компрессорлар
экскаваторлар
9. Тек қана жалпы дірілдің өнеркәсіптегі көзі:
стоматологиялық бормашиналар
электропила
ұрғыш балталар
виброплатформалар
компрессорлар
10. Жұмыстан кейінгі және түндегі қарқынды ауру сезімі, терінің барлық түрінің сезімталдылығының төмендеуі, «өлі саусақтар» феномені,, ОЖЖ тарапынан ангиодистония және неврастения түріндегі өзгерістер. Берілген симптомдар жатқызылады:
шу ауруына
діріл ауруына
қажуға
пневмокониозға
тірек-қимыл аппаратының ауруына
11. Науқаста, яғни аэропорт диспетчерінде айқын қажу белгілері: есте сақтау қабілетінің төмендеуі, назарының нашарлауы, ұйқысыздық, бас ауруы, ағзаның қарсы тұру қабілетінің төмендеуі, созылмалы аурулардың өршуі. Керекті алдын алу шараларын көрсетіңіз:
еңбек және демалыс тәртібінің рационалдылығы
(үзілістер, белсенді демалыс және т.б.)
еңбек үрдістерін автоматизациялау және механизациялау
арнайы киім
сорғыш вентиляция
ағзаның жеке қорғаныс заттары
12. 15 жыл бойына мақта-қағаз комбинатындағы жұмысшы тоқымашыда соңғы жылдары байқалады: ОЖЖ тарапынан, қан айналым жүйесі, тыныс алу жүйесі, көру, есту аппаратының бұзылыстары, есту қабілетінің төмендеуі, құлақтағы шу байқалады. Цех дәрігері қандай диагноз қоя алады?
пневмокониоз
діріл ауруы
жоғарыдан қорқу ауруы
гипертоникалық ауру
шу ауруы
13. Сәйкестікті табыңыз:
1 – өндірістік орта фактолрларына жатады
2 – еңбек үрдісінің факторларына жатады
физикалық
жүйке-психикалық жүктемелер
физикалық жүктемелер
өндірістік жарақаттар
14. Ағзаға әсер ету кезінде пайда болатын ауруларды атаңыз:
1-жоғары атмосфералық қысым
2- төмен атмосфералық қысым
діріл ауруы
Кессон ауруы
пневмокониоздар
жоғарыдан қорқу ауруы
жарақаттық
15. Атап көрсетіңіз::
1- өндірістік орта факторлары
2- еңбек үрдісінің факторлары
физикалық
жүйке-психикалық жүктемелер
химиялық
жеке мүшелер мен ағзалардың қажуы
физикалық жүктемелер
16. Цех дәрігерінің міндеттеріне кіреді:
алдын алу шараларына қатысу
жұмыс алаңының ауасынан сынама алу
жұмысқа қабілеттілікті уақытша жоғалту аурушаңдылығына талдау
ағымдағы санитарлық бақылауды ұйымдастыру
алдын ала санитарлық бақылауды ұйымдастыру
17. Биссиноз – бұл пневмокониоз, әсерінен:
барит
мақта
тальк
асбест
кремнийдің қос тотығының
18. Силикатоздар әсерінен дамиды:
кремнийдің бос қос тотығы
байланысқан түрдегі кремнийдің қостотығынан тұратын шаң
өсімдіктекті шаң
электросваркалық аэрозоль
синтетикалық шаң
19. Фиброгенді шаңдардың арасында басым белсенді әсерлі болып келеді:
кремнийдің бос қос тотығы
силикаттардан тұратын шаң
өсімдіктекті шаң
металлдық шаң
жануартекті шаң
20. Шаңдану деңгейінің жағдайына бақылау жүргізіледі:
медсанбөлім
клиникалық лаборатория
зауыттық санитарлық-химиялық лабораториялармен
СЭС лабораторияларымен және зауыттық санитарлық-химиялық лабораториялармен
денсаулық пункттарымен
21. Өндірістік орта, тұрады:
еңбек ауырлығына шартталған факторлардан
табиғи-климаттық факторлар + өндірістік үрдіске байланысты факторлардан
табиғи-климаттық факторлар + еңбек үрдісін ұйымдастырумен байланысты факторлардан
өндірістік үрдіске байланысты факторлардан
еңбек үрдісі факторлары + өндірістік үрдіс факторларынан
22.Еңбек үрдісінің ұйымдастырылуымен байланысты өндірістік факторларды белгілеңіз:
ауыр заттарды көтеру және тасымалдау
лазерлік сәулелену
атмосфералық қысым
жоғары температура және ауа ылғалдылығы
шу
23. Еңбек үрдісінің ұйымдастырылуымен байланысты өндірістік факторларды белгілеңіз:
ауаның жоғары температурасы
ауа ылғалдылығы
ауаның қозғалу жылдамдылығы
сынап буының жұмыс алаңындағы ауаға бөлінуі
ойлау қабілетінің қажуы
24. Өндірістік орта факторын белгілеңіз:
сүйекке ұзақ қысым түсу
ауыр заттарды тасымалдау
дененің ыңғайсыз қалпы
ауаның жоғары температурасы
гипокинезия
25. Еңбектің физикалық ауыртпалығы::
ОЖЖ-не басым жүктемемен көрінеді
психоэмоциональды жүктемемен анықталады
интеллектуальды жүктеменің ұзақтығымен
интеллектуальді жүктеменің қарқындылығымен
физикалық жүктемелермен
26. Еңбек қарқындылығы::
тірек-қимыл аппаратына жүктемемен байқалады
жүрек-қан тамыр жүйесіне жүктемемен байқалады
психоэмоциональды жүктемемен
энергетикалық компонентпен анықталады
физикалық жұмысты орындаумен байланысты
27. Жергілікті діріл әсеріне ұшыраған адамдарды медициналық тексерген кезде зерттеуді міндетті ретпен жүргізу тиіс:
суық пробамен термометрия
ЭКГ
Электроэнцефалография
саусақ буындарының R – графиясы
дірілге сезімталдықты өлшеу
28.Өндірістік үрдіске байланысты факторларға жатады:
бірқалыпты еңбек
шу
жұмыс алаңындағы ауадағы антибиотиктердің аэрозолі
жартылай еңкейген қалыптағы жұмыс
жергілікті бұлшықет жұмысы
29. Төменде берілгендердің қайсысына жататынын белгілеңіз:
1- эргометриялық критериялар
2 – физиологиялық критериялар
1 сағаттағы сигналдардың тығыздығы
тасымалданатын жүктің салмағы
жүрек жиырылу саны
энергия жоғатулар, ккал/мин
ауысымдағы еңбек өнімділігі
1. Тақырып № 5: Жұмысшылар аурушаңдығын аурушаңдықты емдік көмекке емдеу алдын-алу мекемелеріне өз бетінше қаралу мәліметтері бойынша зерттеу. Аурулардың халықаралық классификаторы (ХАК-10).
