Нарықтық экономика жағдайында кез келген кәсіпорынның банкроттыққа өзі ұшырауы немесе басқа кәсіпорынның банкротқа ұшырауына байланысты іскерлігінің кез келген уақытта тоқтап қалу мүмкіндігі жоғары
жүктеу/скачать 133,11 Kb.
|
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау
СРСП 12, 1 лекция. Каз., СРСП 12, СРСП 12, ашық сабақ, План урока3, жог матем поуроч, Ұлықбек Ернар(-Информационные системы и программная инженерия,05-703-18-05,IISBZ 12332551-3-Lab)-Лаб 1 6, тест, Қоршаған орта мониторингі УМКД 2019-2020, Химия УМКД 2019-2020, ВОУД Ақпартаттық-коммуникациялық технологиялар ИКТ (барлык мамандыққа) каз рус 249т Халикова Г.З.Опабекова А., 1. Бағдарламалау технологиясы 1 силлабус ИС, 4 куңрс расписание, 4 куңрс расписание
(Кестеге ақпарат көзі-қосымша 1 негізінде жасалған) Іскерлік белсенділік коэфиценті кәсіпорынның өз қаражаттарын қолдануының тиімділігін көрсетеді.Әрине бұл топқа айналымның әр түрлі көрсеткіштері кіреді. Дебиторлық міндеттеменің айналым коэфиценті бойынша есептілік кезең ағымында канша рет дебиторлық міндеттеме ақшалай қаражатқа айналғанын анықтайды.Бұл коэффицент өнімді өткізуден түскен түсімді таза дебиторлық міндеттеменің орта жылдық құнына қатынасымен анықталады.Бұл шаманы кредиторлық міндеттеменің айналым коэфицентімен салыстырған пайдалы.Мұндай талдау жасау кәсіпорынға өзі қолданатын басқа кәсіпорындардан алған коммерциялық несиемен өзі басқа кәсіпорындарға тура сондай жағдай мен ұсынатын несиені сәйкестендіруіне мүмкіндік береді. Кредиторлық міндеттеменің айналым жылдамдығының коэфиценті өнімді өткізуден түскен түсімді таза кредиторлық міндеттеменің орта жылдық құнына қатынасымен анықталып кәсіпорынға ағымдағы шоттарын жабу үшін қанша айналым қажет екенін көрсетеді. Материалды-өндірістік қорлардың айналым коэфиценті бұл қорлардың сатылу жылдамдығын көрсетеді.Ол сатылған өнімнің өзіндік құнын материалды-өндірістік қорлардың жылдық құнына қатынасына тең.Оны көбінесе күнмен есептейді сонда ол қордың ақшаға айналуы үшін қанша күн керектігі анықталады. Осы коэфицент неғұрлым жоғары болса соғұрлым кәсіпорынның қаржылық жағдайы тұрақты деп саналады. Операциондық цикл ұзақтығы-бұл көрсеткіш бойынша кәсіпорынның өнімін өндіру үшін қаншаи күн оташа керектігін анықтайды.(12) Рентабельділік коэфиценттері кәсіпорынның іскерлігі қаншалықты пайдалы екеніні көрсетеді.Бұл коэфиценттер табылған пайданың сатылған өнім көлеміне қатынасымен анықталады. Қаржылық менеджментте ең көп қолданыс табатын кәсіпорынның барлық активтерінің рентабельділігі, өнімнің сатылу рентабельділігі және меншікті капитал рентабельділігі коэфиценттері. Коммерциялық ұйымның қаржылық іскерлік белсенділігі оның дамуының динамикасынан көрінеді,яғни ол экономикалық әлеуетті тиімді қолданудың натуралды көрсеткіштіштерін және өзінің өнімін өткізудегі арналардың кеңейюнен көрінеді. Белсенділік іскерлік көрсеткіштерін сапалы түрде бағалау үшін осы коммерциялық ұйымның көрсеткіштерін оның іскерлігінің қосымша көрсеткіштерін қолдану арқылы қол жеткізіледі.Ондай қосымша ақпараттарға:өнімді өткізу нарығынгың көлемі,экспорттың көлемі,коммерциялық ұйымның нарықтағы беделі,ал ол оның қызметін қолданатын клиенттердің әйгілігінде, және олармен байланыстың тұрақтылығы және т.б. жатады. Белсенділік іскерлік көрсеткіштеріне келсек бірінші көрсеткіш,яғни активтердің айналымдылық көрсеткіші кәсіпорының қолында бар барлық қорын пайдалану тиімділігін көрсетеді.