Научная библиотек
жүктеу/скачать 14,83 Mb. Pdf көрінісі
|
bsattarov t dkenov m leumettanu
| ецбекке
кезкарасы жене кундылыктары, ал тар магынада — бул каз1рп кэсшкердщ, бизнесменнщ, кез келген юкер адамнын медениет!. Бул нормалар мен кундылыктардан, юкер карым- катынас мэдениетшен, адамдардын кызмепн уйымдастырудан жене жал пы билж мэдениетшен турады. 1скерлж медениеттен ею жжп ерекшелеуге болады: кундылык жш жэне ментальды. Кундылык ж т мэдени кубылыс репнде алга шыгады, ол дэстур ретшде б1реуден екшцп б1реуге берше алады жэне юкерлж карым-катынастардын этикалык жагын аныктайды. Ол кэаби кызметтщ непз! болып саналады жэне бшм, ептшк, тэж1рибе аркасында автомат- ты турде юке косылады. Бул жж кебше-кеп стереотип, едетгеп кызмет, лауазым тертхб! ретшде, накты, практикалык кызметтщ кундылыктары мен нормалары ретшде кершедх. 1скерлж мэдениеттщ ментальды ж т эдеттёп нормалар мен кунды лыктар жумыс ютемеген жэне ойлауды юке косу кажетпп туган жагдаймен байланысты. Нарыктык экономика жагдайында, еркшДж жагдайында эдеттеп юкершк катынастар болып саналатьш дэстурл! катынастар эрекет етуш токтатты. Адамдар жана кундылыктар мен нормаларды ойлап шы- гарды, алайда олар юкерлгк мэдениет практикасынан алые тургандыктан 295 тек абстрактылык болып каллы. Оларды тек ада де езектипкке жетпеген, бхрак ойлау децгешнде жасалган кэсткердш мшез-кулкын аныктайтын идеалды модель ретшде кдрастыруга болады. 1скерлж мэдениетшщ кундылыктары мен нормаларын алып журупп тулга адамдарды угынуы немесе жете тусшбеу» мумкш. Кэсткердш мшез- кулкын баскаратын олардын ен маныздысын сана денгейше дешн жетюзу кажет, сонын непзхнде ескхрген стереотипп кайта куруга, езгертуге бо- лар ед1. Абстракгыи жорамалданатын идеалды хскерлхк мэдениет, онын 1скер адамдар санасында теориялык тургыдан карастырылган кундылыктары мен нормалары еркениет элем1нде кабылданган непздерге суйенедх: Олар ресми турде айтылганымен, шзтей эрдайым макулданбайды жэне орын- дала бермейд!, тек сырт кезге кабылданган сиякты болып кершедк Бул еркениет элемхндеп кэсхпкерлердхч кундылыктары мен нормалары каз1рп ТМД елдершщ кэсхпкерлерщщ бизнес саласында накты эрекеттерш сэйкестендару проблемасын коюда. Сейтш, басты максаттын б1р1 — ТМД елдершщ кэсшкерлерш «ерке ниет кэстпкерлершщ» денгейше кетеру. ©ркениетп деп баскаларга жумыс орындарын ашатын, ез кызметкерл ерш! н ел-аукатына жэне тутынушы- лардьщ сураныстарын канагатгандыруга камкорлык жасайтын, кызметх- мен тек езше гана емес, езге адамдар мен жалпы когамга пайда келпруге тырысатьш кэс1пкерд1 айтады. Бул адам б 1 р сэттей пайдадан гер1 даму дын стратегиялык багытына багдар устайды. Мундай кэешкердх калып тастыру еркениегп кызметтщ нормативтхк базасын, сонымен катар ме- ценаттыкты ынталандыратын салык жуйесш жасауды талап етедх. Кесш- керге хскерлхк мэдениет жэне оны курайтындардын сапасы женщдеп б(л!мдерд1 жетюзу манызды шара болып саналадьт. Батые Еуропа елдершде гскерлхк мэдениет! калыптасып болган. басшы- менеджерлерд! окыту жуйес1 жумыс гстейдх. Кесшкерлердх мэдениетке тэрбиелеудеп оку курсы ею белхмнен куралган, онын бхрхнппех хскерлхк мэдениетпн сырткы факторларын менгеруд!, ягни басшыга койылатын сырткы талаптарды, сейлеу мэнерш, мимикасын, дене кимылын. эрхптес- тер!