2. Мақсаты: ХАК-10 базасында емдеу-профилактикалық мекемелерге (ЕПМ) қаралу мәліметтері бойынша жұмысшылардың аурушаңдығын оқыту принциптері бойынша білімділікті қалыптастыру;қаралу бойынша аурушаңдықты бағалау дағдыларын қалыптастыру;
3. Оқыту міндеттері:
ЕПМ қаралуы бойынша жұмысшы тұрғындардың аурушаңдылығы жайлы білімді қалыптастыру;
Жұмысшы тұрғындардың қаралуы бойынша аурушаңдылықтың өсуіне әсер ететін факторлар жайлы білімді қалыптастыру;
Жұмысшы тұрғындардың қаралуы бойынша аурушаңдылықты талдау дағдыларын қалыптастыру.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
Жұмысшы тұрғындардың аурушаңдылығының негізгі оқу әдістері
Жұмысшылардың аурушаңдылығын медициналық мекемелерге қаралу мәліметтері бойынша бағалау
Қаралу мәліметтері бойынша жұмысшылардың аурушаңдылығын бағалау үшін қолданылатын біріншілік материалдар
Аурушаңдылық бойынша тұрғындардың денсаулық жағдайын ретроспективті, проспективті зерттеу жайлы түсінік
Жұмысшы тұрғындардың денсаулық жағдайын көлденеңінен зерттеу жайлы түсінік
Аурулардың Халықаралық жіктемесі (МКБ-10), оның мазмұны мен құрамы
Мемлекеттік мекемелерге қаралу мәліметтері бойынша жұмысшылардың жалпы аурушаңдылығын бағалау
Жеке нозологиясымен қаралуы бойынша аурушаңдылықты бағалау
Медициналық мекемелерге жұмысшылардың қаралу мәліметтері бойынша кәсіптік аурушаңдылықты анықтау.
5. Оқыту және жүргізу әдістері: біріккен(жұптасып жұмыс істеу, дискуссия, кейс-стади, тестілеу).
6. Әдебиет.
Негізгі.
Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Оқулық. Москва, 2008.- 495-501 б.
Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К., Бекмагамбетова Ж.Д. и др., Оқулық. Алматы. 2009 г.- 10-11 б.
Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова)- М., Медицина, 2001.- 354-363 б.
Қосымша
Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда.м.ғ.д, проф. Сраубаев Е.Н., Белоног А.А.ред. – Караганда, 2008. – 427-438 б.
Измеров Н.Ф., Каспаров А.А. Медицина труда. Пособие для последипломной подготовки врачей.-М.:Медицина, 2002.- 90-100 б.
Ситуациялық есептер
Есеп №1. Науқас Б., 49 жаста, 20 жыл шамасында дәрігер-лаборант болып жұмыс жасаған. 1 жылда 4000 биохимиялық талдаулар жасаған. Негізгі кәсіптік зияндылықтар – күкірт, сірке суы қышқылы, трихлор сіркесуы (сіркесуы қышқылының концентрациясы ШРЕК-тан 20 есе жоғары, ШРЕК - 5мг/м), сілітілер жіне басқалар. Белсенді химиялық заттар – тиомочевина, ортотолуидин, калий фосфаты. Жұмыс орнында желдеткіш болмаған. Тұрғылықты мекен жайы бойынша емханаға мұрнының, тамағының құрғауымен, мұрын қанауымен және тамағындағы ауру сезіміне шағымданып келеді. Тексеру кезінде өңеші мен жұтқыншағының шырышты қабатының атрофиясы анықталған. Тапсырма:
Емхана дәрігері қандай құжаттарды тіркейді?
Аурушаңдылықты тіркеу үшін емханада қандай құжат жүргізіледі (жалпы және нозологиясы бойынша)?
Берілген ауру кәсіптік ауруға жатқызылады ма?
Есеп №2. Науқас Р. , 45 жаста, 18 жыл бойын анестезиология бөлімінің меңгерушісі болып жұмыс жасаған, ылғи ингаляциялық және ингаляциялық емес наркоздық химиялық заттармен қатынаста болған (аптасына 6 рет 3 сағаттан 6сағатқа дейін). Жұмыс орнында желдеткіш болмаған. Соңғы 3 жыл көлемінде бас ауруын, әлсіздік, терлегіштік, кей кезде оң омыртқа астында ауру сезімін, тітіркенгіштік байқаған. Тұрғылықты мекен жайы бойынша емханаға қаралған. Биохимиялық мәліметтер: билирубин-19,5 ммоль/л, ЛДГ-14,4 ед, гамма глобулин-31,5%. УДЗ- созылмалы гепатит көріністері. Клиникалық диагноз: өршу сатысындағы созылмалы белсенді токсико-аллергиялық гепатит Өт шығару жолдарының дискинезиясы, созылмалы холецистит. Тапсырма:
Емхана дәрігері қандай құжаттарды тіркейді?
