Научно-методический журнал Серия: Естественно-технические науки. Социальные и экономические науки. Филологические науки


Газета тилинде атлық сөзди яғный  белгили бир атаманы перифразалар негизинде  көркемлеп көрсетиў ушырасады



Pdf көрінісі
бет150/231
Дата30.07.2023
өлшемі4,81 Mb.
#179664
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   231
Байланысты:
2-сан 2023 (1-серия)

 
Газета тилинде атлық сөзди яғный 
белгили бир атаманы перифразалар негизинде 
көркемлеп көрсетиў ушырасады.
 
Президентимиздиң: 
«
Имаратлардың ең уллысы – мектеп
» деп тəрийп 
берген бул билим алыў ошағында ҳəр күни, оқыў жылы 
даўамында нешше мəрте қоңыраў қағылмады дейсиз 
(«Еркин Қарақалпақстан» 2022.26.05. №60). Оның 
ӛмирлик 
жолдасы
Кийик 
Абдиреймова 
да 
Қарақалпақстанға 
мийнети 
сиңген 
мəденият 
хызметкери 
саналады 
(«Еркин 
Қарақалпақстан» 
2022.19.05. №56-57). Бул мысаллардағы 
имаратлардың 
ең уллысы
перифразасын лид текстлеринде ушыратыўға 
болады. 
Ӛмирлик жолдасы 
перифразасы газеталардағы 
публицистикалық мақалаларда, портрет очерклеринде 
ең өнимли қолланылатуғын перифраза. Демек, сөз 
етилип 
атырған 
тематикаға 
үнлес 
келетуғын 
перифразалық форманы таўып ҳəм көркем етип бере 
алыў да тəжирийбели, жетекши журналистлердиң 
дөретиўшилик жумысларының жемиси.
5. 
Кәсипти билдирип келген перифразалар.
Бул 
даўамлы процесс болып, ҳəр бир дөретиўши, əсиресе, 
қыл қәлем ийелери
басынан кеширип, олар усы 
жағдайдың қайталаныўын жаңа дөретпеси жүзеге 
келгенде қəлери анық («Еркин Қарақалпақстан» 
2022.26.05. №60). Солай етип, 
қыл қәлем
тəбият 
шайдасы болыў, сүўрет салыў оның өмириниң 
ажыралмас 
бир 
бөлегине 
айланды 
(«Еркин 
Қарақалпақстан» 2022.26.05. №60). Келтирилген 
мысаллардағы 
қыл қәлем ийелери 
перифразасының 


Ilim h
á
m jámiyet. №2.2023
82
мазмунында 
художник, кӛркем ӛнер тараўы, кӛркем 
ӛнер тараўының белгили дӛретиўши инсанлардың
жумыс искерлигин атап көрсетиў болып табылады.
 
6. 
Бас 
мақалалардың, 
публицистикалық 
мақалалардың темасында қолланылған перифразалар.
Перифразалар 
газета 
оқыўшысын 
ойланыўға 
шақырыўға ҳəм дыққатын тартыў мақсетинде тема 
сыпатында 
жийи 
пайдаланылмақта. 
Мысалы: 
«Қарақалпақ əдебиятының 
қос байтерегин
оқыў 
күнлерине» атамасындағы бас мақала тийкарында 
илимпаз А.Өтəмбетова авторлығында «Миллетти 
дүньяға танытқан 
уллы жазыўшы
» («Еркин 
Қарақалпақстан» 2022.12.05. №53) атамасында мақала 
берилген. «Инсан қəдири уллы, еслеў мəңги» 
рубрикасында журналист Р.Арзиевтың авторлығында 
«
Қарақалпақ әдебиятының қос байтереги
» («Еркин 
Қарақалпақстан» 2022.14.05. №54) темасында мақала 
берилген. 
Композитор 
Н.Мухаммеддиновтың 
авторлығында 
«
Сахна 
жулдызы
» 
(Қуўатбай 
Абдиреймов туўралы еске түсириўлер) («Еркин 
Қарақалпақстан» 2022.19.05. №56-57) атамасындағы 
мақала да перифразаға қурылған. Демек, перифразалар 
газета оқыўшысын логикалық ойлаўға шақырады, 
экспрессивликти тəмийинлеп береди. 
7. 
Медицина 
тараўы 
менен 
байланыслы 
перифразалар.
Тараў қəнигелери менен өткерилген 
интервью-диалогларда, 
турақлы 
рубрикалардағы 
мақалаларда, тараў қəнигелериниң авторлығында 
таярланған есап ямаса шолыў жанрларында медицина 
тараўына тəн перифразаларды көриўге болады. 
Мысалы: Поллиноз кеселликлериниң басланыўы ҳəм 
клиникалық көринислериниң кескинлесиўи əдетте 
тереклер, гүллер жəне басқа да 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   231




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет