Негіздері
жүктеу/скачать 8,4 Mb. Pdf көрінісі
|
tұңғyshbaeva-z.b.-czitologiya-zhәne-gistologiya-almaty-2015-274-bet.
- Бұл бет үшін навигация:
- Комплекстердің рӛлі 1. G 1
| циклинге тәуелді
киназалар ( ЦТК, cyclin-dependent kinases ) деп атайды. Жасушалық циклдың фазаларына тән белгілі бір ақуыздар ЦТК-ның әр қайсысын фосфорлап активтендіріп немесе бәсеңдетіп (ингибиторлық әсер) отырады. ЦТК-ның кез келген молекуласы активті емес және бір ғана суббірліктен тұрады. Оның активтелуі арнайы ақуыз циклинге (Ц) тәуелді, оның бірнеше түрі бар. ―Циклин‖ термині ЖЦ барысында, жасушадағы циклиндер концентрациясы әр кезеңге тән ӛзгеріп отыратынын кӛрсетеді. Соныменен, протеинкиназалар циклиндермен гетеродимерлі комплекстер құрайды, ол – циклин-ЦТК (ц-ЦТК), мұнда циклин – активатор, ал ЦТК – катализдік суббірлік болып табылады. Бұл қосылыс комплекс деп 108 аталады, себебі әр нақты циклинге ӛзіне тән ЦТК қосылады, олардың әрбір түрі ЖЦ әр фазасына сәйкес келуі тиіс. Әртүрлі циклиндер латын әріпімен, ал әртүрлі ЦТК араб цифрасымен белгіленеді. Комплекстердің рӛлі 1. G 1 – кезеңінің басында циклин D – ЦТК-4 немесе циклин D – ЦТК-6, осы кезге тән құбылыстардың жүруін қамтамасыз етіп, жасушаны ―рестрикциялық нүктеден‖ ӛткізеді. Осы комплекстер тыныштық ( G 0 ) кезеңдегі жасушаларды да митотикалық циклға қайтарады. G 1 – кезеңінің соңында циклин Е – ЦТК-2 комплексі процестерді басқарады. 2. S - кезеңде ЦТК-2 қызметін әрі қарай жалғастырады, бірақ ол циклиндік партнерларын екі рет ауыстырады, циклин А-ға және циклин В-ға. Сондықтан олар әсер ететін ақуыз субстраттары да ӛзгереді. 3. G 2 - кезеңде циклин В – ЦТК-1 мен байланысады. Дәл осы комплекс жасушаны митозға кіргізіп, сондағы күрделі процестерді басқарады. Соған байланысты оны – митоздық стимул факторы (МСФ) деп атайды. Соныменен, ЖЦ-дың әртүрлі құбылыстарын басқаратын бірнеше циклиндер мен ЦТК комплекстері. жүктеу/скачать 8,4 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|