ОҚытудағы жаңА Әдіс-тәсілдер қоржынынан

жүктеу/скачать 2,48 Mb.

бет	13/13
Дата	13.02.2020
өлшемі	2,48 Mb.
	#58016

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Байланысты:
zhaa-dis-tsilder

«Шаршылар»

Жұмысты аяқтағаннан кейін оқушы дәптерге шаршының суретін салады. Егер жұмыс түсініксіз болса, шаршыны қызыл түске бояйды, егер аздап түсінікті болса - сарымен, тақырыпты жүз пайызға түсінгеніне сенімді болса, жасылмен бояйды.

«Шаттанушы мен күдікшіл»

Бастаушы бір сөйлем айтады, келесі қатысушы оны жағымды пікірмен жалғастырады, одан кейінгі қатысушы соңғы сөйлемді алып, жағымсыз пікір қосады, келесі жағымды ой айтады. Осылайша жалғаса береді.

Мысалы, «Менің сабағыма тәлім беруші келіп қатысты», «Бұл жақсы, себебі сабақтан соң жоспарымды талқылаймыз», «Жоспарымды талқылаймыз, бұл жаман, себебі маған сын айтылуы мүмкін», «Маған сын айтылуы мүмкін, бұл жақсы, себебі келесі сабаққа ескертпелер бойынша дайындаламын», «Келесі сабаққа ескертпелер бойынша дайындаламын, бұл жаман, себебі өзіме сенімділігім жоғала бастайды» т.с.с.

Бұл тәсіл сыни ойлауға жетелейді. Кез келген ұғымның жақсы-жаман жағы, тиімді-тиімсіз жағы болатынын, жақтаушы-даттаушы болуға болатынын бағамдап жүреді.

«Шатасқан әңгімеші»

Қатысушылар шеңбер құрып отырады. Бастаушы әңгіме тақырыбын белгілейді. Дайындыққа уақыт береді. Қатысушылардың бірі әңгіме бастайды да, ортасына келгенде, әңгіме желісін басқа жаққа бұрып жібереді. Осылайша өз ойын, мүмкіндігінше, шатастырып жібереді. Өз сөзін ыммен келесі бір адамға жалғастыруға ұсынады. Сөзді жалғастыру кез келген қатысушыға берілуі мүмкін, сондықтан бәрі мұқият тыңдап отырады. Сөз тиген адам әлгі әңгімешінің сөзін соңынан басына қарай адасқан кейпінде жеткізу керек. Сөйтіп басына алып келеді де, енді өз оқиғасын басқаша шатастырып жеткізеді де, сөзді келесі қатысушыға береді.

Бұл әдіс оқушыларды сыни ойлауға, сөздік қорын молайтуға, қиялын жетілдіруге көмектеседі.

«Шеңбердегі доп»

Оқушылар шеңберлене отырып, бір-біріне кішкене допты лақтырады (немесе жүректің кішкене сұлбасын сағат тілі бойынша жылжытып отырады). Доп қолына тиген оқушы сабақ туралы бір сөйлем айтады.

«Шиыршық»

Өткен материалдарды өзара байланыстыра еске түсіре отырып, жаңа материалды меңгертуге, сабақ материалының сабақтастығы мен негізгі пікірлерді есте сақтауға арналған әдіс. Мәселен, толықтауыштың мағыналық (тура, жанама) түрлерін өту барысында өткен материалды (толықтауыш туралы алғашқы мағлұматтарды, сұрақтарын) пысықтай отырып, жанама және тура толықтауыштың ерекшелігін салыстыра көрсету арқылы, тіркесетін етістіктерге назар аударту, сабақты, салт етістіктерді ойға түсіру, ой-пікірлеріне ерік бере, түрлі қызықты сипаттамалармен есте сақтауға жол ашу.

Оқушыңың жеке басы қабілеттерінің айырмашылықтарын қарастыра отырып, табиғатын тануға жетелер болсаңыз, ол бізді таңғалдырар сипаттамалар берері сөзсіз. Осы орайда өз тәжірибемізден балалар жазбаларынан үзінділер келтірейік.