мен карым-катынас ерекшешктерш игерудд, ез кезкарасын коргай бхлу шеберлхпн уйретедх, Ал еюнщх белхм хскерлхк мэдениеттщ терендеп негхздерхн окытады. Бул белхм кэсткердш когам, эрхпгестер, тутынушы- лар, кызметкерлер алдындагы элеуметпк жауапкершшгш арттыруды камтыган. Окыту багдарламасы уйым жэне ойлау медениеттерш менгеруш де камтыган. Сонын непзхнде кэсхпкер кол астындагы кызметкерлердщ пхкхрш ескерепн болады, адам кундылыктарын тусхну непзхнде оларга 296 адамгершшк;, гзгшкпен карайтын болады. ©йткеш кызметкерлердщ жеке басынын максаттары мен мудделер! кэсшорыннын жумыс аткаруы мен дамуынын ен басты мэеелеет болып табылады. Басшыны ойлау мэдение- тше тарбиелеу проблеманы кешендо керуге жэне шешуге уйретед!, се- беп-салдарларды сараптауга баулиды, кызметтщ эр тур® жактарын есепке алуды, когам алдындагы элеум етж жауапкершшкт! шындауды уйретедк Басшылардын кейб1реулер1 езшщ непзп бэсекелестерш б1лмейд1, ез са ласы женшде акпараты болмайды, рыноктын кажеттшктер1 туралы мэл1- меттерд! менгермейщ, ез тауарларыньщ ет1М1 мумкшдол женшде маглу- маттары болмайды, усыныс пен суранысты жан-жакты зерттеудщ мацыз- дылыгын тус1нбейд1 жэне оган мэн бермейд1, кэсшорыннын калыпты жагдайы мен болашак дамуын сараптау ушш кажетп акпаратпен кару- ланбайды. Кэсшкердщ кеиш лМ 1скерл1к мэдениет! туралы бшмнщ не ушш кажет екешн, онын кажетп уйымдастырудагы жэне карым-каты- настагы релше тусшбейщ, юкерл1к мэдениетон кундылыктарынан, нор- маларынан жэне даму багьггтарынан хабарсыз, буларды ез кэсшорындары мен уйымдарында калыптастырудьщ аЩстерш бшмейдь Кэсшкерлер халыктын эр турл! элеумётпк топтарынан шыккандыктан ездершщ устаган кундылык багыт-багдары жагынан да эр турлЬ Бул езгешелхктер накты жагдайдан, стереотипт! мшез-кулыктардан, багалау мен нормалар- дан, кызметтщ йепзи кундылыктарынан, баска адамдармен карым-каты- нас пен мшез-кулык, журю-турыс улгшерщен байкалады. Батысеуропалык 1скерл1к мэдениетте кундылыктар калыптаскан, олар кэсшкерлердщ кызметш аныктаушы болып саналады. Онын катарына жасампаздык, тэуелстзддк, езара пайдалылык жатады. Жасампаздык юкер- Л1К мэдениетон кундылыгы репнде жана кундылыктарды жасауга куш- Ж1герд1 багыгтауды жэне ещцрюпк кызметке, онын нетижелшне, маныз ды деп саналатын практикалык максаттарга кол жетмзуге багдар устау- ды коздейд!. Ол жеке адамнын, элеуметок топтын, институттын жэне когамнын мудцесше багытталган элеуметок уйымдастырушылык жэне элеуметок-шыгармашылык кызметтщ пайдалылыгы, тшмдшш сиякты непзп кундылыктармен байланыскан. Тэуелс1зд1К те юкерлж мэдениетон кундылыгы болып есептел1нед1 жэне ол езбетшше жеке шыгармашылык- ты камтиды. Кожайыннын ез жагдайын сезш р тэуелыздйстщ непз1 жэне абыройы болып табылады, бул онын жумысыньщ табысты болуынын ар- касында жузеге асады. Бул жагдай кэсткер ге элеуметок кешспкте ерк1нд1кт1 сезшуге мумк1нд1к беред1. Алайда, тэуелс жүктеу/скачать 14,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|