ОҚытудағы инновациялық технология – білім берудің жаңа сапасымен қамтамасыз етудің кепілі

1. 
   Дьюи Дж. Демократия и образование: Пер.с англ.- М: Педагогика. –Пресс, 2000.
   
2. 
   Фатхутдинов Р.А. Конкурентоспособность: экономика, стратегия, управление. – М.:ИНФРА- М.-2000.
   
3. 
   Шостром Э. Анти-Карнеги, или Человек –манипулятор.- Минск.:ТПУ Полифакт, 1992.
   
4. 
   С.Д. Резник, A.A. Сочилова Основы личной конкурентоспособности: Учебное пособие
   

Критическое мышление может быть представлено как «Мышление о мышлении». Оно предполагает умение рассуждать по принципиальным вопросами, размышлять над практическим опытом. Предполагается, что у учителей как у субъектов, имеющих педагогическое образование и повышающих свою квалификацию данные умения развиты и используются ими в практической работе. Критическое мышление - ведущее педагогическое понятие, актуальное для развития преподавания и обучения в Казахстане. Данный модуль предполагает адаптацию сознательного и обдуманного подхода к развитию критического мышления как учеников так и учителей. Критическое мышление зачастую предполагает готовность к воображению или принятие во внимание альтернативных решений, внедрение новых или модифицированных способов мышления и действия. Понятие «критическое мышление» обозначает «дисциплинированный подход» к осмыслению, оценке, анализу и синтезу информации, полученной в результате наблюдения, опыт, размышления и рассуждения, что может послужить к основанию к действиям.

Критическое мышление совокупность – качеств и умений, обуславливающих высокий уровень исследовательской культуры ученика и преподавателя, а также мышление оценочное рефлексивное, для которого знание является неконечной, а отправной точкой, аргументированное и логическое мышление, которое базируется на личном опыте и проверенных фактах (Загашев И.О. 2003). Критическое мышление позволяет добиться таких образовательных результатов как умение работать с увеличивающимся и постоянно обновляющимся информационным потоком в разных областях знаний, умение выражать свои мысли (устно и письменно) ясно и уверенно и корректно по отношению к окружающим, умение выработать собственное мнение на основе осмысления различного опыта, идей и представлений, умение решать проблемы, способствовать самостоятельно заниматься своим обучением (академическая мобильность), умение сотрудничать и работать в группе, способность выстраивать конструктивное взаимоотношения с другими людьми, В основе модуля развития критического мышления лежит модель урока, состоящих из трёх этапов:

1- ый этап - вызов или побуждение;

2- ой этап - осмысление содержание или реализации смысла;

3- этап рефлексия.

Такая модель урока, по мнению психологов, соответствует этапам человеческого восприятия:

- сначала надо настроиться, вспомнить, что тебе известно по этой теме, почему и для чего, что именно нужно усвоить (вводно - мотивационный этап);

- (операционально - познавательный этап);

- потом подумать, для чего тебе понадобятся тебе полученные знания и как ты сможешь применить (рефлексивно – оценочный этап ).

Первый этап ориентирован на вовлечение обучающихся в познавательный процесс – актуализацию имеющихся знаний, чувств, впечатлений, вызов интереса, создание атмосферы любознательности, которая будет вести их учение,

Второй этап «Осмысление» воплощается в тот момент в учебном процессе, когда ученики «открываются » новой информации или идее, новым размышлениям,

Третий этап «Рефлексия». Рефлексия – заключительная стадия процесса обучения, указывает на тот момент урока, когда учащиеся начинают выражать новое знание и понимание своими словами, Критическое мышление ориентированно не только на сотрудничество учителя и ученика, деятельностное участие самого учащегося, а также обучаться способом оценки своей собственной деятельности. При использовании модуля «обучение критическому мышлению» на уроке русского языка, идёт развитие личности в первую очередь при непосредственном обучении языку, в результате чего происходит формирование коммуникативной компетенции, создании комфортных условий для познавательной и самосовершенствования. Модуль «обучение критическому мышлению» позволил, используя накопленный опыт и созданные научные теории, объединить отдельные методы и приёмы в одну систему, значительно повысив результативность уроков, экономя время,

На своих уроках внедряя модуль «обучение критическому мышлению», я поставила для себя следующие цели: формирование критического мышления в процессе обучения русскому языку, для которого характерны открытость, гибкость рефлективность осознание альтернативности принимаемых решений, умений, понимать скрытый смысл того или иного сообщения; включение внешкольной информации в контексте общего базового образования знаний и умений.

Для реализации вышеуказанных целей я использую целый ряд методов и стратегий, применяющихся для развития критического мышления. Таким образом на своих уроках я начала использовать такие приёмы: «горячий стул», Метод Джигсо, создание постеров и «круглый стол».

Например тема урока: «Обстоятельство, а лексическая тема «Юрта И поэтому детям было дано задание на постерах нарисовать: 1 группе «Почему юрту называют казахским музеем?»; 2 группе «Как украшают юрту?», 3 группе «Предметы находящиеся в юрте», и это всё надо было связать с темой «Обстоятельство». И когда дети начали защищать свои работы меня удивило то, с каким желанием они начали рассказывать историю казахского народа. Даже ученик с низкой мотивацией Ермахан старался проявить себя в своей группе.

На этапе закрепления урока я применила приём «Тонкие и толстые вопросы», где ученики составляли и записывали вопросы разной сложности. Тонкие вопросы простые, которые требуют однозначных ответов. Например: « Назвать второстепенные члены предложения »и все группы называли без затруднения ответ. А когда задавались более сложные вопросы, т.е. толстые вопросы, такие, как «От какой части речи зависят определения, ученица с высокой мотивацией со 2 группы Сулупан ответила без затруднения. На уроке закрепления по теме «Дополнение» - применила метод Джигсо», Три группы получили по отрывку для самостоятельного обсуждения нового материала сначала внутри группы, потом учащиеся, разделившись на три номера «три семьи», рассказывали свой материал уже вновь в сформированных группах. В дальнейшем планирую продолжить усовершенствование навыков по технике вопросов, использованию метода Джигсо. Необходимо развивать на уроках исследовательский тип беседы, чтобы обучающиеся могли не только аргументировать и иметь свою точку зрения, но и учиться оценивать друг друга, создавая коллективное знание и понимание, стремились достичь согласия в рамках общей проблемы. На последующих уроках применяю стратегию «Круглый стол». Эта стратегия была выбрана специально с той целью, чтобы ученики выяснили в первую очередь для себя насколько они усвоили полученный материал. Учащиеся задавали друг другу такие вопросы, почему и с какой целью их одноклассники выбрали для своей работы именно этот вид транспорта. С этой целью на уроке учащиеся создавали и защищали постеры, творчески применяя полученные знания, умения, навыки, Задание было направлено на осмысление и систематизацию полученного материала, Хочу отметить, что развитие критического мышления происходит также через диалог, «Работы посвящённые исследованию коммуникационных процессов в классе, показывают, что определённые модели взаимодействия – исследовательский разговор, аргументация и диалог- способствуют развитию высокого уровня мышления, интеллектуальному развитию через вовлечение учителей и учеников в совместное действие по постижению смысла и знаний. (Руководство для учителя, стр. 155.)» В перечне подходов, обсуждение и диалог являются наиболее предпочтительными, благодаря своему познавательному потенциалу, В ходе диалог ученикам предоставляются альтернативные перспективы и предлагается рассмотреть точки зрения человека способами, стимулирующими развитие и углубление их собственного концептуального понимания (Александер, 2008г.) Следовательно, мышление может быть критическим только тогда, когда оно носит индивидуальный характер. Ученики должны иметь достаточно свободы, чтобы думать собственной головой и самостоятельно решать даже самые сложные вопросы.