«Тура толықтауышта турашыл, елжанды (патриоттық) мінез бар екен. Мен оны қайсар мінезді жанға, өзінің тегін өзгертпей, ата дәстүріне берік болатын адал перзентке ұқсаттым.» (Елдар)

«Жанама толықтауыштарды жақсы көріп қалдым. Жанына келген етістіктермен үйлесе кетіп, табиғатын өзгертіп, мекенді, іс-әрекетті таныта білетіні жақсы емес пе? Ал Арман оларды қызметін өзгертіп кеткен сатқын деп ренжіп отыр. Меніңше, бұл – тым қатты сөз, мен олай демес едім. «Нағыз уақыт тынысына сай өзгере білетін батыл да іскер сөйлем мүшелері!» - деп мақтар едім. «Мен істей алмаймын, бұл маған жат», - деп тұрмады, батылдықпен өзгерді, мүмкіндігін кеңейтті...» (Мөлдір)

«...Мен сабақты, салт етістікті ұмытып та қалған едім. Тез есіме түсіре алмай қиналдым. Ал енді ұмытпаймын. Себебі мен жанама толықтауыштың достары салт, тура толықтауыштың досы болатын етістіктер сабақты деп аталатынын жақсы білетін боламын. Жанымда отыратын Асылбек екеуміз келіспей қалдық. Біз кез келген етістікті атап, оның алдына толықтауыш қойып отырғанбыз. «Кел» деген етістікті айтқанда, мен «маған» деген сөзді алдына қойдым. Егес осыдан басталды. Асылбек: «Ол салт етістік емес, себебі оның алдындағы сөз «кімге?» деген сұраққа жауап береді», - дедім. Осылай айта алғаныма қуанып отырмын. Әлде дұрыс айтпадым ба?» (Жанат)

«Ықшам тақталар»

Өз рұқсат қағаздарының екінші жағын пайдалана отырып, оқушылар: қысқаша сұрақтарға жауап жаза алады, олардың «талпынатын» деңгейін көрсете алады, оларды «ақиқат-жалған» жаттығуы үшін пайдалана алады.

«Ыстық орындық»

Бір оқушы алға шығып, өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар белгілі бір пікірмен немесе басқа оқушымен, сұрақты неғұрлым жеке емес қылу үшін немесе мазмұны жағынан кеңірек қылу үшін, бірге алға шығып сөйлей алады. Мысалы, оқушылар белгілі бір рольді немесе адамды сомдай алады.

«Элективті тест»
Мұғалім алдын ала әрбір оқушыға A, В, С, D, Е арқылы белгіленген түстері сәйкес ақ, сары, көк, қызыл, жасыл стикерді таратады. Әрбір сұрақты қойғаннан кейін 20 сек. кідіріп, сыныптан тест жауабына сәйкес әріпті көтерулерін сұрайды. Өзін-өзі және бірін-бірі бағалауды жүзеге асыру үшін дұрыс немесе дұрыс емес жауаптарды диалог құру арқылы талқылайды.

«Эмоционалдық көңіл-күйді анықтайтын тест»

Ағылшын психологі Пип Уилсон ойлап тапқан жылдам әрі жеңіл тест өте қысқа уақыт ішінде адамның эмоционалдық көңіл-күйін анықтап қана қоймайды, сонымен қатар өмірден күтетін нәтижесінің қазіргі жағдаймен сәйкестігін анықтауға мүмкіндік береді.

Ұсынылған сурет тақтаға ілінеді. Оқушыларға тапсырма: ағаштың қай жеріне өзіңді орналастырар едің? Өзіңді ағаштың қай жерінде сезінесің? Ағашта отырған әрбір адамның өзіне ғана тән көңіл-күйі мен ішкі жан дүниесі бар, оны бет әлпетінен ажыратуға болады. Қайсысы саған ұқсайды? Өзіңе ұқсаған адамды қарындашпен белгілеңдер.

«Эстафета»

Мұғалім сыныпты үш топқа бөледі. Оқып-үйренуге тиісті мәтін бөлігін береді. Белгі бойынша оқушылар оқи бастайды. Мұғалім нөмірленген үш парақ дайындап, оларды әр топқа береді. Белгі бойынша оқушылар оқиғаларды, фактілерді, олардың мерзімдерін жазып, үндеместен бір-біріне жылжытып отырады (бір-бірін қайталамауы тиіс). Бұған үш минуттай уақыт бөлінеді. Қай топ неғұрлым көп фактілерді, оқиғаларды, олардың мерзімдерін көрсеткенін, қай топ неғұрлым толық, нақты, анық жауап бергенін мұғалім анықтап, жеңімпаздарды белгілейді.

