4 Геотехника 2 оқытуға арналған әдістемелік нұсқаулар Кіріспе Негізгі түсініктер мен анықтамалар. Курс құрамы және басқа пәндермен байланысы. Курстың негізгі есептері және олардың шешу ерекшеліктері. Іргетас құрылысы жайы қысқаша тарихи мәлімет. Курстың қазіргі замаңғы құрылыстағы мәні.
1 бөлім Топырақтар механикасы
4.1 Топырақтар табиғаты мен олардың физикалық қасиеттері Тақырыптың мазмұны. Пайда болуы, топырақтардың құрамдас элементтері, топырақтардағы құрылымдық байланыстар. Топырақтардың классификациялық көрсеткіштері және физикалық жағдайларының сипаттамасы. Тұрақсыз тармақтық байланыстағы топырақтардың әртүрлілігі.
Тақырыпты оқуға арналған ұсыныстар. Бұл тақырыпты оқу барысында, студент ең алдымен топырақтар – кез келген тау жыныстары мен қыртыстарының көп компонентті жүйесінің уақыт бойынша өзгеретінін, оларды адамзатың инженерлік қызметінің объектісі ретінде тануын анық білуі қажет. Топырақтың негізігі компоненттерін жақсы білуі қажет: топырақтың қаңқасын құрайтын минералдық түйіршіктерді (қатты фаза); топырақтағы судың түрлері (сұйық фаза); топырақ кеуегінде газдың бос, адсорбирленген және қысылған күйін (газ тәрізді фаза) білу қажет.
Бұл компоненттердің сандық қатыстары және физикалық–химиялық, электромолекулярлық және басқа компоненттердің өзара қатынасы топырақтың табиғатын және олардың құрылыс қасиеттерін анықтайтының естен шығармау қажет.
Топырақтың құрылымын меңгеруге көп назар аудару қажет, ол үймереттерді тұрғызу кезінде негіздіктер мен орта үшін топырақтардың қасиеттерін анықтайтын негізгі фактор болып табылады.
Топырақтардағы судың қасиеттері мен негізгі түрлерін білу қажет. Судың атқаратын ролін түсіну – топырақ қаңқасына судың байланысы, консистенциясы және тұрақтылық әрекеті сияқты сұрақтарға жауап табады.
Топырақтардың негізгі физикалық жағдайының сипаттамасын және оларды анықтау тәсілдерін, сонымен қатар есептік жолмен алынатын туынды сипаттамаларды білу қажет. Ғимараттар мен үймереттердің негізін алдын ала топырақтың құрылыс қасиеттерін бағалау үшін топырқтарды классификациялауға үйрену қажет. Мұнда ғимараттар мен үймереттердің негізі үшін негізгі геологиялық құрылыс элементтерін білу қажет.
Топырақтардың ерекшеліктерін отырғызымдылық, ісімдік, тұздандырылған, қатқан және т.б. босаңқы–құрылымдық байланыстарымен мұқият қарап шығу қажет. Бұл ерекшеліктері негіздіктер мен іргетастарды жобалау әдістерін таңдауға көмектеседі.
