Научная библиотек
жүктеу/скачать 14,83 Mb. Pdf көрінісі
|
bsattarov t dkenov m leumettanu
| 50
— 60 -жылдардагы реформа жасамакшы болган талпынысы делелдей тусед|. Элеуметпк кажеттшктердщ езгеру 1 , демократиялык кенш куйдщ артуы сол тустагы ел басшыларын осыларга сейкес б(ртектес шараларды жузеге асыруга итермелеген ед1. Алайда, елеуметпк жуйенщ турактылыгы жогары болды. Олай дейТ 1 Н 1 М 13 , елеуметпк жуйе непзп курылымдык эле- менггерд» сактап, жана бетбурыстарды езше косканымен, еск1 принцип- тер непзшде м!ндетш аткаруды токтатпайды. Т. Парсонстын пайымдауынша, елеуметпк езгеруд1н ек!НШ1 тур 1 не «курылымдарлы езгерту* жатады екен. Жуйеге 1штен жене сыртган кысым жасау аса кушт! болган шакта жуйе ез! айырылып калган тепе-тенд 1 Г 1 н калпына келт!руге дерменс !3 болады. Когамнын тутастыгын сактау мак- сатында, онын бей!мделу кзбшеин арттыру уш1Н жуйен1н манызды куры лымдык элементтерш (елеуметтхк релдерд!, институттарды, ужымдарды) ауыстыру жузеге асады. Кептеген жуйешелер: экономикалык, саяси кундылыктар жуйеа ездершщ турлерш езгертед1. Т. Парсонс эволюциялык ембебап угымын енг>з1п, сол аркылы жана куйдеп сапалы жуйе пайда болуын аныктайтын курылымдарды белплеген. Элеуметт1К жуйеде ен алдымен терт ембебап калыптасады: катынастар жуйеи, туыстык жуйе, дш жене технология жуйелер!. Булардан кешн стратификация курылымы, бюрократия, акша мен нарык кешендер1, демо кратия б1рлеспктер1 пайда болады. Т. Парсонс делелдеген курылымдык кайта куру кезенш немесе жана эволюциялык ембебап кезенш ТМД елдер 1 , сонын 1Ш1нде Казакстан да ез басынан кегшрш отыр. Когамнын тутастыгын сактау, букш жуйенщ сапасын езгерту ете утымды элементтер мен курылымдарды кура бшуге тхкелей байланысты болып отыр. Бул юке асканда гана когамнын езгер- ген жана жагдайга тез бешмделу каб 1 леп артатын болады. Демек, Т. Парсонстын тужырымдамаларынын практикалык мен> зор. Ол кандай кубылыстар мен процестердщ курылымдык кайта куруларга екел!п согатынын, олардын ен маныздыларын аныктауга мумкщшк береда. Когамнын даму зандары, туптеп келгенле, когамнын жана сатыга кетершуше, 1лгер1 дамуына ыкпал етед]. 3. Когамдьщ прогресс елшемдерй жэне карама-кайшылыктар. Когамнын кы зм еп Бурынгы улы ойшылдар Гессиод пен Сенека, Платон мен Аристо тель, Вико мен Руссо, Кондорсэ мен Гегель адамзат тарихынын барысын тусщу максатында — котам деген не, жалпы прогресс деген не? — деген сурауларга жауап щцеген едт Олар бул мэселеде ез заманынын шек коюла- рына карамастан данышпандык болжамдар айткан. К . Маркс, Ф. Энгельс, В. И. Ленин «котам» жэне «когамдык прогресс* категорияларына гылы ми тургыдан карауга, олардын мазмуны мен объективпк елшем белплерш аныктаута теориялык улес косты. Когамдык прогресс утымы латыннын «прогрессус*, ягни алта карай козталыс деген сезш бишдредд. Когамдык прогресс — адамзат когамынын даму батыты. Ол адамзат ем!ршш барлык жактарын езгертед!, сонын нетижесшде адамзат дамуынын теменп сатыдан жогары сатыга кетершу! жузеге асады. Когамдык прогреет! калыптастыратын адамнын, адамдар дын, азаматтын кджеттшгт, муктажы болып есеп-теледт Когам дамуына ыкпал еткен кажеттшктерд! еш топка белген: жүктеу/скачать 14,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|