Использованная литература:

1. Руководство для учителя. Третий (базовый) уровень, 2012

2. «Критическое мышление в образовательном процессе». Под редакцией У.Имжаровой, Актобе, 2010.


ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИКТ НА УРОКАХ РУССКОГО ЯЗЫКА И ЛИТЕРАТУРЫ
Дарибай Р.М., (Актөбе)
Процессы информатизации современного общества и тесно связанные с ними процессы информатизации всех форм образовательной деятельности характеризуются процессами совершенствования и массового распространения современных информационных и коммуникационных технологий (ИКТ). Подобные технологии активно применяются для передачи информации и обеспечения взаимодействия преподавателя и обучаемого в современных системах открытого и дистанционного образования. Современный преподаватель должен не только обладать знаниями в области ИКТ, но и быть специалистом по их применению в своей профессиональной деятельности.

Слово "технология" имеет греческие корни и в переводе означает науку, совокупность методов и приемов обработки или переработки сырья, материалов, полуфабрикатов, изделий и преобразования их в предметы потребления.

Без процесса информатизации образования уже невозможно представить современную школу.

Уроки с использованием ИКТ стали привычными для учащихся, а для учителей – нормой работы. Учителю русского языка и литературы информатизация предоставляет возможность гибко управлять обучением и разнообразить способы предъявления учебной информации.

При активном использовании ИКТ успешнее достигаются общие цели образования, легче формируются компетенции в области коммуникации: умение собирать факты, их сопоставлять, организовывать, выражать свои мысли на бумаге и устно логически рассуждать, слушать и понимать устную и письменную речь, открывать что-то новое, делать выбор и принимать решения. Компьютер, являясь универсальным средством обучения, позволяет не только формировать у учащихся знания, умения и навыки, но и развивать личность ребенка, удовлетворять его познавательные интересы.

Информационно-коммуникационные технологии расширяют возможности учителя для введения учеников в увлекательный мир, где им предстоит самостоятельно добывать, анализировать, представлять и передавать другим информацию; эти технологии значительно повышают дидактические и личностно-ориентированные параметры учебного процесса.

Применение информационных технологий на уроках русского языка и литературы мотивировано тем, что они:

позволяют эффективно организовать групповую и самостоятельную работу на уроке;

способствуют совершенствованию практических умений и навыков учащихся; позволяют индивидуализировать процесс обучения, применяя разноуровневые задания;

повышают интерес к урокам русского языка и литературы;

активизируют познавательную деятельность учащихся;

развивают творческий потенциал учащихся;

позволяют проводить уроки на высоком эстетическом уровне.

Применяемые компьютерные программы можно разбить на три большие группы: презентации, информационно-обучающие, тестирующие. Презентации – средство развития познавательной активности учащихся при изучении предмета. Это наглядность, дающая возможность учителю выстроить объяснение на уроке логично, научно, с использованием видеофрагментов. При такой организации материала включаются три вида памяти учеников: зрительная, слуховая, моторная. Презентация дает возможность рассмотреть сложный материал поэтапно, обратиться не только к текущему материалу, но и повторить предыдущую тему. При закреплении можно более детально остановиться на вопросах, вызывающих затруднения у школьников. Использование анимационных эффектов способствует повышению интереса учащихся к изучаемой теме. При разработке уроков русского языка и литературы можно использовать программу Powеr Роint, которая предназначена для создания слайдов и образования единой слайд-презентации. Слайды применяются на уроках русского языка для иллюстрации каких-либо теоретических сведений, положений, объяснения понятий и т.д.

Мультимедийная презентация способствует достижению триединой дидактической цели урока:

образовательный аспект – восприятие учащимися учебного материала, осмысление связей и отношений между объектами изучения;

развивающий аспект – развитие у учащихся познавательного интереса, умения обобщать, анализировать, сравнивать, активизация их творческой деятельности;

воспитательный аспект – формирование научного мировоззрения, умения четко организовывать самостоятельную и групповую работу, воспитание чувства товарищества, способности к взаимопомощи.

Информационно-обучающие программы позволяют моделировать и наглядно демонстрировать содержание изучаемых тем, полностью реализовать принцип адаптивности к индивидуальным возможностям ребенка, соответствовать индивидуальному темпу учебно-познавательной деятельности. Обучение носит диалоговый характер, при котором учитель в любой момент может внести в него необходимые коррективы.

Такие программные продукты, как «Фраза», «Кирилл и Мефодий. Русский язык. 5 – 11-й классы», «Школьный наставник. Русский язык. Средняя школа. Часть 1,2.», «Уроки русского языка (виртуальная школа Кирилла и Мефодия)», «Уроки литературы (виртуальная школа Кирилла и Мефодия)», способствуют осознанному усвоению знаний учащимися. Применение тестирующих программ типа «Репетитор», готовые пакеты контролирующих программ «RUS 5-9», программы-тренажеры «Фраза» обеспечивают строго индивидуальные и дифференцированные диагностику и контроль знаний учащихся. Преимущества тестирования: объективность, простота, массовость. На уроках обобщения изученного уместно использование итогового тестирования, которым завершается каждая тема в компьютерной программе. Например, в течение итогового урока в 6-м классе по теме «Имя прилагательное» все ученики выполняют контрольный тест (урок 16), который занимает 3 - 4 минуты. И тут же получают оценку компьютера.

Кроме электронных пособий в структуру урока литературы можно включить и видеофильмы. Просмотр этих фильмов или их фрагментов расширяет кругозор учащихся, формирует повышенный читательский интерес. Ребята полнее осмысливают значение творчества писателей. Эти уроки помогают им оживить представления о поэтах, понять наиболее сложные сцены и явления, наполняют их зримым содержанием, создают у учеников эмоциональный настрой. Видео просмотры на уроках особенно важны для повышения общей культуры школьников, обучения их сопереживанию, формированию визуальной культуры. Они дают материал для дискуссий, различного рода сообщений, творческих работ, повышают мотивацию учащихся и активизируют их творчество, позволяют увидеть мир глазами живописцев, услышать актерское прочтение стихов, прозы и классическую музыку. В программе «Библиотека электронных наглядных пособий. Литература. 5-11-е классы» известных разработчиков программного обеспечения «Дрофа» и «Физикон» материал дан по основным разделам литературы. Замечательные портреты классиков, иллюстрации к их произведениям, отрывки, кроссворды, тесты – все это позволяет разнообразить урок.

