Оқытушының жетекшілігімен студенттің өзіндік жұмысы (ожсөЖ) – 45 сағат
жүктеу/скачать 2,88 Mb.
|
| Білім беру деңгейлері
Қазақстан Республикасындағы білім беру жүйесі білім беретін оқу бағдарламаларының үздіксіздігі және сабақтастығы принципі негізінде мынадай білім беру деңгейлерін: 1) мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуды; 2) бастауыш білім беруді; 3) негізгі орта білім беруді; 4) орта білім беруді (жалпы орта білім беруді, техникалық және кәсіптік білім беруді); 5) орта білімнен кейінгі білім беруді; 6) жоғары білім беруді; 7) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беруді қамтиды. 2. Ғасырдан астам тарихы бар және өлемдік қоғамдастықта балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың негізгі нысаны ретінде сыннан еткен балалар бақшасы бүл күвдері де үздіксіз білім берудің бірінші сатысьшың және балалардың ерте бастан өлеметтенуінің тиімді үлгісі болып қалып отыр. Балалардың мектепке дейінгі мекемелерде тәрбиелеу қүқығын қамтамасыз ету мақсатында 5-6 жасар бүлдіршіңдердің балабақшадағы екі жьщдық міндетті әрі тегін мектепке дейінгі даярлығы енгізілді. Мектеп жасына дейінгі балалардың мектепке дейінгі сапалы білім бағдарламаларына қол жететіндігін арттыру нысандарының бірі мектепалды институты болады, ол балаларды балалар бақшасыңца, жалпы білім береіін мектепте жөне отбасында мектепалды даярлануды барлық жерде үйымдастыруды қамтамасыз етеді. Мектепалды институт — бүл мектепке дейінгі ересек жастағы, негізінен бүрын балалар бақшаларына бармаған балалар үшін оқу-тәрбиелі үрдісті мақсатты бағытта үйымдастыру институты. Мектепадды даярланудың қызметі мыналар: — балалардың төн сүлулығы мен психикалық саулығын сақтау әрі нығайту; — балалардың интеллектуалдық және түлға ретіндегі дамуын қамтамасыз ету, олардың эмоционалдық салауаттылығы жөнінде қамқорлық; - балалардың дамуындағы кемістіктерді түзету; - баланың толыққанды дамуын қамтамасыз ету үшін отбасымен өзара өрекет ету. 3. Үздіксіз білім беру жүйесінің ең негізгі буыны Қазақстан Республикасы Конституациясының 30-бабына сәйкес барлық азаматгар үшін міңдетіі болып саналатын орта білім жүйесіңце елеулі өзгерістер бар. Бүрынғы үлгідегі кәсіптік-техникалық білім саласы арнаулы орта білім ретінде енгізілді. Осыған орай колледждерге түсу базасы өзгертідді. Егёр осы уақытқа дейін қодданылып келген білім үлгісі бойьшша колледждерге тек 11-сынып бітіргендер ғана түсе алатын болса, еңді жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбьш бігіргендер қабылданатъш болады. Колледжге қабылданған 11-сынып бітіргендердің оқу мерзімі олардың жалпы білім беретін немесе кәсіптік мектептердегі алған білімдеріне сәйкес қысқартылады. Жалпы бүл деңгей жаңа үлгіде үш сатыдан: бастауыш мектеп (1-4-сьшыптар), негізгі мектеп (5-10-сьшыгггар) және орта мектеп (11-12 сыныптар) сатыларынан түрады. Жаңадан қабылданған білім беру жүйесінің түжырымдамасында 1997 жылғы қабылданған Лиссабон конвенциясы бойынша әлемдік білім кеңістігіне интеграциялануды, дипломдарымыз бен аттесттарымызды мойыңцау үшін, отавдық білім жүйесі білім берудің үзақтығы факторын орындауы керек, демек жаңа білім мен ақпаратты алу жағдайында интеллектуалдық мүмкіндіктерді дамытуда 12 жылдық орта білім беруге кезеңмен көшуді іске асыру қажеттілігін ерекше күн тәртібіне қойып отыр 12 жылдық оқытуға көшу: - жоғары сыныптарда оқыту үрдісін мамандықтарга бағьптау арқылы шөкіртгердің дара қабілеттерін д амыту ү 111 і 11 жағдай жасауға мүмкіншілік береді; — шәкіртгердің даралық қажетгіліктерін, өз бетімен жүмыс істеу дағдыларын қалыптастыруды ескере отырып, оқу бағдарламаларын тиімді үйымдастыру үшін жағдайлар жасайды; — Лиссабон конвенцияларының үсыныстарына сәйкес халықаралық деңгейде оқытудың жөне білімдік бағдарламалардың үзақтығы бойынша университетке дейінгі білім беруді салыстыруды қамтамасыз етеді; — сонымен қатар Қазақстандық қоғамның дамуы ерекшелігін, оның ішінде жастарды қалыптастырудың білімдік, түлғалық түрғыдан жоғары қарқынын, өз тарихы, мөдениеті, менталитеті мен білімдік базасын, 12 жылдық оқытудың балалар мен жосеспірімдердің әлеуметтену үрдістеріне өсерін ескеруді қажет етеді. Жалпы білім беретін мекемелер негізінен мемлекеттік жалпы білім беретін мектептер болып табьшады, сонымен қатар жаңа түрпатты оқу орындары гимназиялардан лицейлерден түрады. 4. Жоғары кәсіптік білім берудің мақсаты - жоғары білімді мамандарды даярлау және қайта даярлау, жеке тұлғаның білімін орта (толық) жалпы, орта кәсіптік білім берудің базасында терендету және кеңейту қажеттілігін қамтамасыз ету. Жоғары білімді жоғары көсіби білім беру мекемелерінде (жоғары оқу орыңдарыңда, университетгерде, академияларда, институттарда, колледждерде) алуға болады. Бастауыш және орта кәсштік білімі бар жастар мамандықтарына сөйкес жоғары кәсіптік білімді қысқартылған, жеделдетірілген бағдарлама бойынша ала алады. Жоғары білім беруді дамытудың негізгі тенденциясы мамандарды даярлаудың сапасын арттыру, инновациялық білім беруді дамыту, жоғары оқу орындарындағы ғылыми зерттеулердің елеуметтік сала мен экономикалық қажеттіліктерімен тығыз байланысына, білімдік жөне ақпараттық технологияны жетіддіруге алып келеді. Қазіргі жағдайда жоғары білім беру жүйесіне жаңа сапалық және қоғамдық мәртебе беру қажет. Оның бірінші кезектегі міндеті—жоғары сапалы мамандарды жедеддете дайындау, икемділік жөне бейімділік. Жоғары білім берудің мақсаты — сапалы жоғары білім алуда қоғамның, мемлекеттің жөне жеке тұлғаның қызығушылығын қамтамасыз ету, әрбір адамға оқытудың мазмұнын, түрлерін және мерзімін таңдауға жан-жақты мүмкіншіліктер жасау. Жоғары білім берудің міндеттері: - жан-жақты іргелі білім негіздерімен қаруланған, белсенді, еңбек нарқы мен технологияның өзгермелі талаптарьша бейімделген, комавдада жүмыс істей білетін және формациядағы мамандарды даярлау; — жоғары оқу орындарын халықаралық аккредитациядан өтуге даярлау. Тавдаулы жоғары оқу орыңдарын дамыту үшін объективтік жағдай жасау; — жоғары оқу орындарын басқарудың жаңа принциптері мен тәжірибесін қалыптастыру, стратегиялық жоспарлаудың жүйесін енгізу; - сапалы білім алуға студенттердің қүқығын нығайту. Жоғары базалық білім беру (бакалавриат) арқылы іске асады. Бакалавр дипломы барлық мамандықтар үшін ортақ даярлық бағьпы бойынша терең де іргелі, жан-жақты кәсігаж даярлықтың аяқталғаңдьпъш біддіреді. Осыңдай даярлық жас маман - бакалаврларға бағыты көлемінде көптеген ғылым саласында жене қосымша мамандықтар бойынша еңбек нарқының қажеттілігіне байланысты еркін бағдарлауға мүмкіншілік береді. 5. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру үздіксіз білім беру жүйесінің жоғары деңгейі болып табылады және оның қүрамына магистратура және докторантура (РҺД) кіреді. Бүл деңгейдің мақсаты қоғамды, экономиканы, өңцірісті, ғылымды, жетілдірудің проблемаларьш шешуге қабілетгі білім мен ғылымның интеграциясы негізінде ғылыми, ғылыми-педагогикалық кадрларды даярлаудың тиімді жүйесін жасау болып табьшады. Міңдеттері: - магистратураны жоғары оқу орнынан кейінгі деңгейге ауыстыру жөне докторлық бағдарламаны (РҺД) енгізу; — жоғары оқу орындары мен ғылыми мекемелердің базасында жүмыс істейтін магистратурада ғылыми-педагогикалық кадрларды даярлаудың жаңа үлгісін енгізудің механизмін жасау; — оқытудың кредиттік технологиясына негізделген Болон үрдісіне сәйкес кәсіптік кадрларды даярлаудың біртұтас жүйесін ендіру (бакалавр — магистр - РҺД); — еңбек нарқы сүраныстарына сәйкес жаңартьшған білім бағдарламасы негізінде мамандарды мақсатты даярлауды қамтамасыз ету; — шетелдің белгілі жоғары оқу орындарымен байланыста бірнеше Қазақстандық университетгердің базасында докторлар РҺД даярлау бойынша орталықтар үйымдастыру. Магистратурада даярлық 3 бағытта жүргізіледі: 1) іскерлік басқару — менеджмент және т.б. салада мамандарды терендетілген бейімдік даярлық; 2) ғылыми және ғылыми-педагогикалық қызмет үшін ғьшыми-зерттеу даярлығы; 3) аралас бейімдікдаярлық. Магистрларды даярлау оқытудың ғылыми-өдіснамалық бағыттьшығын және белгілі салада терендетілген арнайы даярлықты қамтитын білімдік бағдарламаларға негізделеді. Магистратураны бітіргендерге магистр академиялық дөрежесі беріледі, олардың докторантурада оқуын жалғастыруға қүқы бар. Докторантура Қазақстан білім беру жүйесінде ең соңғы білімдік деңгей болып есептеледі. Докторлық бағдарламаның негізгі ерекшеліктеріне мыналар жатады: — оқьггу мен ғылыми-зертгеу жүмысының арасьщда тиімді тепе-теңдікті қамтамасыз ету; — кең көлемде ғылыми, білімдік және әдіснамалық даярлықты меңгеру. Докторлық бағдарламаны және докторлық диссертация қорғаған ғалымдарға философия докторы (РҺД) академиялық дәрежесі беріледі, ал бейімдік докторантураны меңгергендерге бейімдік бағыты бойынша доктор дәрежесін береді. Докторлық бағдарлама бойынша оқу мерзімі 3 жылдан кем болмайды. Әлемдік білім кеңістігіне интеграциялану талаптарына жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі көсіптік білім беру қүрылымын халықаралық талаптарға сәйкес келтіру мақсатында кадр даярлауды болашақта үш деңгейлі жүйеге толық көшу қарастырлып отыр: бакалавриат — жоғары базалық білім беру; магистратура, докторантура (РҺД) — жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру. Магистратура мен бакалавриатга оқу үрдісін үйымдастыру кредитгік технология негізінде іске асуы тиіс. Бүрынғы аспирантура жүйесі халықаралық стандартқа жауап бермегендіктен, болашақта жойылады. № 29 дәріс жүктеу/скачать 2,88 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|