103
Қазіргі кезде барлық эукариоттардың (ашытқылардың, ӛсімдіктердің,
жануарлар мен адамдардың) жасушалық циклын реттейтін молекулалар
анықталған. Жасушалық циклды бақылайтын гендердің арнайы класы
ашылған. Жасушалық циклды реттеуде маңызды рӛл атқаратындардың бірі –
циклинге тәуелді киназа
екені анықталды. Циклинге - тәуелді киназаның
қызметін реттейтін арнайы белоктар –
циклиндер
болатыны ашылды. Олар
әр жасушалық цикл барысында пайда болып, ыдырап отырады. Бұл
протеиндердің деңгейі жасушалық циклдың кезеңдері барысында ӛзгеріп
отыратындықтан, оларды
циклиндер
деп атаған. Қазіргі кезде, адамдардың
онға жуық әртүрлі циклиндері белгілі.
Жасушалық циклды реттейтін механизмінің бұзылуы хромосомалардың
құрылымын ӛзгертіп, қатерлі ісіктің дамуына алып келуі мүмкін. Сондықтан
жасушалық циклды ретейтін механизмді толық зерттеу болашақта қатерлі
ісіктерді емдеу әдістерін жетілдіруге жаңа мүмкіндіктер береді.
Митоздық (пролиферациялық) цикл
- бӛліну нәтижесінде пайда
болған жасушаның, бӛлінуге дайындалып, екі жаңа жас жасушаның
түзілуімен аяқталатын процестердің жиынтығы. Бұл цикл екі кезеңнен
тұрады:
1) интерфаза, бұл кезеңде жасушаның белсенді ӛсуіне қажет ақуыз, РНҚ
және басқа заттар синтезделеді және ДНҚ-ның репликациясы жүреді;
2) жасушаның бӛлінуі (митоз).
Интерфаза (жасушаның бӛлінуге дайындалу фазасы)
белсенді синтез
және ӛсу кезеңі. Жасушаның ӛсуіне және арнайы қызмет атқаруына
қажетті кӛптеген заттар синтезделеді. Интерфаза кезінде ДНҚ репликациясы
жүреді. Жалпы, интерфаза жануарлар, ӛсімдіктер және микроорганизмдер
үшін үш кезеңнен тұрады:
Достарыңызбен бөлісу: 