Пайдаланылған әдебиеттер:

Т.А.Акимова, Т.М.Копжасарова, З.Т.Кашкенова, Г.У.Дарменова «Разминки для тренингов» АОО НИШ ЦПМ, Астана, 2015
Қ.Әбдезұлы, С.Ч.Тұрсынғалиева «Қазақ әдебиеті әдістемелік нұсқау» «Арман ПВ», 2012
А.Х.Әлімов «Оқытудағы интербелсенді әдіс-тәсілдер» Астана «НЗМ»ДББҰ, 2014
Т.Н.Ермекова, А.А.Қасымбек, Н.О.Абдижаппапрова, А.Б.Бипажанова «Қазақ тілі мұғалім кітабы» «Арман ПВ», 2016
А.К.Исабекова «Деңгейлік курстарда қолданылатын психологиялық тренингтер жинағы» Көкшетау,2014
А.Т. Нұржанова «Формирование коммуникативных умений в контексте уровневых программ курсов повышения квалификации педагогов» АОО НИШ ЦПМ, Астана, 2015
Г.Т.Тұрсынова, А.А.Қасымбек «Қазақ тілі әдістемелік нұсқау» «Арман ПВ», 2012
С.Тұрсынғалиева, Р.Зайкенова «Қазақ әдебиеті мұғалім кітабы» «Арман ПВ», 2017
Шимырбаева Ж.К. Идришева З.Е. «Активные упражнения для создания обучающей коллаборативной среды» АОО НИШ ЦПМ, Астана, 2015
Ғаламтор материалдары
http://www.tilortalyq.kz/kk/534.html «Қазақ тілі сабағында ойналатын ойындар жинағы»

ӘДІС-ТӘСІЛДЕР ТІЗБЕСІ:

