Нұрмұратов с нұрекеева С. С., Сағымбаев Е. Оқырмандарға ұсынылып отырылған бұл антологияның ерекшелігі «Өзін-өзі тану»

Ақ құйын болсаң, мені де ал тербетіп

http://www.adebiet.kz/index.php?option=com_content&task=view&id=2285&Itemid

=23

Ақ құйын болсаң, мені де ал тербеттіп,

Көлденең сөзге құлағың салма,

Пендеде болуы мүмкін кем-кетік.

Күле алмай қалсаң, ойлардан ауыр іш тұнып,

Қалшылдап тоңсаң аяздар қарып үскірік.

Өзіңе қастық жасаған жанның есігін

күліп аш. Ол да күштілік!

Ақ Жайық

Ақ Жайық сенсің әр кез сыйынарым,

Сен десе жыр жолы боп құйыламын.

Әзірше жыл өткізбей келіп тұрам,

Кім білсін неше келу бұйырарын.

 Ақ Жайық, сенсің әр кез сыйынарым,

Сен десе жыр жолы боп құйыламын.

Әзірше жыл өткізбей келіп тұрам,

Кім білсін неше келу бұйырарын.

Сені айтса жанарымда күлкі ойнаған,

Көңілі орта болса шырқай ма адам?

Жағаңда өскен кезде жай өзен ең,

Бұл күнде сені көру бір той маған.

Ағысың айдынындай ой-кеменің,

Жағанда жазылды алғаш ойлы өлеңім.

Жүздесу өзіңменен той дедім-ау,

Тірлікте көп те болмас той дегенің.

Сырлы әнін сан ғасырдың жиған ағын,

Жағанда туғандарға сыйла дарын.

Келерде жас балаша қуанам да,

Кетерде қимастықпен қиналамын.

Ақсақ қыз туралы аңыз

Ақсақ қыз ұзақ жолдан әрең келген,

Қорқытқа жетіп өлген, сәлем берген.

Өнер мен өнер сүйген адамдарды

Ажалдың жеңе алмасын дәлелдеген.

 Жүздері гүл жайнаған, жайраңдаған,

Қырық қыз сая бақта сайраңдаған.

Сан талай теңдесі жоқ сұлулықтың

Қашаннан куәсісің, қайран далам.

Қырық қыз - әнші көмей, жыршы көңіл,

Бәрін де ерке өсірген сыршыл өңір.

Еркіндік, ойын-сауық, бірақ шіркін

Адамға қымбат емес мұңсыз өмір.

Кең дала. Ауа тыныш кешкідегі.

Даланың самал болмақ кешкі желі.

Алаңсыз серуендеген қырық қызға

Сыңсыған қобыз үні естіледі.

Сол әуен тағы естілді таңнан бүрын,

Бір көру әуен иесін арман бүгін.

Жүректі шымырлатқан сиқырлы әуен

Айтқандай бұл фәнидің жалғандығын.

Көңілің мұңданады, шаттанады,

Сол үнсіз жанның сая таппағаны.

Қобыздың үні естілген беткей жаққа

Қырық қыз мекенінен аттанады.

Әрине, батылданды бекер бәрі,

Құм белден ешқайсысы өте алмады.

Шөлдеді, тандай кеуіп көзін жұмды,

Арманға қыздар солай жете алмады.

Ауылға бір қыз жетті ең әдемі,

Азырақ шыдағаңда ел бар еді.

Дариғай, бірақ оның аяғы ақсақ

Сәл ғана өзгелерден кемтар еді.

Қорқытқа жетті ақсақ қыз, қобызға да

Бәрінен мықты болды со қыз ғана.

Моласын көрдік, өзін көрген жоқпыз,

Бұл солай бізге жеткен аңыз ғана.

Ақсақ қыз ұзақ жолдан әрең келген,

Қорқытқа жетіп өлген, сәлем берген.

Өнер мен өнер сүйген адамдарды

Ажалдың жеңе алмасын дәлелдеген.

Сендерде жоқ бүкпе сыр, жасырын мұң.