Яғни сәйкес пайда әкелетін айналымның жыл көлемінде неше рет жүретінін көрсетеді.Іскерлік белсенділікке талдау мен сандық баға беру екі бағытта жасалуы мүмкін: 1) негізгі көрсеткіштер бойынша жоспардың орындалуы, олардың өсуіне қарқын беру 2)коммерциялық ұйымның ресурстарын тиімді қолдану.Кез-келген коммерциялық ұйымның ағымдағы іскерлігі әр жағынан бағалануы мүмкін біздің елімізге өткізілген өнім көлемі мен пайда көлемі басты болып табылады.Олармен қатар талдауда коммерциялық ұйымның іскерлігінің өндірістік іскерлігінің ерекшелігін сипаттайтын көрсеткіштер де қолданылады.Бұл көрсеткіштердің әр қайсысы бойынша, белгілі бір көрсеткіш жоспарланады немесе ішкі өндірістік норматив қойылады,сол бойынша есептік мерім өткен кезде салыстырулар жүргізіледі.Негізгі көрсеткіштердің динамикасына келсек олардың өзгерісінің қарқынын сәйкестіндергенде ғана дәл ақпаратты шешімдерге келуге болады.Көптеген жағдайларда олардың қарқындық көрсеткіштерінде келесідей қатынас ұсталады: 100 % < Тс < Тr < Tp Мұндағы Тс,Тr,Tp-сәйкесінше жалпы өзара көрсеткіштер өзгеріс қарқыны,коммерциялық ұйымның авансталған іскерлігі,өткізілегн өнім көлемі мен пайданың өзгеріс қарқыны.Бұл солдан оңға қарай қарастырылатын теңсіздік нақты экономикалық интерпретациясы бар.Сонымен бірінші теңсіздік коммерциялық ұйымның экономикалық әлеуеті жоғарылауын, яғни оның іскерлігінің масштабтары өсуде.Екінші теңсіздік-экономикалық әлеуетінің өсіміне қарағанда,өнімді өткізу көлемінің қарқыны жоғарырақ тұратынын,яғни кәсіпорының ресурстарын қолдану тиімділігі жоғарылайды және кәсіпорынға салынған әр бір тенгенің қайтарымдылығыны жоғарылағанын көрсетеді.Үшінші теңсіздіктен пайда олардан жоғарырақ қарқынмен өсіп келе жатқанын көрсетеді,ал ол өз қатарында есептік мерзім көлемінде технологиялық үрдіс пен мердігерлермен қары-қатынасты жоғарылату барысында өндіріске кететін шығындардың салыстырмалы түрде азайғанын көрсетеді. Біз қарастырып отырған кәсіпорнымызда оның мәні шамамен 3-ке тең.Бұл өте төмен көрсеткіш.Бұл жерде бірақ салалық ерекшеліктерді де ескеру қажет.Біздің кәсіпорнымызда бос ақшалай қаражаттарды тиімді қаржылық нарықта тиімді қаржылық құралдарға орналастыратын арнайы маманның жоқтығы да өз әсерін тигізуде.Кәсіпорын мұнай өндіру саласында жұмыс жасайды, оның өнімінің өтуі әлемдік нарықпен өте тығыз байланысты. Келесі көрсеткіш дебиторлық міндеттеменің айналым көрсеткішіне келейік ол есептік мерзім ағымынджа дебиторлық міндеме қаншама рет ақшалай қаражаттарға айналғанын көрсетеді.Бұл көрсеткішке талдау жасау үшін басқа базалық көрсеткіштің болмағанымен оны кредиторлық міндеттеменің айналымымен салыстырған өте пайдалы.Біздің қарастырып отырған кәсіпорнымызда оның мәні 12 тең.Жалпы жоғарыда айтылған салыстырым әдісіне келетін болсақ кәсіпорын өзі алып отырған несиенің бағасын, өзі басқа кәсіпорындарға ұсынып отырған ақшалай қаражаттардың бағасымен салыстыру керек.Біздің жағдайымызда ол ешқандай кәсіпорындарға несие негізінде қаражат ұсынбайтындықтан біз оны халықаралық стандарттарға қабылданған мәнімен салытырамыз.Ол онда 8-ге тең деп көрсетілген,ал біздің көрсеткішіміз одан жоғары,яғни ол одан 4 бірлік жоғары жылдамдықта айналымда.Яғни бұл кәсіпорынның дебиторлық міндеттемесінің көлемі жоғары болғанымен ол есепті мерзім ағымында жеткілікті айналымда болғандықтан кәсіпорын уақтылы өзінің міндетті аударымдарын жасап отырған. жүктеу/скачать 133,11 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||