Видеоматериалы помогают провести заочную экскурсию по местам, связанным с жизнью и творчеством какого-либо писателя.

Уроки с использованием ИКТ воспитывают чувство прекрасного, расширяют кругозор учащихся, позволяют за ограниченное время дать обширный литературоведческий материал.

Таким образом, при дидактически правильном подходе использование ИКТ значительно облегчает подготовку к урокам, делает их нетрадиционными, запоминающимися, интересными, более динамичными. Интеграция ИКТ и современных педагогических технологий способна стимулировать познавательный интерес к русскому языку и литературе, создавая условия для мотивации к изучению этих предметов. Это рациональный способ повышения эффективности и интенсификации обучения и самообучения, повышения качества образования.

Аталған бағыттарды дамыту үшін құқықтық-нормативтік, материалдық-техникалық, ғылыми-әдістемелік және ақпараттық жағынан қамсыздандыру педагог мамандарды даярлаудың негізгі бағыттарының біріне айналып отыр. Жаңа мыңжылдық- бұл күнтізбедегі жаңа уақыт өткелі емес.

Ол- өткенді таразылап, өмірдің мәнін жаңаша түсінуге, болашақты барынша жете дұрыс анықтайтын уақыт. Әсіресе, бүгін біз өз күшімізді жарқын болашаққа жұмсауымыз керек. Қоғамның қарқынды дамуы, көбіне оның білімімен және мәдениетімен анықталады. Сондықтан, біздің ойымызша, білім жүйесін құру, қоғамды мына күнде дамып отырған әлемге дайындау- бүгінгі күннің ең негізгі және өзекті мәселесі. Біріккен ұлттар ұйымының шешімімен “ХХІ ғасыр – ақпараттандыру ғасыры” деп аталады.

Қазақстан Республикасы да ғылыми – техникалық прогрестің негізгі белгісі – қоғамды ақпараттандыру болатын жаңа кезеңіне енді. Қоғамды ақпараттандыру – экономиканың, ғылымның, мәдениеттің дамуының негізгі шарттарының бірі. Осы мәселені шешудегі басты роль оқу орындарына жүктеледі. Интернет 1960 жылдары АҚШ-та дүниеге келді. Оны соғыс бола қалған жағдайда бір- бірімен телефон арналары арқылы қосылған компьютер желілерімен байланысып отыру үшін АҚШ- ның орталық барлау басқармасының қызметкерлері ойлап тапқан. Алпысыншы жылдардың аяғында Пентагон ядорлық соғыс бола қалғанда компьютер желісінің үзілмеуі үшін арнайы жүйе жасады, тәжірибенің ойдағыдай жүргізілу барысында ARPA net желісі пайда болып, ол Калифорниядағы және Юта штаты зерттеу орталықтарындағы үш компьютерді ғана біріктірді. Кейін ARPA net бейбіт мақсатқа қызмет етті, оны негізінен ғалымдармен мамандар пайдаланды. 1990-жылдары интернетке енушілер саны күрт өсті, ал 2000 жылы оған 5 млн компьютер қосылып, пайдаланушылар саны 200 миллионнан асты. Интернеттің мүмкіндігі шексіз. Талғамыңыз бен көңіл-күйіңізге қарай одан сізді қызықтыратын көп нәрсе табуға болады. Қоғамды ақпараттандыру- бұл глобальды әлеуметтік процесс, өйткені қоғамдық өндіріс саласында қазіргі заманғы микропроцессорлық және есептегіш техника,сонымен қатар ақпаратты алмасудың әртүрлі құралдары базасы негізінде жүзеге асатын басты қызмет түрі ақпаратты жинау, жинақтау, өңдеу, сақтау, тасымалдау және пайдалану болып табылады. Қоғамды ақпараттандыру қамтамасыз етеді, баспа қорында ғылыми-өндірістік және басқа да қызмет түрлерінде шоғырланған үнемі дамудағы қоғамның интеллектуалды потенциалын, қоғам өндірісінің барлық саласының дамуы.

Ақпараттық- коммуникациялық технологиялардың дамуы білімді бағалау және пайдалану жүйесін де уақытылы өзгертіп отыруды талап етеді.

Осыған байланысты оқытуда қолданылатын әдіс-тәсілдер, әдістемелер, технологиялар жаңартылып отырады Рефлексивтік кәсіпқойды даярлау жекетұлғалық, жалпы мәдени білімділікті,кәсіби-педагогикалық, тәжірибелік шеберлікті, сыныпта практикалық зерттеу жүргізу тәжірибесін және әлеуметтік, мінез-құлықтық ғылымдар саласындағы зерттеулерді білуді қажет етеді.

• 
  Интернет мүмкіндіктерін әр саладағы білім алу сапасын жоғарлату үшін кең көлемді қолдану;
  
• 
  Кәсіптік білім беру саласындағы интернеттің мүмкіндіктерін пайдалану;
  
• 
  Электрондық почта мүмкіндіктерін жоғары деңгейге көтеру;
  
• 
  Рассылка тізімдерін пайдалану;
  
• 
  FTP сервері арқылы файл беру. Оқушыны оқулық ақпаратпен қамтамасыз ету мүмкіншілігін қолдану;
  
• 
  WWW технологиясын қолдану;
  
• 
  Әлемдік ақпараттық ресурстарға қол жеткізу.
  

1. 
   ГАФФИН А.Путеводитель по глобальной компьютерной сети Internet.-М.: Артос, 1996-274 с.- ( Просто о сложном )
   
2. 
   ГИЛСТЕР П.Навигатор INTERNET: Путеводитель для человека с компьютером и модемом.- М.: Джон Уайли энд Санз, 1995-735 с.
   
3. 
   Интернетке кіріспе “Бүкілдүниежүзілік өрмек”: Әдістемелік құрал.- Алматы, 1999-25б.
   
4. 
   Каймин. В. А. Курс информатики: состояние, методика и перспективы. Информатика и образование; 1990; №6; 26-31бб.
   

-оқушылардың ұлттық сана-сезімін қалыптастыру;

-жас ұрпақ санасына туған халқына деген құрмет, сүйіспеншілік, мақтаныш сезімдерін ұялату, ұлттық рухын дамыту;

-ана тілі мен дінін, оның тарихын, мәдениетін, өнерін, салт-дәстүрін, рухани-мәдени мұраларды қастерлеу;

-жас ұрпақ бойында жанашырлық, сенімділік, намысшылдық тәрізді ұлттық мінездерін қалыптастыру міндеттерін орындағанда ғана мақсатқа жетеміз.

Өйткені, Қазақстан патриотизмінің іргетасы – барлық азаматтардың тең құқылығы және олардың Отан намысы алдындағы жалпы жауапкершілігі.

Олай болса, басты мақсат – жас ұрпақты ұлттық игіліктер мен адамзаттық құндылықтар, рухани-мәдени мұралар сабақтастығын сақтай отырып тәрбиелеу.

Ұлттық тәрбие қазір елімізде орын алып отырған көптеген мәселелерді: ана тілін, ата тарихын, ұлттық салт-дәстүрін білмейтін жастар, тастанды жетім балалар, «қиын» балалар, қарттар үйлеріндегі әжелер мен аталар, нашақорлыққа салынған жастар, тағы басқаларды бірте-бірте жоюдың және олардың алдын алып, болдырмаудың негізгі жолы. Ұлттық тәрбие алған ұрпақ дені сау, білімді, ақылды, ұлтжанды, еңбекқор, сыпайы, кішіпейіл болып өседі. Сондықтан да ұлттық тәрбие – ел болашағы. Қазақ халқының ғасырлар тұңғиығынан бері тарихымен біте қайнасып келе жатқан ұрпақ тәрбиелеудегі тәжірибелері бізге сол рухани мәдениет, этикалық, эстетикалық құндылықтарын құрайтын ұлттық әдет-ғұрып, салт-дәстүрлер, әдеби, музыкалық, кәсіби, тұрмыстық фольклорлар мазмұны арқылы жетіп отыр. Сонымен бірге ұрпақ тәрбиесіне, жалпы халықтың рухани дамуына байланысты ұлттық тәлім-тәрбиелік ой-пікірлерді: Қорқыт ата, Әл-Фараби, Қожа Ахмет Иассауи, Мұхамед Хайдар Дулати, Жүсіп Баласағұн, Махмұт Қашқари, Асанқайғы, т.б. қазақ ақын- жырауларының мұраларынан, билер мен шешендердің тәлімдік сөздерін тарих сабағында өте жиі келтіріп отырудың маңызы зор.

Қолданылған әдебиеттер:

1. 
   Б.И.Иманбекова. Тәрбиеге жетекші. Алматы, 2004.
   
2. 
   С.Әбішқызы, Ж.Сарманов. «Ұлттық тәрбие – құндылығы мол дүние». 2008 ж.
   
3. 
   С.Әбішқызы, Ж.Сарманов. «БАҚ және Ұлттық тәрбие». 2004 ж.
   
4. 
   М.С.Керімбаева. «Ұлттық мәдениетті қалыптастырудағы мектептің қызметі». Астана, 2008 ж.
   
5. 
   Қазақ тарихы / 2003, №1.,2009-2012ж.
   

Келешек қоғамымыздың мүшелері-жастардың бойында ақпараттық мәдениетті қалыптастыру қоғамның алдында тұрған ең басты міндет болса, біздің міндетіміз:

-қоғам мен табиғат арасындағы байланысты түсіндіру;

-түрлі географиялық ақпарат көздерімен өз бетінше жұмыс жасау: ақпараттарды алу, оны жеткізу, талдау жасау, салыстырып оны қолдана алу біліктерін дамыту;

-географияның пәндік мүмкіндіктерін пайдаланып оқушыларды ақпараттандырылған қоғамда өмір сүруге бағдарлау;

-аумақтық (өлкетану), кешенді, тарихи проблемалық және көп структивті тәсілдер арқылы географиялық ойлауын қалыптастыру;

Г.К.Селевко:«Технология-бірізді, жалғастыру процесінде, ғылыми негізде жасалған қандай да бір өндірістік және әлеуметтік проблеманы шешу үшін қолданатын ілім» -десе білім беру жүйесінде түрлі ақпараттық технологияларды білім сапасын арттыруда тиімді қолданамыз.

«Эссе немесе еркін жазу» әдісі.

1) Еркін тақырыпта жазылған эсседе өз ойларын ашық жазады. Әсіресе, 6-8 сынып оқушылары саяхатшыларға арнап жазған хаттарында (өмірден өтіп кетсе де) саяхатшыларға ерліктерін мақтан тұтатынын, ғылым үшін жанын пида еткенін, қазіргі технология жетістіктерін, қөлік түрлерін атап жазған.

5 – сыныптың Жаратылыстану сабағында «Ай туралы не білеміз?» тақырыбында жазылған эсседе көптеген қызықты деректер келтірген. Бала қиялының ұшқырлығы, қазақтың айға қарап көп нәрсе болжағандығы, сұлулықты аймен өлшеп есімдер қоятынын, түннің аймен ғана жарық болатынын, жер бетіндегі тіршілікке әсерін, т. б. келтірген деректері таң қалдырды.

-Венн диаграммасыәдісі кез келген екі немесе оданда көп нысанды салыстырып, ұқсастығы мен айырмашылығын тауып кесте түрінде толтырылады. Бұл әдіс «Материктер мен мұхиттар географиясы» курсында «Америка халқы мен елдері» тақырыбын өткен кезде қолданыладым.

-«Фишбон» немесе «балық қаңқасы»әдісінқолдану үшін сыныпты екі топқа бөліп, бір проблемалық сұрақ қойылады да, оған сол сұрақтың жауабына қарама-қарсы екі көзқарастағы пікірлерін плакатқа жаздыру арқылы қорғатады.

Проблема:

1.Х. Колумбтың «Жаңа Дүниені» ашқандығынына сіздің оң көзқарасыңыз.Адамзат үшін пайдасы. Жаңа Дүниеде жаңа қуатты мемлекеттердің пайда болуы, көптеген ғылыми жаңалықтардың ашылуы, автомобиль, ұшақтардың өмірге келуі, ең қажетті азықтың көзі: картоп, жүгері, қызанақ, какао(шоколод), табиғи каучуктың (гевея ағашының) ашылуын көрсетіп, себеп-салдарын қаңқанын қабырғаларына жазып, қорытындысын шығарады.

2.Х. Колдумбтың «Жаңа Дүниені» ашқандығымен сіздің келіспеушілігіңіз.Адамзат үшін әкелген қасіреті. Американың байырғы халқының аяусыз қырылғандығы, инк өркениетінің жойылып,қолжазбаларының өртелуі, алтын бұйымдарының тоналуы, тұмса табиғатының құртылып, орманның орнына мәдени өсімдікті плантациялардың пайда болуы. Келімсек хаықтың көбеюі, аралас нәсілдердің пайда болуының себеп-салдарын қаңқанын қабырғаларына жазып, қорытындысын шығарады.