«А Ә Б В»
«А,В,С»
«Айдаһар»
«Айқын мақсат қоя отырып»
«Айна»
«Айналмалы бекеттер»
«Айырмашылығы неде?»
«Аквариум» әдісі
«Ақындар мен жазушылар»
«Алдын-ала берілген атаулар»
«Алма, шие, өрік, банан»
«Алфавит»
«Ара ұясы» техникасы
«Арқаға жазылған комплименттер»
«Арқаға массаж жасау»
«Арқаға сурет салу»
«Артығын алып таста»
«Ассоциативті қатар»
«Ассоциацияның көмегімен көрініс»
«Атаулар (терминдер) кестесі»
«Атаулар туралы үш сұрақ»
«Атмосфера орнату»
«Атомдар мен молекулалар»
«Аударыспақ»
«Ашық және Жабық сұрақтар»
«Аяқталмаған сөйлем» тәсілі
«Әдебиет лотосы»
«Әдемі ойлай және демала біл» жаттығуы
«Әйнек арқылы сөйлесу»
«Ән шырқау»
«Әңгімелесетін әріптестер»
«Әріптер мен сандар»
«Әріптестер»
«Әуенді атаңыз, әуен тақырыппен қалай байланысқан?»
«Әуенді өрімдер»
«Бағдаршам»
«Байланысқан оқу»
«Балалар философиясы»
«Балық, құс, аң»
«Барлық оқушылармен жұмыс»
«Бас бармақ»
«Батискаф»
«Баяндама»
«БББ»
Белсенді оқылым тәсілдері
«Бес саусақ» әдісі
«5-5-1»
«Бинго»
«Биографиялық поэма» (Биопоэма)
«Блиц кездесу»
«Блок ортасында бағалау»
«БЛУМ ТАКСОНОМИЯСЫ»
«Блум түймедағы»
«Боди-арт»
«Борт журналы»
«Бөлмедегі заттар»
«Броундық қозғалыс»
«Бұл кім?»
«Бұл жауабы болса, онда сұрағы қандай болады?»
«Бұлт үстіндегі саяхат»
«Бұрыштар»
«Былғары қолғап»
«Біз де»
«Білетініңіздің барлығы»
«Білімдарлар»
«Бір ауыз сөз»
«Бірге ойлаймыз»
«Бір қадам алға...»
«Бірлескен жұмыс дағдысын қалыптастыру»
«Бірлік»
«Бір минут»
«Бір сөйлеммен түйіндеу»
«Венн диаграммасы»
«Веер»
«Графикалық органайзерлер»
«Гүлдер»
«Ғажайып көрме»
«Даналық ағашы»
«Данышпан үкілер»
«Дарабоз»
«DEAL»
«ДЖИГСО»
«Диаманта»
«Дизайн»
«Динамикалық шеңбер»
«Домино»
«Домино - 2»
«Допты лақтыру»
«Достармен кездесу уақыты»
«Дұрыс емес пікір»
«Дыбыстау»
«Егер ..., онда не болар еді?»
«Екі жұлдыз, бір тілек»
«Екі түрлі түсініктеме күнделігі»
«Екі қолды жұмысқа жұмылдыру»
«Екі лагерь»
«Елестету көрінісі»
«Ең зейінді»
«Еркін жазу»
«Еркін пікір»
«Еркін талқылау»
«Ертегі құрастыру»
«Есімдер арқылы топқа бөлу»
«Жағымды тілектер алқасы»
«Жазылым дағдыларын дамытуға әдіс-тәсілдер»
«Жақсарту жөніндегі нұсқаулық»
«Жақсылық тамшысы»
«Жақсы сұрақ деп нені айтады?»
«Жаңалық ашамыз»
«Жауап беретін әріптес»
«Жәшіктегі кітаптар»
«Жеміс себеті»
«Жетістік баспалдағы»
«Жиырма сұрақ: иә, жоқ»
«Жұмбақ зат»
«Жұмбақ сөздер»
«Жұппен жұмыс»
«Жұптасып сурет салу»
«Жүз теңге»
«Жылдам фото»
«Жыл мезгілдері»
«Зерттеудің алты қадамы»
«Иә, жоқ»
«Иә, жоқ - 2»
«Идея туралы пікір»
«Инсерт»
«Иық тірескен шеңбер»
«Калейдоскоп»
«Капитан»
«Карусель»
«Кезбе тілші»
«Кейіпкерлер әлемі»
«Кейіпкер»
«Кейіпкерлерге мінездеме»
«Кемпірқосақ»
«Кесте толтыру»
«Кері байланыс бутерброды»
«Кері ой қозғау»
«Кластерлер»
«Комплименттердің бұрқасыны»
«Конверт – сұрақ»
«Константинополь»
«Концептуалдық кесте»
«Көк диван»
«Көкпар»
«Көңіл күй букеті»
«Көңіл-күйді анықтау»
«Көрсет және әңгімеле»
«Көршіңе әңгімелеп бер»
«Көршіңмен талқыла!»
«Көршіңізге айтыңыз»
«Кубизм»
«Күн! Тас! Қоршау!»
«Күту уақыты»
«Күтіңіз және түйіндеңіз»
«Қағаздағы сұрақтар»
«Қазымыр оқушы»
«Қазына іздеу жолында»
«Қайтадан құрастыру»
«Қане, қайтала!»
«Қарама-қарсы бағалауға негізделген диалог»
«Қарама-қарсы саптар»
«Қар көшкіні»
«Қар үйіндісі»
«Қателескен мұғалім»
«Қатені тап»
«...қатысты 10 сөзді атаңыз»
«Қашықтықтан басқару»
«Қолыңды төмен ұста»
«Қорқынышты-керемет сурет»
«Қос шеңбердегі комплименттер»