Аурушаңдылықты тіркеу үшін емханада қандай құжат жүргізіледі (жалпы және нозологиясы бойынша)?
Берілген ауру кәсіптік ауруға жатқызылады ма?
Есеп №3. Науқас М., 1960 ж. Кәсіптік анамнез: процедуралық кабинет медбикесі. 20.10.92 ж. кептіру шкафындағы техникалық термометрден сынап төгіліп қалды. Жұмыс соңында ғана ол жайлы білді.. М. және басқа 5 медбике демеркурилизация жүргізген, қауіпсіздік шараларын сақтамаған. Бірнеше сағаттан соң 3 медбикеде улану белгілері байқалған: бас ауруы, ауыз құрғауы, ұйқышылдық, жалпы әлсіздік, ауызда темір дәмі. Науқас М. жергілікті емханаға қаралған.. Науқаста астено-вегетативті синдром анықталған. Зәрдегі сынап мөлшері – 0,36 мг/л.Тапсырма:
Емхана дәрігері қандай құжаттарды тіркейді?
Аурушаңдылықты тіркеу үшін емханада қандай құжат жүргізіледі (жалпы және нозологиясы бойынша)?
Берілген ауру кәсіптік ауруға жатқызылады ма?
Есеп №4. Науқас Н., 30 жаста, офтальмолог дәрігер, ОК-2 лазерлік құрылғымен жұмыс жасаған. Жұмыс уақытында қорғаныс құрылғысы сынып қалған және лазерлік сәуле тікелей оң көзіне түскен. Көруі нашарлаған. Науқас көз аурулары институтының офтальмолог дәрігеріне қаралған. Тапсырма:
Емхана дәрігері қандай құжаттарды тіркейді?
Аурушаңдылықты тіркеу үшін емханада қандай құжат жүргізіледі (жалпы және нозологиясы бойынша)?
Берілген ауру кәсіптік ауруға жатқызылады ма?
Есеп №5. Науқас Н., жергілікті терапевт. Санитарлық-гигиеналық сипаттамасынан: 3000 адамды қарайды, шұғыл жағдайларда көк тамыр ішілік, бұлшықетке инъекция жасайды, асцитпен науқастарға – парацентез. Олардың арасында вирустық, инфекциялық гепатитпен ауыратын науқастар бар. Жергілікті терапевтке жоғары температура, құрсақ қуысындағы ауру сезіміне шағымданып келген кезде мынандай диагноз қойылған: Созылмалы С вирустық гепатитінің белсенді фазасы, вирустың реплекациялану фазасы. Тексеру кезінде тұрмыстық жағдайда алынған қол саусақтарының көгерулер анықталған.
Тапсырма:
Емхана дәрігері қандай құжаттарды тіркейді?
Аурушаңдылықты тіркеу үшін емханада қандай құжат жүргізіледі (жалпы және нозологиясы бойынша)?
Берілген ауру кәсіптік ауруға жатқызылады ма?
