Научная библиотек
шыккан бшм салаларына катысты болса, екшшшен, буган дешнп ембебап
жүктеу/скачать 14,83 Mb. Pdf көрінісі
|
bsattarov t dkenov m leumettanu
| шыккан
бшм салаларына катысты болса, екшшшен, буган дешнп ембебап философиялык жуйелерге де байланысты еда. Б1рте-б1рте, уакыт озган сайьш когам дамуьш тутас елеуметпк орга низм ретшде карастыру, онын объективп жене субъективп жактарынын езара ерекеп, тарихи дамудагы материалдык пен руханилыктын диалек- тикасы, елеуметок прогрестщ алгышарттары, азаматтык когам, гуманизм, елеуметок едглетплж проблемалары, сайып келгенде, осынын бер1 елеу- меттанудын назар аударатын жене зерттеу пёшнщ «ргесш калайтын бгрден-б1р жол болды. Сонын нетижеанде XIX гасырда аталмыш месе- лелерД1 шешу жолдарын усынган бфйеше жалпы елеуметтану кезкарасы калыптасты. Сол кезкарастардан кепшшктщ мойындаганы Георг Виль гельм, Фридрих Гегель, Огюст Конт, Герберт Спенсер, Карл Маркс, кешннен Эмиль Дюркгейм, Макс Вебер, Габриель Тард, т.б. влеуметта- нушылардын елеуметпк теориялары болатын. Осы аталган ойшылдардын эркайсысы тарихи процесп гылыми турде туешдаруге аса кунды улес косты. Олардын когам дамуы женшдеп тужы рымдамалары емгрдщ жене гылымнын алга койган сауалдарына б^регей жене мазмуны терен жауаптар кайтарды, сондыктан да олардын шмдер1 каз1рп елеуметок проблемаларды шешуде де ездершщ мацыздьшыгын жогалткан жок. Элеуметтану ембебап философия жуйесхнен белшш, жеке гылым бо лып дамыганына карамастан, езшщ философиялык мазмунын ел1 де толык жойган емес. Ол философиялык мендеп когам дамуына талдау жасау жене барынша терен зерттеу журпзуде жалпы елеуметтануды кецейтуге мум- К1НД1К бередь Сонымен катар, жалпытеориялык елеуметтану езшщ фгел! ережелерймен жене байыпты корытындыларымен де, философиялык гылым тургысында да кезге туеш келед1. Сейтш, философиялык алгышарттарга сейкес жалпытеориялык елеу меттану калыптасты. Кейбф философиялык тужырымдамаларга, жетеюш рел аткарып келген белгш бар дуниетанымга жалпытеориялык елеумет- тану арка суйейдь Бул тужырымдаманын устанымымен мына мэселелер: когам дамуы нын козгаушы куштер! проблемалары, елеуметпк процестерда багыттау меселелер», тулгалардын езара ерекеп, елеуметпк топтардын жене когам нын аракатынасы, тарихи дамудагы материалдык жене рухани дуниешн езара ерекеп, ягни когам ем1р| мен дамуынын аса 1ргел1 проблемалары шешшедь Оларды шешу методологиясы, дел! ре к айтсак, баска да елеу меттану проблемаларын жузеге асыруды кажет етедд, сонын шлнде жал- пыламалыкка бфшама катысты болганымен, жеке сипаттагы масел елерда шешуда колга алады. 6 Элеуметтанушынын осы саланы зерттеу кезшде басшылыкка алатын дуниетанымы мен методологиясы — философия мен елеуметтанудын ердайым органикалык байланыста болатынын корсету. Сонымен катар, бул гылым салалары оз дербеспктерш де сактап келедГ Элеуметтанудын дербесттн кезшде француз елеуметтанушысы Эмиль Дюркгейм атап корсеткен едь Ол езшщ «Элеуметтану едга» деген енбепнде «Элеумет тану ерекше жене жеке-дара гылым* екенш жазып, онын елеуметок фак- Т1лерд| объективт! зерттеуге багытталганын туашпрд!. Элеуметтанудын гылыми сипаты мен мазмуны женшдеп осындай байыпты пшрд1 каз1рп кептеген белгш елеуметтанушылар устанып отыр, солардын арасында П. Лазарсфельд, Р. Мертон, Т. Парсонс, т.б. бар. Олар елеуметтануды философиялык гылым деп сынаржакты птар б 1 лд|рген емес. Алайда, олар кептеген елеуметок кубылыстарды туе щд| руде философиялык делелде- мелерге жупнед|, сонын шшде позитивизм, прагматизм, интуитизм, т.б. солар сиякты агымдарга алтеме жасайды. Ол орынды нерсе. Ойткеш кайсыбхр когамдык кубылысты елеуметок терен зерттеу логикасынын ез! сол талдау мен сараптаудан туындайтын корытындыларды филосо фиялык ой елепнен етк1зуге окелш соктырады. Туптеп келгенде, казхрп елеуметтану — тутас елеуметок жуйе куйш- деп, когам жоншде п, онын жуйешелер! (подсистема) мен жекелеген элементтер» туралы ез алдына дербес гылым. Кез келген когамдык кубы лыс когамнын елеуметок жуйесшщ элемент! болып саналады. Осы жуйенщ шенбершде букш елеуметпк кубылыстар мен процестер, олар дын езара б1р-бф!мен ерекетт гылыми сараптаудан етед!1. Когам жуйеа тузшм ретшде езшщ элементтердмен жене сол эле жүктеу/скачать 14,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|