«Қос шеңбер ішінде танысу»
«Қорқыныштан арылу»
«Құндылықтар спектрі»
«Құпия»
«Құпия зат»
«Құпиясы жоқ қабырға»
«Құрастыр және жауап бер»
«Құрастыр, сосын жауап бер»
«Құсты құтқар»
«Қызығушылықты ояту»
«Қызыл табан»
«Қысқа аутотренинг»
«Мағынаны тану»
«Мағынасы қандай?»
«Мадақтау»
«Мамандық таңдау»
«Мәтінмен жұмыс»
«Мен кіммін?»
«Мен ешқашан...»
«Мені түсін»
«Менің тұлғамның формуласы»
«Миға шабуыл»
«Минуттық шешім»
«Миыңның суретін сал»
«Мозаика»
«Молекулалар»
«Мотивация»
«Мүмкін»
«Мынандай адамды табыңыз...»
«Нақтылық – талант»
«Не жақсы?»
«Неліктен бұл үздік?»
«Нұсқауды орындау»
«Ой жалғау»
«Ой күмбезі»
«Ой қозғау»
«Ойлан, бірік, бөліс!»
«Ойлан, Жұптас, Пікірлес»
«Ойланып сурет саламыз!»
«Ойлаудың алты қалпағы»
«Ой-толғаныс»
«Оқиғаны басқаларға жеткіз»
«Оқуды реттеу»
«Оқу күнделігі»
«Оқушылардың бағалауы»
«Оқушылар сұрақ қояды»
«Оқушылар сұрақ құрастырады»
Оқылым бойынша ширату жаттығулары
Оқылым дағдысын дамытуға арналған жұмыс түрлері
«Он сұрақ»
«Ортақ әңгіме»
«Ортақ портрет»
«Орынсыз жауаптар»
«Өзгертулерді тап!»
«Өзін-өзі бағалау»
«Өзін таныстыру»
«Өз таңбаңды (герб) жаса»
«Өзіңізге тілегенді басқаларға тілеңіз!»
«Өзі туралы кластер»
«Өзін-өзі таныстыру»
«Өкіл»
Өлең оқуға арналған тапсырмалар
«Өмір ұраны»
«Пазлдар»
«Пальма, піл, қолтырауын»
«Парасатты диалог»
«Паровоз»
«Плюс, минус, қызықты»
«Пойыз»
«ПОПС формуласы»
«Портрет»
«Прогресс білдіру»
«Психологиялық бой»
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ТРЕНИНГТЕР ТОПТАМАСЫ
«Пікірлер базары»
«Радиоға қоңырау шалу»
«Рөлдік ойындар»
«Сабақ мазмұны бойынша ойыңды білдір»
«Сатушы және қалпақ»
«Сәлемдеме жіберіңіз»
«Сәлеметсің бе!»
«Сендер суретшісіңдер»
«Серпілген сауал»
«Сингвейн»
«Синектика»
«Смайликтер»
«SMART (ақылды мақсат)»
«SMS – хабарлама»
«Соңғы сөзді мен айтайын»
«Соқыр паровоз»
«Социометрия»
«Сөзден – сөйлем, сөйлемнен - мәтін»
«Сөздерден әңгіме құрастыру»
«Сөздік қорды байытуға арналған әдіс-тәсілдер»
«Сөзді тап»
«Сөз ойыны»
«Сөйлеу арқылы ойлану»
«Стикер»
«Стикерлермен диалог»
«Стоп кадр»
«Stop-кадр»
«Сурет сал»
«Суреттер: не болды?»
«Сұрақ – жауапқа құрылған хат»
«Сұрақ-жауаппен қатынас»
«Сұрақтар шеңбері»
«Сұрақты төңкеріңіз»
«Сұрақты ұстап ал!»
«Сүйікті адамыңызға тілегенді - өзгелерге тіле!»
«Сыныптағы заттар»
«Сыныптан шығу билеті»
«Сынып ішінде жүру»
«Сіз кімсіз?»
«Табыс ағашы»
«Табыстылық ассоциясы»
«Табыс баспалдағы»
«Табысты тыңдаушыларды дамытуға арналған оқыту әдіс-тәсілдері»
«Тазалық кері байланысы»
«Таңғалдыру сәттері»
«Талқылау тәсілдері»
«Тақырыптық теннис»
«Тапқыштар»
«ТВ шоу»
«Телебағдарлама жүргізушісі»
«Телетайп»
«Терминдер конверті»
«Тиімді сұрақ-жауап жүргізу әдіс-тәсілдері»
«Топтық кері байланыс»
«Төрт сөйлем»
«Тұлғаны танып біл»
«Түзетулер»
«Түйінді сәттер»
«Түсініксіз тармақ»
«Түсініктеме арқылы бағалау»
«Түсініктемелермен жұмыс»
«Тыңдайтын үшбұрыштар»
«Тізбектен не түсіп қалған?»
«Тірек мәтін»
«Уақыт шеңбері»
«Ұйқасын тап!»
«Үлдірленген критерийлер»
«Үндеме!»
«Үш жақты күнделік толтыру»
«Үш пікір»
«3+2+1»
«Фишбоун» немесе «Балық қаңқасы»
«Хабарлама»
«Хат жазысу»
«X және Y»
«Чемодандар»
«Шаршыдағы қоңыз»
«Шаршылар»
«Шаттанушы мен күдікшіл»
«Шатасқан әңгімеші»
«Шеңбердегі доп»
«Шиыршық»
«Ықшам тақталар»
«Ыстық орындық»
«Элективті тест»
«Эмоционалдық көңіл-күйді анықтайтын тест»
«Эстафета»

жүктеу/скачать 2,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13