Тесттік тапсырмалар
1. Тұрғындардың денсаулық жағдайын көлденең зерттеу кезінде:
зерттеуші қазіргі мезетте бақыланатын аурулардан бұрын болған, әсер ету талдауына көшеді
зиянды әсерге ұшыраған және ұшырамаған адамдарға динамикалық бақылау жүргізіледі
анық мезеттегі тұрғындардың денсаулық жағдайы тіркеленеді
денсаулық жағдайындағы динамиканы оқу мүмкіндігі жоғалады
уақыт бойынша тұрғындардың денсаулық жағдайындағы өзгерістерді анықтауға болады
2. Тұрғындардың денсаулық жағдайын ретроспективті зерттеу кезінде жүргізіледі:
бұрын болған әсерлерді талдау
берілген кезеңде денсаулық жағдайын бірмезеттік бағалау
бұрын болған әсерлердегі ауру дамуының себептерін іздеу
қайта туындаған аурулардың динамикасына талдау
талданатын әсерге ұшыраған және ұшырамаған адамдардың денсаулық жағдайына динамикалық бақылау
3. Тұрғындардың денсаулық жағдайын проспективті зерттеу кезінде жүргізіледі:
бұрын болған әсерлерді талдау
берілген кезеңде денсаулық жағдайын бірмезгілдік бағалау
бұрын болған әсерлердегі ауру дамуының себептерін іздеу
қайта туындаған аурулардың динамикасына талдау
талданатын әсерге ұшыраған және ұшырамаған адамдардың денсаулық жағдайына динамикалық бақылау
4. Проспективті зерттеулер кезіндегі тұрғындардың денсаулық жағдайын оқу
зерттеуші қазіргі мезетте бақыланатын аурулардан бұрын болған, әсер ету талдауына көшеді
зиянды әсерге ұшыраған және ұшырамаған адамдарға динамикалық бақылау жүргізіледі
анық мезеттегі тұрғындардың денсаулық жағдайы тіркеленеді
денсаулық жағдайындағы динамиканы оқу мүмкіндігі жоғалады
уақыт бойынша тұрғындардың денсаулық жағдайындағы өзгерістерді анықтауға болады
5. Төменде көрсетілген бағыттардың қайсысы алдын алуға жатқызылады:
ауруды емдеу, аурудың белгілерін зерттеу
улану клиникасын зерттеу
денсаулықты нығайту және ауруды ескерту
ауру патогенезін оқу
ауру диагнозын айқындау
6. Адам денсаулығын қорғау – барлық медицинаның негізгі мақсаты және оның мақсаты келесі жолмен әсерлі қол жетімді:
аурудың диагностикасының жақсартылуы
ауру патогенезін оқу
ауру себептерін айқындау
денсаулықты нығайту және ауруды ескерту
ауруды емдеу
7. Жұмысшы адамның денсаулығына әсер ететін табиғи және антропогенді факторларды оқуда:
қоршаған орта объектілеріндегі химиялық заттардың, бактериялар, вирустар, гельминттер, саңырауқұлақтардың болу және таралу деңгейін зерттеу, сонымен қатар өндірістік ортаның да
химиялық заттардың ағзаға тағам өнімдері, ауа арқылы түсуі кезіндеғі әсерін зерттеу
адам ағзасына өндірістік факторлардың әсерін зерттеу (шу, діріл, температура және т.б.)
зияндылықтық токсикологиялық белгілері бойынша табалдырықты концентрациясын орнату
зияндылықтық органолептикалық белгілері бойынша табалдырықты концентрациясын орнату
8. Жұмысшы адамның ағзасына қоршаған орта факторларының әсерінің заңдылықтарын оқу кезінде:
қоршаған орта объектілеріндегі токсикалық заттардың таралуы және болу деңгейін оқу
өндірістік орта объектілерінде химиялық заттардың концентрациясы мен аурулар арасындағы байланысты оқу
Токсикалық заттардың ағзаға миграциялық-сулық жолмен түсуін оқу
Токсикалық заттардың ағзаға миграциялық-ауалық жолмен түсуін оқу
Токсикалық заттардың ағзаға транслокациялық жолмен түсуін оқу
9. Жұмысшы адам ағзасына өндірістік орта факторларының әсерінің заңдылықтарын оқып үйрену үшін қандай зерттеулер міндетті түрде жүргізілуі тиіс:
Жұмысшы ағзасындағы химиялық заттардың токсикокинетикасын зерттеу
Орта объектілерінде бактерия, вирус, гельминтердің таралуы және болу деңгейі
Токсикалық заттардың ағзаға миграциялық-сулық жолмен түсуін оқу
Токсикалық заттардың ағзаға миграциялық-ауалық жолмен түсуін оқу
Токсикалық заттардың ағзаға транслокациялық жолмен түсуін оқу
10. Еңбек гигиенасының оқу объектісі болып табылады:
ағза мен мүше құрамын
микроб жасушасының құрылымы
жұмысшы денсаулығын
өндірістік орта, оның объектілері
медициналық техника
11. Еңбек гигиенасының зерттеу объектісі болып не табылады:
біріншілік медициналық құжат
ауруханадағы дезинфекция заттары
жеке қорғаныс заттары
жұмысшының денсаулығы және оның өндірістік ортасы
дәрілік заттар
12. Адамды қоршаған ортаны қалай түсінесіз?
