No3 семинар сабағының тапсырмалары. 1905-1907 жылдардағы революцияның шығу себептері
жүктеу/скачать 20,27 Kb.
|
тарих 1
|
No3 семинар сабағының тапсырмалары. 1.1905-1907 жылдардағы революцияның шығу себептері: 1. Ірі қалаларда өнеркәсіптік өндірістің дамуы ауылшаруашылығы аймақтарынан халықтың тез ағынын тудырды. Адамдар тәулігіне 12 сағат, аптасына жеті күн жұмыс істеуге дайын болды, тіпті жалақының үнемі қысқаруына төзді. 2. Халықтың тез өсуі мен елдің қарқынды индустриялануы бос жерлердің күрт азаюына және сол кезде ел халқының 75% -дан астамын құрайтын шаруалардың әл -ауқатының айтарлықтай төмендеуіне әкелді. 3.кең тараған сыбайлас жемқорлық, бюрократиялық аппараттың ақталмауы, мемлекеттік жүйенің баяулауы, шенеуніктердің немқұрайлылығы табиғи тітіркену мен түсінікті туғызды, оны түбегейлі өзгерту қажет. Өлке аумағынан мал өнімдері шикізаты, минералдық ресурстарды көптеп тасып әкету күшейді. 2.1905-1907 жылдардағы революцияның жеңілуінің себептері: 1. Революциялық күресті ұйымдастыруда ұлттық демократиялық топтардың тəжірибесінің жеткіліксіздігі. 2. Ауылдарының басты оқиға орталығынан алыста болуы; 3. Қазақ жұмысшыларының аздығы; 4. Патша үкіметі бұл аймаққа қосымша әскери күш жеткізді. Жұмысшы қозғалысының жетекшілерін қамауға алу, жер аудару, кәсіпорындағы жұмысынан босату шаралары басталды 3.революцияның тарихи маңызы: 1. Бірінші орыс революциясы 1905-1907 жылдары болды. Бірінші орыс революциясы жеңіліске ұшырады.бірақ ол қазақ халқының қоғамдық сана-сезімін арттыруға, өлкедегі демократиялық қозғалысты дамытуға орасан зор ықпал етті. 2. Ресейдегі революциялық оқиғалардың әсерімен қазақ халқының көрнекті перзенттері саяси сахнаға көтерілді. Халықтың таңдаулы өкілдерінің ресей мемлекеттік думасына қатысуы қазақстан тарихында аса маңызды рөл атқарды 3. Қазақ халқының көшбасшыларына айналған зиялылар ресей империясының өкілетті органының мінберінен ең маңызды проблемаларды, жерге қатысты мәселелерді принципті түрде батыл көтере білді. 4. Бірінші орыс революциясы жылдарындағы оқиғалар қазақ халқымен қазақстандағы басқа да ұлыстардың саяси белсенділігін арттырды. Қазақ жұмысшылары өз алдына дербес саяси күш ретінде көріне білді. Солай бола тұрса да ол жылдардың оқиғалары қазақстандағы ұлттық-демократиялық және жұмысшы қозғалысының әлсіз, әлі де жетілмегенін көрсетті. 4. Ресей империясындағы, соның ішінде қазақ өлкесіндегі революция екі жарым жылдан астам уақытқа созылды. 1905 жылғы 17 қазан манифесі бойынша мемлекеттік дума құрылатын болды. Онда мемлекеттік дума шешімінсіз ешбір заң күшіне енбейді делінген. 1917 жылғы революцияға дейін ресейде мемлекеттік дума 4 рет шақырылды. 4 думаның жұмыс істеген жылдар аралы: I мемлекеттік дума – 1906 ж 27 сәуірден 9 шілдеге дейін II мемлекеттік дума – 1907 ж 20 ақпаннан 3 маусымға дейін III мемлекеттік дума – 1907 ж 1 қарашасынан 1912 ж маусымына дейін IV мемлекеттік дума – 1912 ж 12 қарашасынан 1917 ж 26 ақпанға дейін 5. Қазақ тіліндегі мерзімді баспасөздің алғашқы басылымдары: Қазан төңкерісіне дейінгі ұлттық басылымдардың тарихын зерттеуші ғалым субханбердина «революциядан бұрын қазақ тілінде 14 газет, 1 журнал шыққан дейді». Олар: «Қазақ » газеті (1913-1918 ж) орынбор қаласында жарияланып тұрған қоғамдық – саяси және әдеби-мәдени басылым.ең алғашқы басылымы 1913 ж 2 ақпанда шыққан.1915 жылға дейін аптасына бір рет одан кейін екі рет шыққан.газет редакторы ахмет байтұрсынұлы болған.