Научно-методический журнал Серия: Естественно-технические науки. Социальные и экономические науки. Филологические науки
жүктеу/скачать 4,81 Mb. Pdf көрінісі
|
2-сан 2023 (1-серия)
| Ilim h
á m jámiyet. №2.2023 100 2018-jıl 25-avgust kúni teatr óziniń taza binasınıń ashılıw saltanatın ótkerdi. Bul keshede Ózbekstan Respublikası Prezidenti apparatı, Ózbekstan Respublikası Mádeniyat ministrligi, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi, Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi, Qaraqalpaqstan Respublikası Mádeniyat ministrligi hám basqa da shólkemlerden miymanlar saltanatlı kesheni alıp barıwda belsendi qatnastı hám teatrǵa bahalı sawǵaların inam etti. Házirgi waqıtta A.Sharipov teatrǵa basshılıq etip kelmekte. O.Bekturǵanov teatrǵa bas rejissyorlıq etip atırǵan bolsa, rejissyorlar A.Qudaynazarov hám Ó.Bekturǵanovlar repertuarlardı bayıtatuǵın eń jaqsı spektakllerdi saxnalastırıp kelmekte. Teatrdıń házirgi dóretiwshilik toparına ustazlıq etip kiyatırǵan Ózbekstan Respublikasında xızmet kórsetken artist L.Xalıqnazarova, Qaraqalpaqstan Respublikasında xızmet kórsetken artistler A.Nawrızova, J.Abdimovlar, Qaraqalpaqstan jaslar sıylıǵınıń laureatı R.Piyazova, talantlı aktyor-aktrisalardan: R.Urazbaev, Q.Kubesova, J.Abıllaev, M.Nuratdinov, G.Yusupova, S.Arziev, J.Abıllaev, M.Nuratdinov, J.Berdibekov, G.Japarova, G.Seytimova, D.Baynazarovlar, jas talant iyeleri, Ózbekstan mámleketlik kórkem óner hám mádeniyat institutı Nókis filialı pitkerip dóretiwshilik jumısların alıp barıp atırǵan aktyorlar: B.Japarov, R.Tlemisov, P.Tólegenov, P.Kelimbetov, Sh.Dawletmuratov, I.Begjanov, R.Jarimbetov, aktrisalar A.Ótepbergenova, G.Jaymanovalar, solar menen bir qatarda kóp jıllardan berli teatrdıń rawajlanıwına salmaqlı úlkesin qosıp kiyatırǵan xızmetkerlerden Q.Japarov, M.Kuldasova, J.Aytnazarova, A.Bayımbetova, N.Dosnazarov, A.Tóremuratov, S.Atamuratova, Z.Uzaqbergenova, S.Ańsatbaev, G.Pirniyazovalardı atap ótsek arzıydı. 2019-jıldıń 10-15-iyun kúnleri Qaraqalpaqstan Respublikasında birinshi márte «Seni jırlaymız, zamanlas!‖ Ózbekstan teatrlarınıń V Respublika kórik festivalı kóterińki ruwxta bolıp ótti. Festivalǵa Qaraqalpaq mámleketlik jas tamashagóyler teatrı B.Aytmurattıń ―Moynaqta baxıttıń tańları attı‖ hám festivaldan tısqarı Dzyundzi Kinositanıń ―Tırna párleri‖ spektaklleri menen qatnastı. Festival juwmaǵında teatr B.Aytmurattıń ―Moynaqta baxıttıń tańları attı‖ spektakli menen ―Eń jaqsı dramaturgiya‖ nominaciyası menen sıylıqlandı. Sonday-aq, teatr direktorı P.Aytmuratov hám de direktor orınbasarı A.Seytovqa festivaldıń shólkemlestiriwshilik jumıslarında belsendilik kórsetkeni ushın Ózbekstan Respublikası Mádeniyat ministrligi hám Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi tárepinen ―Minnetdarshılıq xatı‖ berildi. Qaraqalpaqstan Respublikası Mádeniyat ministrligi tárepinen teatrımızǵa festivalda belsendilik kórsetkeni ushın ―Húrmet jarlıǵı‖ tapsırıldı hám teatr rejissyorı Ó.Bekturǵanov ―Jas rejissyor‖ nominaciyası menen sıylıqlandı. Qaraqalpaq mámleketlik Jas tamashagóyler teatrı búgingi kúnge shekem 170 ten artıq spektakllerdi saxnalastırǵan bolsa, házirgi kúnde teatrda jergilikli hám sırt el dramaturgleriniń klassik shıǵarmaları saxnalastırılmaqta hám teatr repertuarı bayıp barmaqta. Qaraqalpaq dramaturgiyasınıń payda bolıwına tiykar salǵan, álbette xalıq awızeki dóretpeleri dep esaplaymız. Folklorlıq shıǵarmalardıń janrlıq ózgesheliklerinde xalqımızdıń ásirler boyı jasap kelgen hám turmısımızdaǵı salt-dástúr úrp-ádetlerin, milliy psixologiyasın sáwlelendiretuǵın shıǵarmalardıń bárinde belgili dárejede dramanıń elementlerin kóriwge boladı [2:18]. Bunı eń áyyemgi Evropa ádebiyatında biziń eramızǵa shekemgi V–VI ásirlerde Greciyadaǵı quday Dionos sharapatına atqarılǵan oyın-zawıq qosıqları menen baylanıstırıladı. Sol waqıttaǵı qosıqlardı atqarıwshı adamlar hár túrli haywanlar, quslar hám qurt-qumırısqalar kórinisinde kiyinip, kóshelerde qosıq aytıp, oyın atqarıp júretuǵın bolǵan. Qaraqalpaq dramaturgiyasınıń dáslepki elementlerin de usınday etnografiyalıq elementler menen baylanıslı ekenligi ilimiy-teoriyalıq hám ámeliy jaqtan sıpatlanǵan. XX ásirdiń 20-30- jıllarında teatr mádeniyatınıń qáliplesiwine hám onıń rawajlanıwına ayrıqsha dıqqat awdarıldı. Hám 1970-80-jıllarǵa kelip óziniń shıńına jetti dep aytsaq maqsetke muwapıq boladı. Teatr hám dramaturgiyanıń milliy ózlikti ańlawdaǵı áhmiyeti hám dramalıq shıǵarmalardıń ideyası, olarda sáwlelengen obrazlardıń jas áwladtı tárbiyalawdaǵı áhmiyetine baylanıslı ilimiy juwmaqlardan jas tamashagóyler teatrında bolıp ótken ilimiy-ámeliy seminarlarda teoriyalıq hám ámeliy derekler teatrdıń bunnan bılay da rawajlanıwına óziniń tásirin tiygizdi. Juwmaqlap aytqanda, Ǵárezsizlik dáwirinde óziniń sáwlesin kórgen, jas tamashagóyler teatrı óz ideyalıq baǵdarları, kótergen máseleleri, janrlıq ózgeshelikleri, obrazları menen aldıńǵı dáwirlerden belgili artıqmashılıq belgileri menen parıq qıladı. жүктеу/скачать 4,81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|