Дәстүрлі емес сабақ түрлерін өткізуден бұрын оқушылардың өздерімен ақылдаса отырып күні бұрын сабақтын түрін анықтап, жоспарын бірлесе отырып құрса, сол сабақ жақсы нәтиже береді.Сот сабағы түрінде өткізілетін сабаққа оқушылар күні бұрын өздері ақпараттар жинап, қызығушылық танытып өздері ролдерді(айыптаушы, айыпталушы, сот төреағасын, куәлер, жүргізуші т.б.) бөліп алып ерекше ынтамен әзірленеді. Сот үрдісінің қалай болатынын, қылмыскердің сот үкімімен жазаланатынын біледі. Қазақстанның физикалық географиясы курсында «Арал тағдыры – адам тағдыры» және 11 – сыныптың Дүние жүзіне жалпы шолу географиясындағы «Экологиялық проблемалар»тақырыбында оқушылар экологиялық проблемалардың туу себебін және оған кінәлілерді анықтап, оның шешу жолдарын қарастырады. Болашақта экологиялық проблемаларды болдырмау үшін үкім шығарады.

-Cаяхат сабағы түрінде өткізілетін сабақ Материктер мен мұхиттардың физикалық географиясы курсында қолданған өте тиімді. Бүгінде ғаламтордың шектеусіз мүмкіндігін пайдалана отырып кез-келген ақпарат пен көргің келген жан-жануар мен әлемнің кез-келген жері мен елінің көрнісі мен суретін ала отырып қалаған материк пен мұхитыңа саяхат жасауға болады.Саяхат сабақ жүргізу кезінде саяхат жасалатын материктің өзіндік табиғат ерекшелігі ескеріледі. «Қазақстанның 20 жылдығы» мерекесі қарсаңында - Қазақстанның экономикалық аудандарына саяхатты «Менің Қазақстаным» поезімен, «Африкаға саяхат» - кемемен круиз жасайды, «Солтүстік Америкаға саяхат» - «Диснейлендтегі лунапаркте», «Оңтүстік Америкаға саяхат»- тікұшақпен, «Австралияға саяхат»- джиппен, «Антарктидаға саяхат»- вездеходпен саяхатқа шығады. Әр аялдама сайын даярланған сұрақтарға жауап беру арқылы сапарларын жалғастырады.

Табиғат зоналары тақырыбын өткенде:

Оңтүстік Америка- картоп, қызанақ, жүгеріні, мақта;

Солтүсік Америка – күнбағыс, бұрыш, асқабық, какао;

Еуразия- жанғақ, көк шәй, шәй, лавр;

Африка – кофе, сәбіз, бидай, қызылша, орамжапырақ жасыруға болады.

Баланың сыни ойлауын дамыту үшін білімді тек бір пән деңгейінде ғана бермей бірнеше пәндік біліммен ұштастырып отырса баланың қызығушылығы артып жалпы көп білуге ұмтылады. Әр түрлі пәннен алған білімдер бір бірін толықтырып кругозоры кеңейеді. География пәнін көптеген пәндермен интеграциялауға болатын мүмкіндігі мол бірден бір пән. Сабақтарымды баланы шаршатып алмас үшін басқа пәндермен үндестікте өткіземін. Әсіресе, биологиямен тығыз байланысты. Биосфера тарауы мен табиғат зоналарын өткенде биологиядан алған білімдеріне сүйеніп дамытады. Жер қабықтарының (атмосфера, литосфера, гидросфера) заңдылықтарын тек қана физикадан алған білім мен заңдылықтарын байланыстыра отырып түсіндіремін. Математика пәнінің алатын орны да ерекше. Сарамандық жұмыстардағы барлық тапсырмалардың негізі есептеп табудан тұрады. Картографиялық проекцияларды тұрғызу, кестелер, изосызықтар, диаграммалар мен графиктер сызу математика мен геометриялық білімді қажет етеді. Әдебиет пәнінің мазмұнын ашуда географиялық білімнің өзіндік орны бар. Себебі адам – табиғаттың бір бөлшегі. Сондықтан, балаларды табиғатпен тығыз байланыста оқыту керек. Кең байтақ қазақ елінің көркем табиғатқа бай екені, сол әсем табиғатты талай ақын, жырауларымыз өз жырына арқау еткен, сол табиғатты сүюге, оған ұқыпты қарауға, тиімді пайдалануға жеткіншектерді тәрбиелеу қажеттілігі ұстаздардың назарында болуы керек. Мысалы: С.Сейфуллиннің «Көкшетау» поэмасы; І.Жансүгіровтың «Жетісу», «Гималай» өлеңдері; Қ.Мырзаливтің «Қызыл кітабы», Құнанбаевтың лирикалық өлеңдері т.б. шығармаларды өткенде географиялық білім қорларын пайдалану мүмкіндігін қарастыру шарт. Жергілікті ақын – жазушылардың еңбектерінен өлкенің табиғат кешендері туралы мол ұлағат алуға болады. Ә.Қастеевтің «Түркісіб», «Хан - Тәңірі» т.б. суреттерін, Айвазовскийдің «9 - балл», «Толқын» с.с. ұлы суретшілердің шығармаларын көрсету арқылы жаңа сабақтың есте жақсы сақталуына мүмкіндік туғызамыз. Құрлық сулары тақырыбын өткенде мәтінінде өзен – көл, таулар тақырыбында таулар атауы бар әндерден 5 – 10 минуттық сайыс ұйымдастырамын.

География пәндері ішінде «Материктер мен мұхиттар географиясы» өте қызықты курс. Сабақты түрлендіріп өткізуге қолайлы. 7-сынып оқушылырының өте қызығып оқитын тақырыбы- әр материктің табиғат зоналары, оның ішінде жан-жануарлары туралы. Тіпті, «Қимыл» ойыны кезінде жасырылған жан-жануарлардың қимыл-әрекетін айнытпай салады. Табиғат зоналары тақырыбында оқушылардың бірі кесте құраса, бірі сөзжұмбақ, бірі эссе жазып, бірі салыстырмалы тестіні өздері үйден құрастырып келеді.

«Қазақстанның физикалық географиясы» пәнінен өткен «Арал тағдыры –адам тағдыры» атты тақырыпта сабақты сот түрінде «Адам. Заң. Құқ..» пәніне және «Ата заңға» сүйене отырып өткіздім.

Жеке тұлғаның танымдық қабілетін арттыру, қызығушылығын ояту, оқушының сөйлеу мәдениетін дамыту, ойлау, қабылдау қабілеттерін дамыту, пәнге қызығушылығын арттыру үшін өздеріне ұнайтын тақырыпта қалаулары бойынша, алған білімдерін өзгемен бөлісуін қандай үлгіде жеткізетіндігін өздерінің шешуіне мүмкіндік беру керек.

