Нисипкуль Салимова, Алматы қаласындағы «бэст» ҚҚ мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті

Оқушылардың Қазақ хандығы дәуіріндегі ақын – жыраулар поэзиясының рөлі туралы білімдерін кеңейту, жыраулар поэзиясының көшпелі халық өмірінің айнасы екенін түсіндіру, Д. Бабатайұлының өмірі жайлы мәлімет беру, өлеңінің идеялық мазмұнын ашу.

Оқушылардың коммуникативтік құзіреттілігін арттыру, ауызекі сөйлеуді дағдыландыру,сыни тұрғыдан ойлауды дамыту, сөйлеу мәдениетін жетілдіру.

Оқушыларды қазақ халқының тарихына, туған жеріне деген сүйіспеншілікке баулу, адалдыққа, адамгершілікке, отансүйгіштікке тәрбиелеу.

• 
  «Ой қозғау» стратегиясы. Оқушылардың қызығушылығын ояту.
  

• 
  «Миға шабуыл» стратегиясы. Сұрақ – жауап арқылы үй жұмысына шолу жасау. Ойлау жұмысына ынталандыру.
  

• 
  Жырау деген кім?
  
• 
  Қандай жырауларды білесіңдер?
  
• 
  Жыраудың жыршыдан қандай айырмашылығы бар?
  
• 
  Толғау қандай сипаттағы шығарма?
  
• 
  Жыраулар поэзиясының құндылығы неде?
  

Қазақ хандығының пайда болуы мен қалыптасуында мемлекеттік құрылым болған Қазақ Ордасын басқарған хандар есімімен ақын – жыраулар есімі тығыз байланысты. Жыраулар өлең – толғауларында хандық үкіметті нығайту,елдің бірлігін, қорғаныс қабілетін арттыру қажетін насихаттайды. Сондай ақын –жыраулардың бірі – Дулат Бабатайұлы – қазақ халқының әдебиетінде елеулі орын алады.Ол – заман туралы, халқының мұңы мен зарын, арманы мен қиялын жаны ауыра жырлаған ақын.

Слайдтар арқылы сөздік жұмыстар жүргізіледі.

Оқулықпен жұмыс.

«О, Ақтан жас, Ақтан жас!» өлеңін мәнерлеп оқу.

Бұл өлең жетім бала Ақтанға арналады. Демек, арнау өлең. Ақын бала болашағына көз жүгіртіп, мақсатына жету үшін қажымай – талмай күресу керек екенін айтады, оған деген сенімін білдіреді.

Дәптермен жұмыс.

Өлеңнің идеясы. Ақын – жырау жас баланы еңбек етуге, білімге шақырады.

• 
  «Ой – толғаныс» стратегиясы.
  

- синтез, оқушылар бір – бірімен ой бөліседі.

• 
  Жеке жұмыс INSERT. Кесте толтыру.Жеке жұмыс арқылы оқушылар өз білімдерінің деңгейін саралайды. Топта өзара бағалау парағы арқылы топ мүшелері бірін – бірі бағалайды.
  

• 
  Қазақ хандығы кезіндегі жыраулардың орны туралы не айта аласыңдар?
  
• 
  Дулат Бабатайұлы туралы не білдіңдер?
  
• 
  Дулат қандай ақын – жырау?
  
• 
  Дулат Бабатайұлының қандай өлеңдерін білдіңдер?
  
• 
  Дулат өлеңдерінің негізгі тақырыптары қандай?
  

• 
  «О, Ақтан жас, Ақтан жас!» өлеңінде қандай құпия жатыр?
  

Суреттеу. Дулат Бабатайұлы – реалист ақын. Ақын өлеңдерінің ерекшелігі.

Салыстыру. Дулатты Абайдай ақынның ұстазы деуге болады.

Дулат пен Абайдың өлеңдеріндегі ұқсастық.

Қолдану. Өлеңнен үзінді оқу.

Талдау. Өлеңнің көркемдік ерекшелігі.

Талқылау. Жыраулар жырының маңызы, болашағы.

Ү Сабақты қорытындылау

Оқушылардың білімін бағалау