2 жолаушының жылдамдығы); ТӘСІЛ : 2 жолаушының жылдамдығын Х км/сағ деп алайық ; 4х- 2 жолаушының барлық жүрген жолы. Жоғардағы келтірілген тәсілдегілердей 1 жолаушының жүрген жолын анықтап, теңдеу құрылады: 28-4х -48 4х- 48 -28 4х-20 х- 20:4 х-5 жауабы: 5км/сағ жылдамдықпен жүргендігін теңдеу құру арқылы табуға да болады. Тексеру : 28+4Х5 – 28+20-48 48-48 Бірінен – бірі қарама-қарсы қозғалысқа берілген есептер. Қозғалысқа берілген есептердің кӛпшілігі 4 сынып программасында берілген. Бұл сыныптың бірінші жарты жылдығында жалпы ұғыммен таныстырылып, мағлұмат беріледі, яғни қозғалысқа берілген есептердің шешу жолын үйретеді. «Жылдамдықпен уақыттың кобейтіндісі қашықтықты беретіндігін», «қашықтықты уақытқа болгенде жылдамдық алынатындығын» және «қашықтықты жылдамдыққа болгенле уақыт алынатындығын» оқушылар менгеретін болса, жылдың екінші жартысында қозғалысқа берілген есептерді шығару дағдыларын қалыптастырып, бекіту үшін қарастырылған есептердің берілгендігі бәрімізге мәлім.Балалар қозғалысқа берілген есептер туралы жыл бойына оқығанымен машық кезінде оқушылардың есепті шығару денгейлерінің тӛмендігін байқағандықтан олардың деңгейлерін кӛтеру үшін есептің мазмұнын түсініп оқуға және толық талдауға коңіл бӛлдім. Мысалы : Есептерді топтап алатын болсам: а) кездесу қозғалысына берілген есептерге тоқталайық № 2, 170 бет екі ауылдан бір мезгілде бір-біріне қарама-қарсы екі салт атты шықты олардың біреуі кездескенгедейін 27 км , ал екіншісі одан 7 км артық жүрді.Екі ауылдың ара қашықтығы неше километр? Есептің мазмұнымен таныстыру: 1.Есепте нетуралы айтылған? -салт аттылар туралы айтылған. 2.Есепте небелгілі? -1аттының жүрген жолы. Есепте небелгісіз? -Екінші аттылының жолы. Есеп несұрайды? -ара қашықтықты. Есепті талдау: 1.Бірінші аттының жүрген жолы 27 кмекендігі белгілі болса жә-не одан екінші аттың 7 км артық жүргені белгілі болса,онда нені табуға болады? -екінші аттының жүрген жолы. 2.Қандай амал қолданамыз? -қосу. Енді есептің сұрағына жауап беруге бола ма? -болады. Қандай амал қолданамыз? -қосу амалын. Есептің қысқаша берілуі: 27 км ? 7 км а. ? км Шешуі:(27+7)+27 – 61 Жауабы:61 км Тексеру: ? км 34 км 61 км Шешуі:61-34 -27 км Жауабы: 27км. Екі қаладан бір мезгілде бір-біріне қарама-қарсы екі машина шықты.Олардың біреуі кездескенге дейін 348 км,ал екіншісі одан 3 есе кем жол жүрді.Екі қаланың ара қашықтығын тап. Мазмұнымен таныстыру: 1.Есепте не туралы айтылған? -машиналар туралы айтылған. 2.Есепте не белгілі? -1машина кездескенге дейін 348 км жүргені. 3.Есепте не белгісіз? -2машинаның кездескенге дейін жүргені. 4.Есеп не сұрайды? -ара қашықтықты. Есепті талдау: 1.Біреуінің 348 км жол жүргені белгілі болса және одан екіншісі 3 есе кем жүргені белгілі болса,онда нені табуға болады? -екінші машинаның жүрген жолын. 2.Қандай амал қолданамыз? -бӛлу Енді есептің сұрағына жауап беруге бола ма? болады. Қандай амал қолданамыз? -қосу. Есептің қысқаша берілуі: 348 км 3есе к. км ? км Шешуі:348+348:3- 464 Жауабы:464км. Тексеру: 3 есе а. км 116 км ? км Шешуі:116+116Х3- 464 Жауабы:464 км. Арасы 1400км Алматы мен астана қалаларынан бір мезгілде бір-біріне қарама-қарсы шыққан екі жеңіл машина 7 сағаттан кейін кездесті.Олардың бірі 110км/сағ жылдамдықпен жүрсе,екі ншісінің жылдамдығы қандай болғаны? Есептің мазмұнымен танысу: Есепте не туралы айтылған? -машиналар туралы айтылған. 2.Есепте не белгілі? -1машинаның жылдамдығы 110км/сағ және уақыт, ара қашықтық 3.Есеп несұрайды? -2машинаның жылдамдығын. Талдау: машинаның жылдамдығы және жүргенге кеткен уақыт белгілі болса,онда нені табуға болады? -жүрген жолын немесе қашықтығын. 2.Қандай амал қолданамыз? -кӛбейту. 3. Барлық қашықтық және 1машинаның жүрген жолы белгілі болса, онда нені табамыз? -2машинаның жүрген жолын. 4.Қандай амал қолданамыз? -азайту. 5.Қашықтығы белгілі және уақыты белгілі,енді есептің сұрағына жауап беруге бола ма? -болады. 6 Қандай амал қолданамыз? -бӛлу. Есептің қысқаша берілуі: 7 сағ
1400 км Шешуі:1)1400-(110х7)-630 2)630:7-90 Жауабы:90 км/сағ. Кері есеп: 7 сағ ? км /сағ 90 км /сағ 1400км Шешуі:1)1400-(90х7)-770 2)770:7-110 Жауабы:110км/сағ. Ә)Қарама-қарсы бағыттағы есептер: №2 182бет Арасы 89км қаладан бір мезгілде бір-біріенен қарама қарсы бағытта екі жүк машинасы шықты. Оның біреуі 55 км/сағ , ал екіншісі 65 км/ сағ жылдамдықпен жүрді. 3сағаттан кейін бұл машиналар бір бірінен қандай қашықтықта болады? 1 Мазмұнымен танысу 1.Есепте не туралы айтылған? -машиналар туралы есепте не белгілі? -1машинаның жылд.-65 км/сағ -2машинаның жылд.-55км /сағ- -ауылдың арасы 89 км екені Есеп не сұрайды? 3 сағаттан кейін қандай қашықтықта болғандығын. 2 Талдау: Әрбір машинаның жылдамдықтары және уақыт белгілі болса,онда нені табуға болады? -әр машинаның жүрген қашықтығын. Қандай амал қолданамыз? кобейту. Әр машинаның жүрген қашықтықтары белгілі болса, онда нені табамыз? әр біреуінің жүрген жолын. . Қандай амал қолданамыз? -қосу. енді есептің сұрағына жауап беруге болама? -болады. Қандай амал қолданамыз? -қосу Қысқаша белгіленуі: 3 сағ 55 км/сағ 89км 65 км/сағ ? км Шешуі: 1) (55х3) + (65х3)-360 2) 360+89-449 Бағыттас қозғалысқа берілген есептер 630 км жолды жылдамдықтары 70 км/сағ және 90км/ сағ екі машинаның қайсысы жүріп ӛтеді. Межелі жерге қайсысы бұрын және қанша уақыт бұрын жетеді? Есептің мазмұнымен таныстыру: 1.Есепте не туралы айтылған? -машиналар туралы айтылған. 2.Есепте не белгілі? -жылдамдықтары және қашықтық. 3.Есепте не белгісіз? -уақыт. 4Есеп не сұрайды? -қай машина бұрын жететінін. Талдау: 1.Жылдамдықтары және жүрген қашықтықтары белгілі болса онда нені табуға болады? -әрқайсысының уақытын. 2.Қандай амал қолданамыз? -бӛлу. Енді есептің сұрағына жауап беруге бола ма? -болады. Қандай амал қолданамыз? -азайту. Қысқаша белгіленуі: 70 км /сағ 90 км /сағ ?сағ 630 км Шешуі:1)630:70-9 2)630:90-7 3)9-7 –2 Жауабы:екі сағат бұрын жетеді. Жолаушы 10 км жолды салт атпен жүрген, ол барлық жолдың жартысы, бестен бірін жаяу және қалған жолды велосипедпен жүріп ӛтті. Жолаушы велосипедпен неше километр жүрді? Есеп мәтінімен танысқан соң талдаймыз. Есепте жолаушы деген кім және ол немен жүр? Сынып екіге бӛлінеді, әр топтан бір оқушы тақтада жұмыс жасайды, ал қалған оқушылар ӛз беттерімен дәптерлерінде жұмыс жасайды 1-ші топтың тапсырмасы: Есептің моделін құр және есепті түсініктеме бермей-ақ амалдармен шығар. 2-ші топтың тапсырмасы: Есептің графикалық моделін құр және амалдарға түсініктеме бере отырып есептерді шығар. Есептің моделі: Атпен – 10 км жолдың жартысын атпен Жаяу – жол Велосипедпен – қалған жол, ? км Шығаруы. 1) 10 ⋅ 2=20(км) – барлық жол 2) 20:5= 4 (км) – жаяу 3) 20− (10+4)= 6 (км) – велосипедпен Жауабы: 6 километр. Графикалық моделі: жол 10 км ? км, қалған жол. Шығаруы. 1) 10 ⋅ 2=20(км) – барлық жол 2) 20:5= 4 (км) – жаяу 3) 10 − 4=6 (км) – велосипедпен Жауабы: 6 километр. жүктеу/скачать 264,27 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|