Ендеше ақпарат ғасырында, технологиясы дамыған заманда ұстаздардың ортақ мақсаты - заман талабына сай білімді, жан – жақты ойлай білетін, өз елінің, халқының қамын жейтін, қоғамды алға қарай дамытатын ұрпақ тәрбиелеу. Ұлттық тағылымдардан сусындаған ұстаз ізденіссіз сапалы білімге қол жеткізу мүмкін емес.

«Халық пен халықты, адам мен адамды теңестіретін –білім»- деп М.Әуезов айтқандай ұрпағымыздың білімді болуы үшін аянбай еңбек етейік. Соның ішінде ақпараттық технологияны қолдану тұлғаның жан-жақта ашылуына жағдай жасайды, шығармашылық әлеуетін арттырып, жоғары интеллектуалды жастар тәрбиелеуге үлес қосады. География пәнінің сабақты түрледірудегі өзіндік мүмкіндіктерін пайдалана отырып, түрлі ойындар ойнату арқылы баланың пәнге деген қызығушылығын оятып қана қоймай, сонымен бірге оларды шапшаңдыққа, тапқырлыққа, ұйымшылдыққа, сөйлеу мәнеріне, барлық пәннен алған білімдерін ұштастыра білуге үйретеміз. Жаңа технологияларды сабақтың кез-келген бөлімінде, тек қайталау сабақтарында ғана емес жаңа сабақты түсіндіру кезінде де тиімді пайдалана алсақ, алған білімдері соғұрлым сапалы болмақ.

ТҰЛҒАҒА БАҒДАРЛАНҒАН ОҚЫТУ – 12 ЖЫЛДЫҚ МЕКТЕПТІҢ БАСЫМ БАҒЫТЫ
Жаңабаева А.Р. (Ақтөбе)
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында мемлекеттік саясат негізінде ең алғаш рет «Әр баланың қабілетіне қарай интеллектуалдық дамуы жеке адамның дарындылығын таныту» сияқты өзекті мәселелер енгізіліп отырғаны белгілі. Дарынды балаларға білім беруді әр ғылымның бүгінгі дәрежесіне сәйкес жүргізу бір жағынан қоғамға талантты мамандар даярлауда тиімді болса, екінші жағынан қоғамға ерекше дарынды балалардың тек өзінің интеллектуалдық дамуын қамтамасыз етеді.

Жас жеткіншектің бойындағы табиғат берген ерекше қабілетті, дарындылықты тани білу, оның одан әрі дамуына бағыт-бағдар бере білу ерекше қиын іс.

Қазақстанның тәуелсіздік алып, егеменді ел ретінде жаңа дамуында жолына түсуі қоғамның жалпыадамзаттық құндылыққа бағдарланған жаңа идеологиясының қалыптастыруды қажет етеді. Саяси-әлеуметтік өмірдегі көңілге қонбайтын жағымсыз жағдайлардың өзі де жастарды адамгершілікке, жоғары идеялық сенімге, экстремизмге қарсы күресуге, қоғамның рухани және адами құндылықтардың бағдарлай білу іскерлігін қалыптастыруды патриотизм негізінде дамытуға шақырады.

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев өзінің «Тарих толқынында» еңбегінде: «Қазақтар ұлы өркениеттердің мұрагерлері тарихтың сан-сапалық құз-қияларынан өзінің ұлттық «МЕН» дегізерлік қасиеттерін алып шыға алды. Жай ғана алып шығып, жай ғана сақтай білген жоқ, сонымен бірге еселеп жаңғырта да білді»,- деп қазақ халқының ұлылығын, ұлы қасиеттерін айрықшалаған. Ата-бабаларымыздың осындай алтын қасиеттері даламыздан шыққан сансыз ғұлама-ғалымдардың еңбектеріне арқау болған және олардың өздері де ұлттың ұлылығын сақтап қалу жолында еңбек сіңірген.

Осылайша, әр баланың жеке қабілетін анықтап, оны сол бағытта жетелеу-ұстаз парызы. Баланы заманына қарай икемдеп, өз заманының озық өнегесін оның санасына сіңіре білу, оларды шығармашылық бағытта жан-жақты дамыту-бүгінгі күннің басты талабы.

Қоғамның жедел ақпараттануы мен қарқынды дамуы білім беруге қойылатын талаптарды түбегейлі өзгертті. Еліміз оқытудың «Нәтижеге бағытталған білім беру» моделіне көшті. Ал,нәтижеге бағытталған білім беру дегеніміз жеке тұлғаның құзырлығын қалыптастыру. Білім берудің басты мақсаты – білімге, білік пен дағдыға қол жеткізу ғана емес, солардың негізінде лайықты ақпаратты өзі табу, талдау және оны пайдалану сөйтіп қарқынды дамып жатқан заманға лайықты өмір сүру болып табылады. 12 жылдық білім мазмұнының негізгі өзегі – қарқынды дамып келе жатқан өзгермелі қоғамда өмір сүруге икемді, жеке басының, сондай-ақ, қоғам пайдасына қарай өзін-өзі толық жүзеге асыруға дайын білімді, шығармашылыққа бейім, құзыретті және бәсекеге қабілетті тұлғаны қалыптастыру мен дамыту болып табылады. Білім алушы білім алудың белгілі бір сатысымен (мектеп немесе жоғары оқу орнымен) шектелмейді. Бүгінгі таңда, демек, болашақта да білім қажеттілігі адамның белсенді өмірін қамтиды. Сондықтан жастардың бүгінгі білімі – болашақта өз білімін жетілдірудің және өз бетімен білім алуларының тек қана негізі. Мұнан шығатын қорытынды оқушыларды үздіксіз білім алуға дайындаудың тиімді жолдарын іздестіру өзекті мәселелердің бірі екендігі сөзсіз

Осыған байланысты жан-жақты тұлғаны қалыптасстыру қажеттілігі туындайды.

Тұлға – мазмұнды күрделі ерекше әлеуметтік ұғым. Оның өсуі мен қалыптасуы ортасы мен қоғамдық өмірге тәуелді. Демек, оқушыға білім бере отырып, біз оқушының жан-жақты дамуына мүмкіндік жасауымыз қажет. Білім беру барысында оқушының жеке тұлға ретінде ерекшеліктерін ескеру – баланың өзін-өзі жан-жақты дамыту мәселесін оңтайлы шешуге мүмкіндік береді. Бүгінгі ұрпаққа әлемдік білім беру стандартына сәйкес жаңаша білім беруімізді өркениетті дамудың өзі талап етіп отыр. Сондықтан да бүгінгі таңда жалпы 12 жылдық білім беру жүйесіне көшумен жеке тұлғаның бойында мәдени, рухани құндылық қасиеттерін қалыптастыра оқытумен қоса тәрбие де аса маңызды орын алады. Жеке тұлғаның бойында мәдени құндылық қасиеттерін қалыптастыруда оқыту мен тәрбиенің теориясы мен практикасын ұштастыра отырып жүргізу қамтамасыз етілуі керек. 12 жылдық оқу мерзіміне көшу жауапты жұмыс екені даусыз. Оны жүзеге асыру арқылы білім беру жүйесі жалпы әлемдік білім аймағына ене алады. Осындай деңгейде болу ұрпағымыздың жер шарының кез-келген жеріне барып қалаған мамандығын игеруіне мүмкіндік береді.

Оқушылардың оқудағы белсенділігі оқуға қажетті білім, білік, дағдыны саналы меңгеруінен, оны тәжірибеде пайдалана алуынан көрінеді. Ол оқу үрдісінің барлық кезеңіне қажет. Оқу тапсырмаларын орындау нәтижес ішкі белсенділікке байланысты. Ішкі белсенділікке оқушының белсенді түрде ойлау әрекеті жатады. Адамның қандай да болмасын әрекеті белгілі бір қажеттіліктерден туындайтыны баршамызға белгілі. Демек, оқушыларға ұсынылатын тапсырмалары олардың және қоғамның қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталуы тиіс.

Қазіргі уақытта білім берудің алғашқы парақтарында «адам проблемасы» өзекті мәселелердің біріне айналып, «адам проблемасы» қазіргі ғылымда білім беру саласында толығымен зерттеуді қажет ете бастады. Білім берудің мақсатында – адамның өмір сүру ортасының мағынасы мен бейнесіне сәйкес, тұлғаны қалыптастыруға назар аударылуда. Білім беру саласының проблемаларының болжамдарында,әзірленген білім беру жүйесінің көмегімен – биосфералық, адамдағы ізгілікті, жоғары биологиялық және әлеуметтік сапаларды жасай, қазіргі заман талабына сәйкес білім беру қарастырылған.

Қазіргі заманғы тұлға кеңейген әлеуметтік кеңістікте , ішкі икемділігі мен түрлі мүдделерін көрсете, өзін жетілдіруге ұмтыла, адамзат тұрмысының маңызын сезінуге бағдарлану керек.

Орыстың ұлы педагогы В.А.Сухомлинский мектептің басты міндеті - әрбір адамның дарындылығын ашу, оны толыққанды шығармашылық, интеллектуалдық еңбек жолын бағдарлау. Әрбір оқушының қайталанбас дарынын дөп басып табу, аша түсу, қастерлеу бұл – тұлғаны адамзат қадір-қасиетінің өркендеуінің жоғары деңгейіне дейін көтеру деген сөз деп атап көрсетеді.

1. 
   Бейсенбаева А.А. Теория и практика гуманизации школьного образования. Монография. –Алматы: Ғылым, 1998. -225 с.
   
2. 
   Тұрғынбаева Б.А. Біліктілікті арттыру жүйесінде мұғалімдердің шығармашылығын дамыту //Білім берудегі менеджмент, 2004. -№3.
   

Демек, бақылау процесінде жинақталған нақты материал педагогикалық талдауға негіз болады. Сондықтан мектепішілік бақылау мен педагогикалық талдау мектеп қызметінің бір бағыты деп есептелінеді.Мектепішілік бақылаудың ерекшелігі оның бағалау қызметімен байланысты. Ол бағалау мұғалім тұлғасының ерекшелігін ескеруге бағытталған.Егер бақылаушы жас мұғалім болса, бағалау оның кәсіптік қалыптасуына, еңбек өтілі мол мұғалім болса, оның кәсіпқойлық позициясының нығаюы немесе әлсіреуі және мектептің беделіне байланысты болмақ.Сондықтан тексеру барысында тексерушіні кәсіпқойлығы мен ісін жете білуінің маңызы зор.Тексерушілік қызметті орындайтын қазіргі мектеп басшылары кісілік келбеті мығым тұлға болуы қажет.

Олардың міндеті мұғалімді қорқытып-үркіту емес, қайта істің мән-жайына әділ баға беріп, педа-гогикалық қызметті ынталандырып, қолдап, әдістемелік қолдау көрсетуі тиіс.Осы тұрғыдан алып қарағанда мектепішілік бақылауда бірқатар кемшіліктерді атауға болады.Біріншіден, директор мен орынбасарлары арасында тексеру нысандарының бөлінбеуі, тексерудің есеп үшін немесе өзара сабақ-қа енудің санын анықтау мақсатында ұйымдастырылуы-байқаудың жүйесіздігі.Екіншіден, бақылауды ұйымдастырудағы немқұрайлылық, ол жүргізілген тексеру мақсатының анық қойылмауы, бағалаудың әділ критерийлерінің болмауы, немесе қолданылмауы түрінде көрінеді.Үшіншіден, тексерудің педагогикалық процестің бір ғана бағытын қамтудан көрінетін мектепішілік бақылаудың біржақтылығы. Мысалы, тек оқу процесі немесе қазақ тілі пәнінің берілуі т с с.Төртіншіден, тексеруге тек лауазымды адамдар ғана қатыстырылып, оның есесіне тәжірибелі мұғалімдер мен әдіскерлердің тыс қалуы.

Мектепішілік тексеруді ұйымдастыруда осындай және бұдан басқа да кемшіліктер мен түсінбеушіліктерді болдырмау үшін бірқатар жалпы талаптарды білу керек.

Бақылау қызметі мектепішілік басқаруда күрделі болып табылады. Оның күрделілігі білім беру процесті бағалаудың негізділген өлшем критерийлерінің болмауында. Қазірде оқушылардың оқыту мен тәрбие сапасын бағалау мектепке жүктелгендіктен, бағалаудың мәні өсе түсті. Бақылау процесінде жинақталған нақты материал педагогикалық талдауға негіз болады.

Мектепішілік бақылау оқу-тәрбие процесіндегі мұғалім мен оқушының өзара әрекеттесуі нәтижесінде пайда болатын кемшіліктердің алдын-алуға бағытталған.

• 
  ғылымилық
  
• 
  жоспарлылық
  
• 
  негізіні бөліп көрсету
  
• 
  актуалділік
  
• 
  жариялылық
  

• 
  мақсат қою
  
• 
  бақылау объектісін тандап алу
  
• 
  бақылауды жоспарлау
  
• 
  бақылау субъектісін анықтау
  
• 
  ақпаратты жинау және талдау
  
• 
  бақылаудың қорытындысын жасау, ұсыныстар жасау.
  

Хронометриялық әдіс мектептің жұмыс тәртібін, сабақ және сыныптан тыс оқу уақытын тиімді ұйымдастыру, оқушылар мен мұғалімдердің жұмыс бастылығын (занятость), үй тапсырмасының көлемін анықтауда қолданылады.