Қастерленбес Баяндай сертің бүгін,

Ажыратты бояудан көркіңді кім.

Осы күннен даярлап жатырсыңдар

Махаббат пен сезімнің «еркіндігін».

Шаршатпаған пәк сезім болып қайғы,

Сендік жүрек сүюден қорықпайды.

Махаббаттың «еркіні» еш ғасырда

Өз жолында бақытқа жолықпайды.

Бойжеткені болашақ ғасырымның

http://www.adebiet.kz/index.php?option=com_content&task=view&id=2126&Itemid=23

Бойжеткені болашақ ғасырымның,

Айып болмас сендерге ашылуым

Сендер үшін – ескілік ар сақтаған.

 Сендерде жоқ бүкпе сыр, жасырын мұң.

Қастерленбес Баяндай сертің бүгін,

Ажыратты бояудан көркіңді кім.

Осы күннен даярлап жатырсыңдар

Махаббат пен сезімнің «еркіндігін».

Шаршатпаған пәк сезім болып қайғы,

Сендік жүрек сүюден қорықпайды.

Махаббаттың «еркіні» еш ғасырда

Өз жолында бақытқа жолықпайды.
Жақсылық жасадың ба?

Н. Айтов

ttp://www.adebiet.kz/index.php?option=com_content&task=view&id=6986&Itemid=23

...Уызға жарып өскен ұл,

Қазанның түбін қырнай ма?

Қайғысын көптің тартпасаң,

Көк тиын құның тұрмай ма?

Жағаны толқын ұрмай ма,

Арнаны тасқын бұрмай ма?

Сөзіңнің сиқы түзелмей,

Көзіңнің жасы құрғай ма?

Тереңге тартқан тамырды

Тасқын-сел келіп жұлмай ма?

Сүрінген ерге сын қойма,

Бүлінген елге мін қойма!

Азапты жанның арызын

Тас керең тағдыр тыңдай ма?

Боз көде басы бозторғай,

Бебеулеп соны жырлай ма?

Айналып соғып бұл жайға,

Айтуға сірә тіл майда.

Тарылған іргең кеңеймей,

Тарыққан көңіл жырғай ма?

Арпалыс көрмей азамат,

Арғымақ атты ылғай ма?

Жалғыздың үні мыңдай ма,

Жібектің жібі қылдай ма?

Ұлыған үрей ішінде,

Жараңның аузын тырнай ма?

Талауға түскен тұлпардың,

Тұрманы бәлкім жұрдай ма?

Батқанда бәрі шымбайға,

Батамын мен де түрлі ойға.

Көнеден қалған күмбездер

Шағады мұңын түнгі айға.

Күмбірлеп шыққан қоңыр үн,

Күңіреніп барып тынбай ма?..

 


Қарақұрым ібілісті құрта алмасаң не пайда,

Ит тұмсығы өтпес нуды сынық балта отай ма?

Сандалумен күн өткізер соқыр теңге соңында,

Бой алдырған пақыр пенде арам пиғыл, жат ойға.

Тауық құсап жем терген соң іздеп дәннің ірісін,

Басың алтын болса-дағы бейшараның бірісің.

Кім разы ете алады еңіреген еліңнің,

Бақидағы өлісі мен пәнидегі тірісін?

Өкінгенмен екі болмас Тәңірінің бұйрығы,

Жарлы жұртты жарылқамас патшалардың сыйлығы.

Ақ серкенің мүйізіне бақыт құсы қонар деп,

Күте-күте көкке жетті көк ешкінің құйрығы.

Мақсат-мұрат, ізгі тілек қалғандай-ақ адыра,

Бүтін түйме көрсе қазақ жүгіреді жабыла.

He боларын бір құдайдың өзі білер соңыра,

Тойған торай есінесе бүкіл дала дабыра.

Тонағысы келген кезде аяп қалар кімді жау?

Тас жүректі жібітпейді байбаламдап құр жылау.

Ай тақырда қарманғанмен қолға ештеңе ілінбес,

Қай соқырға таяқ болар жұртта қалған бір бұрау?..

жүктеу/скачать 6,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: