Сондыктан тулга элеуметтануынын бхрден-б1р непзп проблемасына элеу- меттену процесхн зерттеу жатады, ягни адам калайша, неге байланысты кызмет етушх когамдык субъект ретшде калыптасады деген аукымды мэселелерд» зерттейдк X X гасырда элеуметтанушылар мен этнографтар журпзген кептеген салыстырмалы зерттеулер тек элеуметпк дагды- дэстур, салт кана емес, сонымен катар кызу кандылык жэне эйелдер мен еркектердхц мхнез-кулык ерекшелхктерх элеуметтендхрудхц жемхсх болып табылатынын керсеттх. Мысалы, маскулдык (батылдык) жене фенеминддк (биязылык) узак уакыт бойы «табиги», ягни табиги-биологиялык жагдай себепщх болган сапа деп саналып келд1 (катал, кушп еркек жэне биязы, Н Э
31 К ,
адал эйел). Мысалы, маскулдык (батылдык) пен фенеминдхк (бия зылык) сапанын «табиги» еместхп, ягни табиги-биологиялык жагдай (катал, куигп еркек, биязы, нэздк, адал эйел) себепщ болган сапа еместхп аныкталды. Буган дешн аталган сапалар адам бойындагы табиги сапалар ретхнде танылып кедщ. Бул сапалар кайсыбхр когамдагы еркектер мен эйелдердщ турмыс-тхршшгхнде елеул 1
манызга ие болган. Мысалы, Аф- риканын бхр тайпасыххда еркектер мен эйелдердщ мшдеттерх керхсхнше белхнген: ейел белсендх кызметтер аткарады, карапайым ендхрхспен ай- налысады жэне отбасынын асыраушысы болып саналады, ал ер адамдар жецхл, косалкы жумыстарды орындайды: кшм тхгедх, зергерлхк буйымдар жасайды, уйдх жинап-сыпырады, енжар жэне эйелдерге багынышты жаг дайда болады. Элеуметтендхру (социализация) терминхнщ пайда болу тарихына келе- тхн болсак, ец алдымен мына жагдайды айта кеткен жен: алгашында тер мин немхс тшнен агылшьш тхяхне кате аударылган. Соган карамастан бул