Н. 4-61
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты
Жалпы биология кафедрасы
050113 «Биология» мамандығы
Зоология пәні бойынша студенттерге
лабораториялық жұмысын орындауға арналған
Павлодар
Н. 4 - 62
БЕКІТЕМІН
Жаратылыстану
факультетінің деканы
___________ Е.М.Исақаев
200 __ ж. «_____»________
Құрастырушы: ___________ б.ғ.д., профессор Базарбеков К.У.
Жалпы биология кафедрасы
Лабораториялық жұмысын орындауға арналған
әдістемелік нұсқаулар
Зоология пәні бойынша
050113 «Биология» мамандығының студенттері үшін
200__ж. «___» __________ №
хаттамамен кафедра отырысында ұсынылды
Кафедра меңгерушісі _______________ Т.Рымжанов
200__ж. «___» __________ № хаттамамен
Жаратылыстану факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды.
ОӘК төрағасы__________________ Г.Қ.Сыздықова
КІРІСПЕ
Пәннің мақсаты мен міңдеттері
Омыртқалылар зоологиясы зоологияның жоғары ұйымдасқан екінші ауыздылар туралы бөлімі. Курс материалдары биологияның теориялық проблемеларын шешуде өте маңызды.
Пән мақсаты: екiншi курс студенттерiне омыртқалылар патшалығының экологиясы, биологиясы, дене құрылысының сыртқы ортаға бейiмделген физиологиялық ағза орта қарым-қатынастық ерекшелiктерiне сай айырмашылықтарын және маңызын, алатын орнын көрсете бiлу.
Міңдеті:
Әр тақырыпты, класстық дәрежедегi үлкен топтарды материалдық жеткiншiлiкке қарай әртүрлi әдiстемелер (өз еркiмен iзденiс, әдеби iзденiс, баяндама, плакат, көрнектi құралдар дайындау) арқылы бiлiмдерiн тұрақты, баянды ету.
Пәнді игеруде студенттер білуге тиісті:
Негізгі отряттарды,
омыртқалы жануарлар әлемінің көптүрлілігін.
Жануарлар әлемінің негізгі эволюциялық этаптарын.
Жануарлады зерттейтін негізгі биологиялық пәндерді.
Пәнді игеруде студенттер істей білуге тиісті:
Жануарлар дүниесіне қолданылатын мөлшерді және сапаны дұрыс қолдана білу керек.
Практикалық мақсатпен алынған зерттеулерге нақтылы баға, қорытынды беру керек.
Зертханалық сабақтарының мазмұны
Сабақ 1. Ланцетниктің сыртқы және ішкі құрылысы
Мөлшері. Дене құрылысы. Бұлшық ет сегментациясы. Ас қорыту, қан айналу, зәр шығару, нерв жүйелерінің құрылыс ерекшеліктері. Тыныс алу және көбею мүшелері. Ланцетниктің дамуы.
Әдебиеттер: [1], [3], [5].
Сабақ 2. Миноганың сыртқы және ішкі құрылысы.
Мөлшері. Дене құрылысы. Бұлшық ет сегментациясы. Ас қорыту, қан айналу, зәр шығару, нерв жүйелерінің құрылыс ерекшеліктері. Тыныс алу және көбею мүшелері.
Әдебиеттер: [1], [3], [5].
Сабақ 3. Шеміршекті балықтардың сырткы құрылысы мен ішкі органдарының топографиясы.
Мөлшері. Дене құрылысы. Бұлшық ет сегментациясы. Ас қорыту, қан айналу, зәр шығару, нерв жүйелерінің құрылыс ерекшеліктері. Тыныс алу және көбею мүшелері.
Әдебиеттер: [1], [3], [5].
Сабақ 4. Шеміршекті балықтардың тірек қимыл аппараты
Жақтардың пайда болуы. Омыртқа бөлімдері.
Әдебиеттер: [1], [3], [5].
Сабақ 5. Шеміршекті балықтардың нерв жүйесі.
Ми сауыты. Бөлімдері.
Әдебиеттер: [1], [3], [7]
Сабақ 6. Сүйекті балықтардың сыртқы құрылысы мен ішкі органдарының топографиясы.
Жабынның құрылысы. Сүйекті балықтардың тыныс алуы.
Әдебиеттер: [1], [3], [7].
Сабақ 7. Сүйекті балықтардың тірек қимыл жүйесі.
Қаңқа ұлпалары. Ми сауыты. Омыртқа жотасының бөлімдері.
1,5 сағат. Әдебиеттер: [1], [6], [9].
Сабақ 8. Сүйекті балықтардың түрлерін анықтау.
Экологиялық тіршілік орталарының алуан түрлі болуына байланысты сүйекті балықтардың түрлерінің көп болуы.
Әдебиеттер: [1], [2], [3].
Сабақ 9. Қосмекенділердің сыртқы құрылысы мен ішкі органдарының топографиясы.
