Өндірістік практиканың мақсаттары мен міндеттері Өндірістік практиканың мақсаты
жүктеу/скачать 0,53 Mb. Pdf көрінісі
|
vGrcRfRyMhmuMcn8rFZnMVShsrgnvlQwkXs3YqoC
| 2.
Денедегі оттегінің белсенді түрлерімен жүретін реакциялар. Реактивті оттегі түрлері (РФК, реактивті оттегі түрлері, РФК, ағылш. Reactive oxygen species, ROS) - бейорганикалық және органикалық шыққан оттегі иондарын, бос радикалдарды және пероксидтерді қамтиды. Бұл әдетте сыртқы электронды деңгейде жұпталмаған электронның болуына байланысты ерекше реактивтілігі бар шағын молекулалар. ROS тірі жасушада қалыпты оттегі алмасуының өнімі ретінде үнемі түзіледі. Оттегінің белсенді түрлері иондаушы сәулеленудің әсерінен де түзіледі. Кейбір ROS маңызды жасушаішілік сигнал беру жолдарының медиаторы рөлін атқаруы мүмкін. Алайда, ROS өндірісінің жоғарылауы тотығу стрессіне әкеледі. ROS қалыпты функцияларына иммундық жүйені индукциялау және иондық тасымалдау жүйелерін жұмылдыру кіреді. Мысалы, жарақат алған жердегі қан жасушалары ROS түзе бастайды, бұл жараны емдеу процесін бастау үшін қажетті тромбоциттерді жинайды. ROS сонымен қатар бағдарламаланатын жасушалық өлімді (апоптоз) тудырады. Жасуша тұтынатын барлық оттегінің шамамен 98 % тотығу фосфорлану процесінде митохондрияларда суға дейін азаяды, бірақ 2 % Жағымсыз реакциялар арқылы, негізінен митохондриялардың тыныс алу тізбегінің басында немесе ортасында, соның ішінде цитохром с оксидазасымен катализделген реакциялар алдымен жартылай тотықсызданған оттегі супероксидіне, содан кейін гидроксилге айналады oh• радикалы, сонымен қатар ROS-қа қатысты. Митохондриялардан басқа, Фентон реакциясы нәтижесінде ROS түзілуіне кейбір өтпелі металдармен қосылу қабілетіне байланысты жасушаларда жиналатын липофусцин әкелуі мүмкін. Жасушаны ROS-тан қорғау бірнеше антиоксидантты ферменттермен (супероксид дисмутаза, каталаза және пероксиредоксиндер) және төмен молекулалы антиоксиданттармен (С дәрумені, глутатион, зәр қышқылы) жүзеге асырылады. Сонымен қатар, полифенолдар (мысалы, резвератрол және қызыл шараптың басқа компоненттері) антиоксиданттық қасиеттерге ие. Құрамында оттегі бар және жасушадағы басқа молекулалармен оңай әрекеттесетін тұрақсыз молекуланың түрі . Жасушаларда оттегінің белсенді түрлерінің жиналуы ДНҚ, РНҚ және ақуыздардың зақымдалуына, сондай-ақ жасушалардың өліміне әкелуі мүмкін. Оттегінің белсенді түрлері-бос радикалдар. Оттегі радикалдары деп те аталады. 9 Оттегінің белсенді түрлері (ROS) қалыпты биологиялық процестер үшін жасушалық сигнал молекулалары ретінде қызмет етеді. Алайда, ROS генерациясы көптеген жасушалық органеллалар мен процестерге зақым келтіруі мүмкін, бұл ақыр соңында қалыпты физиологияны бұзуы мүмкін . Оттегінің қатысуымен қарапайым судағы тотығу-тотықсыздану процестері адам ағзасын тотығу бұзылуына ұшыратады. Осылайша дене тозады, қартаяды, өмірлік маңызды органдар өз қызметін жоғалтады. 3. жүктеу/скачать 0,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|