Нарықтық экономика

Нарықтық экономика

Нарықтық экономика

• Нарық — тауар өндірісі мен айналымы заңдары бойынша ұйымдастырылатын айырбасты сипаттайтын тауар қатынастарының жиынтығын білдіреді. Басқаша айтқанда, нарық — нақты тауар сатушылар мен оны сатып алушылардың басын қосатын кез келген институт немесе механизм.

Нарықтық экономика белгілері мен принциптері:

• 1. Қызмет түрі мен формаларын таңдау еркіндігі.
• 2. Жалпыға бірдейлілік принципі
• 3. Әртүрлі меншік формаларындағы меншік иелерінің тең құқылығы.
• 4. Шаруашылық жүргізу тәуелсіздігі.

Нарықтық экономика артықшылықтары

• Жаңа тауарлар мен қызметтерге деген қажеттіліктерге бірден жауап береді
• Сұраныс пен ұсынысты теңестіреді
• Өндіріс талаптарына сай кәсіпорындарды қолдайды
• Жұмыс тиімділігінің жоғары деңгейін қамтамасыз етеді.
• Өндірістің өсуін және үдеуін ынталандырады.

Нарықтық экономика кемшіліктері

• Халық шаруашылығының үлкен капитал қажет етуші салаларының қажеттіліктеріне баяу жауап береді.
• Коммерциялық емес салаларды аз өолдайды. Дағдарыстың алдын ала алмайды, жұмыссыздық пен инфляция тудырады.
• Әлеуметтік теңсіздік үлкен
• Теріс сыртқы әсерлерді ескермейді
• Бақылаушы күш бәсекелестік, уақыт келе әлсірейді.

Нарық экономикасының бірінші және өте маңызды элементі — өндіріушілер мен тұтынушылар

Нарық экономикасының екінші элементін өндіріс орындарының корпоративтік басқаруына негізделген меншіктің жеке немесе аралас формаларымен болжанған экономикалық оңашалану құрайды.

• Нарық экономикасының екінші элементін өндіріс орындарының корпоративтік басқаруына негізделген меншіктің жеке немесе аралас формаларымен болжанған экономикалық оңашалану құрайды.

БАҒА — тауар мен көрсетілетін қызмет бірлігі үшін төленетін немесе алынатын ақша (не өзге тауар мен қызмет) мөлшері.

БАҒА — тауар мен көрсетілетін қызмет бірлігі үшін төленетін немесе алынатын ақша (не өзге тауар мен қызмет) мөлшері.

Нарықтық механизм элементтері
баға
жоғарласа
Өндіріс
кеңейеді
баға
төмендесе
Өндіріс
ды
қысқара

Нарық экономикасының төртінші, орталық буыны - екі құрылымнан, сұраныстан және ұсыныстан, тұрады.

Нарық механизмінің бесінші элементі — бәсеке.

• Әрібір жүйеде өзінің ерекше маманданған белгісі бар экономикалық өмірді ұйымдастырудың ұлттық үлгісі болады.
• Американдық үлгісі: кәсіпкерлікті байыту және қолдау.
• Жапондық үлгі: ұлттық дәстүрдің жоғарғы деңгейіне негізделген.
• Неміс үлгісі: әлеуметтік нарықтық шаруашылықтарға бағытталған.
• Қытай үлгісі: шаруашылықтың барлық секторын қамтиды.

Назарларыңызға рахмет!!!

жүктеу/скачать 1,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: