Орындаған:Сайнов Р. Тексеруші:Кабдулова А. Мамандық:ЭиМУ 116(1)
« Нарық және бәсеке»
1.Нарықтың мәні мен түрлері
2.Нарықтың құрылымы және оның жіктелуі
3.Бәсеке түсінігі мен түрлері
4.Нарық инфрақұрылымы
Бәсеке - нарықтық шаруашылық субьектілері арасындағы қосымша табыс алу үшін өндіріс факторларын иелену және тауарларды өткізу мүдделеріне байланысты бақталастықтық немесе күрес
Бәсеке - әр түрлі формада болатын және әр түрлі жолдармен іске асырылатын нарықтық қатынастардың негізгі категориясы.
Бәсеке түрлері
Сала ішілік –бір салалық кәсіпорындар арасындағы ең үлкен табыс үшін күрес
Салааралық- түрлі салалық кәсіпорындар арасындағы капитал салудың ең пайдалы жағдайы үшін күрес
Баға бәсекесі
|
Күрестің нарықтан тыс нысандарын пайдалану
|
Бағадан тыс бәсеке
|
Өндіріс шығындарын азайтып, ассортименті мен сапасын өзгертпей тауар бағасын төмендету негізінде қосымша табыс алу үшін күрес
|
Қаржылық қулық сұмдықтар, құнды қағаздармен алып сатарлық жасау, өнеркәсіптік тыңшылық, мемлекеттік органдар арқылы қысым жасау, бәсекелестің көзін жою
|
Тауар қасиетінің өзгеруі және оған сапалы жаңа ерекшеліктердің берілуі, субститут - тауарлардың құрылуы, сатудан кейінгі техникалық қызмет, жарнама
|
Бәсеке нысандары
Жетілген бәсеке (еркін бәсеке нарығы). Нарықтың классикалық үлгісі
Жетілдірілмеген бәсеке (жетілдірілмеген бәсеке нарығы). Нарықтың қазіргі үлгілері
Монополистік бәсеке- біртекті емес, бірақ ұсақ тауар ұсынатын сатушылар саны көп нарық
Олигополия- бірнеше (3- тен 5- ке дейін) ірі фирмалар билейтін нарық
Монополия – тауардың бағасына ықпал ететін, өндірістің көп бөлігін бақылайтын бір ғана сатушының билігі
Табиғи
Кездейсоқ
Жасанды
Монополияға қарсы заңдар- бұл бәсекелестікті дамытуға, монополияны шектеуге және тыйым салуға бағытталған заңдар мен үкіметтік актілер кешені. Монополияға қарсы заңдар- бұл бәсекелестікті дамытуға, монополияны шектеуге және тыйым салуға бағытталған заңдар мен үкіметтік актілер кешені. АҚШ -та монополияға қарсы 3 заң қолданылады: АҚШ -та монополияға қарсы 3 заң қолданылады: - Шермэн заңы (1890)- бұл заң сауданы құпия монополияларға бір салада жалғыз үстемдік етуге баға жөніндегі келісімге келуге тыйым салынады.
- Клейтэн ( 1914)- өткізу саласындағы шектеу іс әрекетіне баға алушыларына, бірігудің кейбір түрлеріне тыйым салынады.
- Робэлсин –Пэтмин(1936)- сауда саласындағы істерді шектеуге тыйым салынады.
Сонымен, бәсеке дегеніміз – бұл нарықтық экономиканың қатысушыларының арасындағы тауарларды сатып алу және сату барысында, өндірістегі ең жақсы жағдайлары үшін бақталастық.
Достарыңызбен бөлісу: |