Н. С. Ахтаева А. И. Абдигапбарова
жүктеу/скачать 1,92 Mb. Pdf көрінісі
|
Басқару психологиясы оқу құралы by Ахтаева Н.С. (z-lib.org)
| қарама
- қарсы тағы бір формасы бай- ланыста болады. Ол іс-әрекеттегі шешімдер санының азаюына емес, көбеюіне соқтырады. Бұл бірнеше себептер бойынша жү- реді: 1. Шешім қабылдауды іске асырудағы психологиялық квази - тұтынушылықтың болуы. Дербес шешім жетекшісінің іс-әре- кетті жүзеге асырудағы өз рөлін субъективтік бағалауын арт- тырады, сондықтан ол іс-әрекетті ұйымдастырудың тәуекелі төмен және нормативтік-нұсқаулық басқа құралдары пайдалану мүмкіндігі кезінде соған басымдық бере алады. 2. Қол астындағылар алдында өзінің біліктілік шамасын арт- тыруға ұмтылысы. 3. Жетекші шешімін қол астындағыларға жүктейтін жағдай- лардың туындауын жасай алады. Ол мұндай жағдайларды соларды тиімді жеңу мүмкіндіктерін азайту үшін көбінесе әдейі күрделендіреді. Мұнда да жетекшінің топтағы өз мәртебесін арттыруға ұмтылысы байқалады. 4. «Қауырт іс-әрекеттің ерекше құбылысының» жеке сәттері- нің бірі ретіндегі «белсенділік елесін» туғызу. Мұндай квази- белсенділік, әдетте, іс-әрекет пен басқарудың нақты мақсатта- рына жетуге кедергі келтіреді. Бұл фактілердің барлығы теріс (негативті) болып табылады, өйткені тұтастай алғанда, іс-әрекетті ұйымдастыру мен оның міндеттерінің қисынын көрсетпейді. Іс-әрекеттегі шешім қа- былдау процестерінің рөлін күшейтудің оң (позитивті) себептері де бар. Жетекші орташа норматив «шегінен шығып кеткен» кезде инновациялық реттегі шешімдер қажеттігі пайда болады. Бұл – іс-әрекеттің орташаланған нормативтік тәсілін жетіл- діретін және дамытатын нормативүстілік шешімдер. Олар 157 басқарудың инновациялық стиліне, жетекшілік функцияларын іске асыруына стандарт емес тәсілге тән. «Басқалар үшін» мә- селе қою басқару іс-әрекетінің негізі болып табылғандықтан, жетекшінің аса маңызды міндеті – тек проблема шешу ғана емес, оны тұжырымдай білу. Бұл құбылыстардың барлығын максимизацияланған мі - нез - құлық ұғымымен белгілейді. Олар басқару функцияларына шешім қабылдаудың қосымша жағдайларын қосуға алып келеді. Басқару шешімдерін қабылдау процесінің операциялық құрылымы Басқару іс-әрекетінде оның нақты түріне, мазмұнына және иерархиялық деңгейіне қарамастан, іс-әрекеттік құралдардың тұрақты жинағы – шешімдерді дайындауға, қабылдау мен іске асыруға арналған операциялар қатысады. Осы операциялардың негізгілерін қарастырайық. Белгісіздік жағдайларын тану операциялары . Олар жетекші- ге қажет проблеманы көре білу шеберлігі сияқты сапа мәнін құрайды. Олардың дифференциациясы – оның кәсіби біліктілігі- нің аса маңызды бөлігі. Селекция , таңдау операциялары жетекшінің тікелей қаты- суын талап ететін және талап етпейтін жағдайларды бөлу үшін негіз болып табылады. Ұйымдастырушылық операциялар жетекшінің шешім қабыл- дау процесін ұйымдастырудың қандай да бір жалпы формала- рын таңдауында тұр. Шешімдердің « субъективтілік базисін » қалыптастыру жөніндегіоперациялар шешімдерге тартуға және ұйымдастыру- дың белгілі бір бөлімшелерін қосып беруге тиімді адамдар құрамы мен санын анықтауға арналған. Таңдау жағдайларын жүктеу/скачать 1,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|