бұл газет қазақ жұртына әрі мәдениет есігі , әрі сырт жұрт жағынан күзетшісі болсын деген оймен шығарылан еді «Айқап» газеті(1911-1915) жылы троицк қаласында айына бір рет ,кейіннен екі рет шығып отырды.газет редакторы – мұхамеджан сералин болды. «айқап» журналы қазақ ұлтының көзін ашып,мәдениеттің дамуына және де қате кеткен ,жіберіп алған жерлерді айтып отырды. 6. 1916 жылғы көтерілістің алғы шарттары: 1.1916 ж 25 маусымда армияның қара жұмысына 19 бен 43 –жасқа дейінгі ер-азаматтарын шақыру жөніндегі жарлық 2. Екібастұз,байқоңыр кендерінде,спасск мыс кен руднитінде бірінші дүниежүзілік соғыстың ауыртпалығы түсіп ,халықтың жағдайын төмендетуі 3. 45 млн десятина жерді тартып алуы. 7. Қазақ даласында 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс басталды оның басты себептері: Көтерілістің негізгі себептері әлеуметтік-экономикалық және саяси сипаттағы факторлар болды: отаршылдық езгінің күшеюі, жердің тартып алынуы, салықтар мен алымдардың өсуі, жұмысшыларды қанау, патшалыққа қатысты орыстандыру саясаты. Қазақтардың және аймақтың басқа да байырғы халықтарының жағдайдың күрт нашарлауы. 8.1916 жылғы қазақ халқының ұлт-азаттық көтерілісінің жетекшілері: Торғай облысында: А.Иманов, Ә.Жангельдин Орал облысында: С.Мендешев, Ә.Әйтиев Маңғыстау облысында: Ж.Мыңбаев Ақмола уезінде: М. Жадаев Жетісу облысында: Т.Бокин, Т.Рысқұлов, Б.Әшекеев, Ұ.Саурықов 9. Торғай көтерілісінің ерекшелігі: 1. Ең үлкен қозғалыс орталығы. 2. Соғыс кеңесі құрылды. 3. Жекпе -жек ең ұзақ және табанды болды. 10.1916 жылғы көтерілістің жеңілуінің себептері: 1. Көтеріліс бытыраңқы болып, көтерілісшілер тарапынан ынтымақтың болмауы. 2. Көтерілістің ұйымдастырылуы мен басқарылуы дұрыс жүргізілмеді. 3. Әскери қарудың жеткіліксіздігі. 4. Патша үкіметі жергілікті жердегі руаралық, ұлтаралық діни тартыстар мен қайшылықтарды шебер пайдаланды. 5. Алдын- ала белгіленген жоспардың болмады. 6. Ұлттық зиялылар арасында бірлік болмады. 7. Байлар, феодалдар көтерілісшілер мүддесін сатып кетіп отырды. 11.көтерілістің тарихи маңызы : 1. Қазақ халкының революциялық таптық санасы өсті. 2. Қазақстан халықтары ұлттық мүдделерінің ортақтығын ұғынды. 3. Қозғалыс барасында өкімет құрылымы, қарулы күштер, басқару аппараты құрылды. 4. Отаршылдыққа қарсы азаттық күрестің шырқау шыңы болды. 5. Қазақ халқының отарлау саясатына қарсы күресе алатын күш екенін көрсетті. 6. 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс отаршылдыққа қарсы көтерілістердің ішіндегі ең ірісі болды. Көтеріліс революцияға алғышарт қалыптастырды. 12.1917 жылғы ресейдегі ақпан буржуазиялық-демократиялық төңкерісінің алғышарттары. 1.Ақпан төңкерісі нәтижесінде ресми билікті қолына алған мемлекеттік думаның шешімімен құрылған уақытша үкімет қазақ халқының 1916 жылы өзін-өзі билеуге құқықты болғандығын мойындады. 2.1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліске қатысқандарды жазалау экспедицияларының әрекеттері тоқтатылды. 3.Ақпан төңкерісінің жеңісінің ең маңызды нәтижесі бұрынғы ресей империясы аумағында кең көлемде саяси бостандықтар орын алып, бүкіл қоғамдық өмірдің демократиялануы болды. Бүкіл аймақта буржуазиялық мәндегі бостандықтар (саяси ұйым құру, сөз, баспасөз т.б.) Жүзеге асырыла бастады, жасырын түрдегі партиялар жариялық жағдайға шықты, жаңа партиялар мен басқа да саяси ұйымдар құруға рұқсат етілді. жүктеу/скачать 20,27 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|