Бақаның дене формасы. Қосмекенділердің прогресивті белгілері. Тыныс алу мушелері.Тыныс алу механизмі. Жүрек құрылысы. Қан айналымдары. Жүйке жүйесінің құрылыс ерекшеліктері. Көбею органдары және оның құрылыс ерекшеліктері.
Әдебиеттер: [1], [2], [3].
Сабақ 10. Қос мекенділердің қаңқасы мен бұлшық еттері.
Бақаны мысалға ала отырып қосмекенділердің қанқасының прогрессивті белгілерін қарастыру. Аутостилия. Ми қаңқасының бөлімдері және оның ерекшеліктері. Висцеральды бассүйек.
Әдебиеттер: [1], [2], [3].
Сабақ 11. Қосмекенділердің түрлерін анықтау
Қосмекенділердің негізгі отрядтарының мінездемесі және географиялық таралуы.
Әдебиеттер: [1], [2], [3].
Сабақ 12. Бауырымен жорғалаушылардын сырткы құрылысы мен ішкі органдарының топографиясы.
Рептилиялардың негізгі құрылыс ерекшеліктері. Тері жабынының құрылысы. Тыныс алу, қан айналу мүшелерінің құрылыс ерекшеліктері.
Әдебиеттер: [1], [3], [5].
Сабақ 13. Бауырымен жорғалаушылардын тірек қимыл жүйесі.
Бауырымен жорғалаушылардың қанқасының прогресивті белгілері. Қанқасының құрылысы. Ми қаңқасы және оның бөлімдері. Қанқасының құрылыс ерекшеліктері.
Әдебиеттер: [1], [3], [5].
Сабақ 14. Бауырымен жорғалаушлардың түрлерін анықтау
Негізгі отрядтардың систематикасы. Олардың биологиясы және географиялық таралуы.
Әдебиеттер:[1],[3], [5].
Сабақ 15. Құстардың сырткы құрылысы мен ішкі органдарының топографиясы.
Тері жабындысының, булшық ет ,зәр шығару, қан айналу жүйесінің құрылыс ерекшеліктері. Ауа қапшықтары. Құстардың эмбриональдық дамуының негізгі ерекшеліктері.
Әдебиеттер: [1], [4], [5].
Сабақ 16. Құстардың қанқасы мен бұлшық еттері.
Қаңқаның құрылысы. Ми сауыты. Висцеральды сауыт. Тіл асты аппараты. Кеуде қанқасының құрылыс ерекшеліктері.
Әдебиеттер: [1], [4], [5].
Сабақ 17. Құстардың түрлерін анықтау
Құстардың географиялық таралуы. Құстарды анықтау.
Әдебиеттер: [1], [6], [8].
Сабақ 18. Құстардың экологиялық группалары
Олардың биологиясы, экологиясы.
Әдебиеттер: [1], [6], [8].
Сабақ 19. Сүтқоректілердің сырткы құрылысы мен ішкі органдарының топографиясы.
Тері жабындысының құрылысы. Тері туындылары. Тыныс алу механизмі. Өкпенің құрылысы. Көбею мүшелері.
Әдебиеттер: [1], [3], [5].
Сабақ 20. Сүткоректілердін тірек қимыл жүйесі.
Қанқа құрылысы. Ми қапшығы.Висцеральды қапшық. Омыртқа жотасы.
3сағат.Әдебиеттер:[1],[2], [5].
Сабақ 21. Сүткоректілердің түрлерін анықтау
Биология, экология, географиялық таралуы.
Әдебиеттер: [1], [4], [5].
Сабақ 22. Сүткоректілердің экологиялық группалары
Қазақстан территорияларында кездесетін сүткоректілер түрлері. Павлодар облысында кездесетін сүткоректілер түрлері.
Әдебиеттер: [1], [7], [9].
Әдебиеттер:
Негізгі:
1.Адольф Т.А. и др. Руководство и лабораторные занятия по зоологии позвоночных.
2.Карташев Н.Н., Соколов В.Е., Шилов И.А. Практикум по зоологии позвоночных . – М.: Высшая школа, 1976.
3.Курс зоологии/Под ред. Матвеева Б.С. – М.: Высшая школа. 1966, т.2.
4.Лукин Е.И. Зоология. М.: Агропромизд.1989г.
5.Наумов Н.П. Зоология позвоночных. – М.: “Просвещение”, 1973.
6.Наумов Н.П., Карташев Н.Н. Зоология позвоночных. I, и II тома. – М.: Высшая школа, 1979г.
Қосымша:
7.БанниковА.Г.,Денисова М.Н. Очерки по биологии земноводных.– М.: Учпедгиз1956.
8.Гриффин Д.Э., Новик Э. Живой организм. – М.: Мир, 1973
9.Жизнь животных 4-7 т.т “Просвещение” 1983г.
10.Никольский Г.В. Частная ихтиология. – М.: Высшая школа, 1971
11. Жизнь животных/ Под ред. Л. А. Зенкевича. М.: Просвещение, 1968. Т.1,2; 1969. Т.3.
Достарыңызбен бөлісу: |