Мектепішілік бақылау түрлері мен әдістерін таңдау оның мақсатына, міндеттері мен нысанына, уақытқа байланысты. Олардың тиімділігі нақты жоспарлай білуге, бақылауға әкімшілік, мұғалімдер, білім беруді басқару органдарының өкілдерін кеңінен тарта отырып, іске асыруда ғана мүмкін.

№4 орта мектебі бастауыш сыныптардағы оқу-тәрбие жұмысының тақырыбы:

«Нәтижеге бағытталған оқытудың педагогикалық технологияларын жетілдіру»

Мақсаты:Білім беру саласында оқытудың озық технологияларын меңгере

отырып, жас ұрпаққа заман талабына сай жаңаша білім беруді

қамтамасыз ету.Мұғалімді интеллектуалдық, кәсіптік,адамгершілік,

рухани дамытып, оқу-тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруға жол ашу.

Міндеті:

• 
  Дүниежүзілік білім беру кеңістігіне кіруде жаңа технологияны меңгерген, өзіндік бағыты, ой-пікірі бар, алдына мақсат қоя алатын, оған жету жолдарын таба алатын жеке тұлға тәрбиелеу ісіндегі мамандар ісін жетілдіріп отыру.
  
• 
  Мектептің білім деңгейін арттыруда, жеке тұлғаны дамытуда білім стандарттарын, оқу бағдарламаларын, оқу жоспарларын және нормативтік құжаттарды, нұсқаулық-әдістемелік материалдарды тиімді пайдалану арқылы белсенді жұмыс түрлерін ұйымдастыру.
  
• 
  Оқушыларды ғылыми шығармашылық еңбекке үйрету, дүниетанымын және ынтымақтасып жұмыс жасау дағдысын қалыптастыру, қарым-қатынас мәдениетіне үйрету.
  

Оқушылардың білімін арттыруға және оқу пәндерінің оқыту сапасын арттыруға септігін тигізетін шаралар мектепте ұйымдастырылған:

-Оқыту процесіне мониторинг, рейтинг әдістері енгізілген;

-Дамыта оқыту технологиясын сабақтарда, ұйымдастырылған оқу іс әрекеттерінде пайдалану үрдіске айналған;

-Тестік жүйе енгізілді. Сыныптардан әр ай сайын мектепішілік сынақ жұмыстары тексеріліп, сараптама жасалып, мониторингісі жасалады;

-Мұғалімдердің шығармашылық тәжірибелері зерттеліп, таратылуы үрдіске айналды;

Мұғалімдердің курстан өткізу перспективалық жоспарды басшылыққа алу нәтижесінде біліктіліктерін арттыру, өз білімін үнемі жетілдіру дағдысы қалыптасқан;

-Оқушыларға жан-жақты танымдық және шығармашылық қабілеттерін дамытуға жағдай жасалынған;

- Қазіргі талап тұрғысында және эстетикалық талғамға сай пән кабинеттерінің жабдықталуына және бағдарлама талаптарына сай толықтырылуына бақылауды күшейту нәтижесінде пән мұғалімдерінің, ата-аналардың көмегімен нығайту, атап айтқанда кабинеттерді заман талабына сай жабдықтау қолға алынған.

Білім беру сапасының қорытынды көрсеткіштерінің оқу жылдары кезіндегі мониторингісі оқу-тәрбие үрдісінің мемлекеттік стандарт талаптарына сай жүргізілетіндігін көрсетті.

№4 орта мектебі мұғалімдері кәсіби деңгейінің мониторингі

Оқу үдерісінің мониторингі- бұл педагогикалық жүйенің қызметі, жұмыс істеуі туралы ақпаратты жинақтау, өңдеу, талдау және сақтау жүйесі.

Оқу үдерісінің мониторинг мақсаты: Қызметкерлер құрамының сапа мониторингін жүргізу, жұмыс нәтижесі мен кәсіби іскерлігін дамыту, моральдық және материалдық ынталандыру жүйесін жүргізу, білім беру қызметін коррекциялау және ары қарай дамуын болжау мақсатында білім беру процесінің қазіргі жағдайы туралы нақты обьективті және салыстырмалы ақпаратты жинақтау.

Оқу үдерісінің мониторинг міндеттері:

-мектептегі білім беру процесінің жағдайын үздіксіз бақылау;

-білім беру процесіндегі өзгерістерді және олардың пайда болу факторларын дер кезінде анықтау;

-мәлімет банкін жасау.

1. 
   Мониторинг мақсаты мен міндеттерін анықтау
   
2. 
   Диагностика әдістерін таңдау (тест, сауалнама, бақылау жұмыстары, зерттеу)
   

Ақпаратты жинақтау (мұғалімдермен, оқушылармен, ата-аналармен)

1)жинақталған мәліметтерді сандық және сапалық өңдеуден өткізу;

2) өңдеу кезінде алынған нәтижелерді салыстыру негізінде педагогикалық диагноз қою;

3) коррекциялық жұмыстарды белгілеу.

1.Жалпы мектептік деңгей - ол әкімшілік, пәндік бірлестіктер, педагогикалық кеңес арқылы ұйымдастырылып жүргізіледі және талданады;

2.Жекелеген сынып деңгейіндегі мониторинг-мұғалім өзі ұйымдастырады, талдайды. Бұл мониторинг келесі процедуралардың көмегімен жүзеге асырылады: білім, ептілік, шеберлікті бақылау, үлгерімге талдау жасау, қиындықтарды айқындау.

Білім берудегі негізгі мақсат тек білімді, кәсіби мамандырылған адам дайындау ғана емес, рухани дүниесі бай және адамгерщілігі зор, қоғамдық өмірдің барлық аясында ұлттық құндылықтарды бағалауға және дамытуға қабілетті тұлғаны тәрбиелеп шығару.Осы тұрғыда қазіргі кезде ел болашағы азаматтарының қызметтік және мәдениеттілік сауаттылық, яғни құзыреттілік деп аталатын білімділіктің жаңа деңгейіне шығуына жағдай жасау міндеті тұр.

Өзінің және қоғамның мүшесіне өзін-өзі белсенді етуге дайын, өзгермелі даму үстіндегі ортада өмір сүруге бейім, бәсекеге қабілетті және құзыретті, шығармашыл, білімді тұлғаны дамыту үшін педагогтің құзырлығы маңызды.

Құзырлылық- оқу нәтижесінде өзгермелі жағдайда меңгерген білім мен дағдыны тәжірибеде қолдана алу, проблеманы шеше білу оқушылар дайындығы сапасының құрылымдық сипатын анықтайтын жаңа сапа.

Ең бастысы – мұғалімнің ақпараттық құзыреттілігі.Ақпараттық қарым қатынас технологиясын игеру әр кадрдан талап етеді.Яғни, әрбір ұстаз өзінің электрондық әдістемелік жүйесін құруға жұмыс жасау керек.