жер қойнауы
теңіз бен мұхиттардың терңдігі
адамның өмір бойғы, сонымен қатар еңбек және демалу уақытындағы өмір сүру ортасы
космостық кеңістік
адам ағзасының ішкі ортасы
13. Тұрғындардың, сонымен қатар жұмысшылардың денсаулық жағдайын эпидемиологиялық зерттеудің қандай негізгі формалары бар:
тұрғындардың денсаулық жағдайын санитарлық-статистикалық оқып үйрену
тұрғындарды терең медициналық тексеру
ретроспективті зерттеу
проспективті зерттеу
көлденең кесу
14. Өндірістік ортаның химиялық факторларына жатады:
ауа ылғалдылығы
температура
бактериялар
жұмыс аумағының ауасындағы ауыр металлдар
су қоймасы суындағы мұнай өнімдері
15. Өндірістік ортаның физикалық факторларына жатады:
күн сәулесі
жердің табиғи радиациялық фоны
атмосфералық қысым
транспорттық шу
ұрғыш балтамен жұмыс кезіндегі вибрация
16. Өндірістік ортаның биологиялық факторларына жатады:
баклаборатория боксындағы микроорганизмдер
микробиологиялық синтез өнімдері
майлар
көмірсулар
мұнай өнімдерінен синтезделетін ақуыздар
17. Өндірістік ортада адам ағзасына әсер ететін табиғи және антропогенді факторларды оқу кезінде:
өндірістік орталардағы иондық сәулелену, шу, діріл деңгейін зерттеу
ағзаға тағам өнімдері арқылы түсетін химиялық заттардың әсерін зерттеу
табиғи-климаттық факторларды зерттеу (температура, ылғалдылық және т.б.)
органолептикалық белгілері бойынша табалдырық концентрациясын орнату
18. Жұмысшы тұрғындардың денсаулығына өндірістік орта ластануының әсерін зерттейтін қандай әдістер бар: қандай зерттеу әдістері бар:
өнеркәсіп мекемелеріндегі таза және лас цехтарда жұмыс жасайтын тұрғындардың аурушаңдылығы мен өлімін салыстыру
аурушаңдылықты тіркеу
тұрқындардың өлімін тіркеу
мүгедектікті тіркеу
нәрестелік аурушаңдылықты тіркеу
19. Жұмысшы тұрғындардың денсаулық жағдайын зерттеу үшін қолданылады:
1 – физиометриялық зерттеулер
2 – клиникалық зерттеулер
ӨТС бағалау
тұрғындарға сауалнама жүргізу
тексеру, пальпация, перкуссия
жеке ағзалар мен қанды биохимиялық зерттеу
динамометрия жүргізу
20. Тұрғындардың денсаулық жағдайын сипаттау үшін көрсеткіштер қолданылады:
демографиялық
экологиялық
әлеуметтік
аурушаңдылық
адаптация
21. Жұмысшы тұрғындардың денсаулығына әсер ететін әлеуметтік-экономикалық факторларға жатқызады:
жасы
еңбек жағдайы
күн сәулесінің деңгейі
материальды жеткіліктілік
медициналық көмектің деңгейі және ұйымдастырылуы
22. Қандай факторларды жұмысшы тұрғындардың денсаулығына әсер ететін әлеуметтік-биологиялық факторларға жатқызады:
жынысы
пәтер жағдайы
материальды жеткіліктілік
жасы
ортажылдық температура
беттің беті
Достарыңызбен бөлісу: |