Пассивті қарым-қатынас стилі

Пассивті қарым-қатынас стилі
Бұл қарым-қатынас стилінде жіберуші өз ойларын, 
сенімдерін, эмоцияларын және тіпті өзінің қажеттіліктерін 
жасырады немесе тежейді. Бұл бас тартудан қорқу, 
басқалардың жауабына сенімсіздік немесе кез келген басқа 
себеп болуы мүмкін. Бұл содан бері байланыс ағынын 
тоқтатады қабылдаушының жіберушінің нақты 
қажеттіліктері мен ойларын білмейтіндігі және шатасуы 
мүмкін.

Агрессивті қарым-қатынас стилі
Бұл коммуникативті стиль басқалардың не 
ойлайтынын немесе сезінетінін ескермей, 
қажеттіліктер мен пікірлерді басқалардан 
жоғары қоюға негізделген. Қорлау немесе 
айыптау болуы мүмкін немесе болмауы мүмкін, 
бірақ бұл бір адам үстемдік етіп, екіншісі оны 
түсінбей бағынған кезде ыңғайсыздық 
тудыратын қарқынды қарым-қатынас сияқты 
сезінеді. Агрессивті коммуникативті стилі бар 
адам басқаларды түсінуге күш салмайды, ол тек 
өзіне ғана назар аударады.

Белсенді қарым-қатынас стилі
Бұл қарым-қатынас стилі адамдарға жақсы 
тұлға аралық қарым-қатынаста болуға 
көмектеседі, өйткені адамның айтқаны мен 
ойлайтыны, сондай-ақ мінез-құлқы арасында 
үйлесімділік бар. Ол адал орындалады және 
басқалардың ойымен санасады.
Олар басқа адамдарды ренжітпей немесе 
ыңғайсыздандырмай өз қажеттіліктерін немесе 
ойларын білдіреді. Үстемдік ізделмейді, бұл 
жай ғана тиімді коммуникативті стиль, мұнда 
біреу басқаларды ренжітпей, анық сөйлейді.

Пассивті-агрессивті қарым-қатынас стилі
Бұл коммуникативті стиль талқыланған 
алғашқы екеуінің үйлесімі болар еді. Бұл
ыңғайсыздықты көрсету үшін әрқашан 
кеңестер іздейтін мүлдем тікелей емес стиль. 
Олар таңдаулы және кейбір адамдарға ұнамды, 
ал басқаларға жағымсыз болады.. Жанжал 
туындаған кезде мәселені тікелей шешуден 
аулақ болыңыз және ол тіпті қаралып отырған 
қақтығысқа еш қатысы болмаса да, ол үшін 
мұны істеу үшін басқа адамдарды «пайдалана» 
алады.

Көшбасшылық (ағылшын тілінен lead – 
басқару, ал leadership – басқара алу
қабілеті деген мағынаны білдіреді) – 
бұл адамдарды өз-өзін белгілі бір 
мәнерде ұстауына
мәжбүр ету арқылы олардың мінез- 
қылықтарына әсер ету үшін 
басқарушының қолданатын құралы

«Көшбасшылық» және «жетекшілік» туралы әртүрлі 
түсініктер кез келген ұйымда қарым-қатынастың екі 
түрінің болуына байланысты – формальды және 
формальды емес. Жетекшілік – бұл адамдарға әсер ету 
процессі, жүйелі формальды емес қарым-қатынастың 
жемісі. Ал басшылық болса ең алдымен нақты 
құрылымдық формальды қарым-қатынастың бар болуын 
меңзейді, тиісінше ол осының негізіде жүзеге асады. 
Басқарушының рөлі формальды құрылым арқылы 
анықталады, оның қызметі, ережеге сай нақты 
айқындалған, санкцияны қолдану құқығы талассыз. 
Жетекшілік керсінше, кенеттен, стихиялы, жартылай 
саналы психологиялық қалаулар дәрежесінде 
қалыптасады.

Көшбасшы міндетті түрде беделді тұлға болуы керек, алайда 
сонымен қатар басқа да маңызды қасиеттер де бар. Олардың 
ішінде басты қасиеттердің бірі – қасындағы адамдармен 
қарым-қатынас жасай алуы, ол әдетте сенімділікпен қатар 
жүреді. Адамдармен сөйлескен әрбір кезді көшбасшы 
олардың сенімділігіне ие болу іске асырылған немесе 
айырылып қалған мүмкіндік ретінде қарау керек. Ең алдымен 
ол үлкен әріпті психолог бола алуы тиіс. Адамдармен сөйлесу, 
қарым-қатынас жасау арқылы оларды іске, қызмет етуге 
ынталандыру кезінде оның гумандылығы байқалады. 
Айналадағы адамдарға әсер ете алатындай көшбасшы болу 
тек оның еркі мен қолда бар билігіне ғана тәуелді болмайды, 
оған деген жол жоғарғы түсінушілік пен өзін-өзі басқарудан 
құралады.

Көшбасшының тағы бір ерекшеліктердің бірі – алдына мақсат 
қойып, оған жете алуы. Ол өзінің нені нақты қалайтынын жақсы 
білуі керек және оны іске асыру үшін керекті қадамдарды алдын 
ала жоспарлай алуы қажет. Ол мақсаттар жұмысқа, қарым- 
қатынастарға, өзін-өзі дамытуға немесе материалды нысандарға 
бағытталса да, ең бастысы үдеріс әр уақытта бірдей жүреді. Белгілі 
бір мақсатқа жету үшін көшбасшыға мәселелерді шешіп, соған 
сәйкес шешімдер шығару керек. Болашаққа мақсаттарды құру мен 
оларды орындауға бағытталған адамның ұмтылысы оның бойында 
керекті қасиеттерді сіңіртеді, белгілі бір әрекеттерге 
ынталандырады. Сондай-ақ ол неғұрлым тезірек тиісті шешім 
қабылдаса, соғұрлым оның жұмысы өнімді болады. Мақсатқа жету 
кезінде көшбасшы сабырлы және дипломатты болуы керек. Ол 
қасиеттер өзіне деген сенімділікпен және жақсы жасалынған 
жұмысты көре алумен қатар жүруі тиіс. Екінші жағынан, ол 
қайсарлығымен де танылу керек, басқа жағдайда жоғарыда 
айтылған қасиеттер әлсіздіктің белгісі болып қалмақ.