Қоршаған ортаның экологиялық факторлары

және олардың демографиялық көрсеткіштерге әсері
Орындаған: Амангазы Аиша
Аманова Аяулым

ДЕНСАУЛЫҚ

ДЕНСАУЛЫҚ ДЕГЕН НЕ?
Денсаулық - бұл аурудың болмауы ғана емес, сонымен қатар адамдарға өмірден ләззат алуға мүмкіндік беретін физикалық және психологиялық әл-ауқаттың болуы.
Сондықтан бұл үшін биологиялық- генетикалық жағдайлар, зиянды емес орта, денсаулықты бұзбайтын салауатты өмір салты және мүмкін проблемалардың алдын- алу және шешу үшін медициналық көмек қажет.

АДАМ ДЕНСАУЛЫҒЫНА ӘСЕР ЕТЕТІН ФАКТОРЛАРЫ

интегралды денсаулыққа әсер ететін аспектілер, психикалық және физикалық, төрт үлкен категорияға топтастыруға болады:
ҚОРШАҒАН ОРТА ФАКТОРЛАР
ӨМІР САЛТЫНА БАЙЛАНЫСТЫ ФАКТОРЛАР
МЕДИЦИНАЛЫҚ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ФАКТОРЛАР

АДАМ ДЕНСАУЛЫҒЫНА ӘСЕР ЕТЕТІН ҚОРШАҒАН ОРТА ФАКТОРЛАРЫ

Қоршаған ортаның факторы - бұл әрі қарай бөлінбейтін және тірі организмге оның жеке дамуының кем дегенде бір сатысында немесе организм жауап беретін қоршаған орта жағдайларының бірінде тікелей немесе жанама әсер етуге қабілетті қоршаған ортаның кез келген элементі. бейімделу реакцияларымен. Қоршаған орта факторлары табиғаты жағынан да, тірі организмдерге әсері жағынан да алуан түрлі. Оларды шартты түрде үш негізгі топқа бөлуге болады: абиотикалық, биотикалық және антропогендік.

ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ФАКТОРЛАР

АБИОТИКАЛЫҚ ФАКТОРЛАР

Абиотикалық факторлар – жансыз табиғат ағзаларына әсер етумен байланысты факторлар, яғни климаттық факторлар (температура, жарық, ылғалдылық, қысым және т.б.); топырақ пен судың физикалық қасиеттерін; орографиялық факторлар (рельеф жағдайлары). Абиотикалық факторлар организмге тікелей әсер етеді, мысалы, жарық немесе жылу, немесе жанама - тікелей факторлардың әсер ету дәрежесін анықтайтын рельеф ретінде: жарықтандыру, ылғалдылық, жел күші.

БИОТИКАЛЫҚ ФАКТОРЛАР

Биотикалық факторлар кейбір организмдердің басқаларына жиынтық әсер етуімен байланысты. Бұл топқа белгілі бір организмдердің қоректену әдеттері және осыдан туындайтын түрлер мен особьтардың өзара әрекеттесуінің әртүрлі формалары (жыртқыштық, паразитизм және т.б.) жатады. Биотикалық байланыстар өте күрделі. Олар сондай-ақ тікелей және жанама әсер етуі мүмкін.

АНТРОПОГЕНДІК ФАКТОРЛАР

Антропогендік факторлар - бұл организмдерге жанама әсер ететін, табиғи (табиғи) ортаны, демек, тірі организмдердің өмір сүру жағдайын өзгертетін немесе жануарлар мен өсімдіктердің жекелеген түрлеріне тікелей әсер ететін адам қызметінің барлық нысандары. Антропогендік факторлар, шын мәнінде, биотикалық болып табылады, өйткені олардың шығу тегі адамға – биологиялық тіршілік иесі. Бірақ бұл факторлар әртүрлілігі мен ерекшелігіне байланысты арнайы топқа бөліне бастады.

ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ФАКТОРЛАРДЫН АДАМ ДЕНСАУЛЫҒЫНА ӘСЕРІ

Қоршаған орта факторлары физиологиялық функциялардың бейімделу өзгерістерін тудыратын тітіркендіргіштер ретінде әрекет ете алады; белгілі бір организмдердің берілген жағдайларда өмір сүруін мүмкін етпейтін шектеулер ретінде; организмдердегі морфо-анатомиялық және физиологиялық өзгерістерді анықтайтын модификаторлар ретінде.
Организмдерге статикалық өзгермейтін факторлар емес, олардың режимдері – белгілі бір уақыт аралығындағы өзгерістер тізбегі әсер етеді.

ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ДЕМОГРАФИЯ

АДАМНЫҢ САНЫ МЕН ПОПУЛЯЦИЯДАҒЫ СТРУКТУРАЛЫҚ ӨЗГЕРІСІН ДЕМОГРАФИЯ ЗЕРТТЕЙДІ.
АДАМ ӨЗІНІҢ ДЕМОГРАФИЯЛЫҚ ҮРДІСІНЕ ӘСЕР ЕТУШІ ФАКТОРЛАРДЫҢ ӘСЕРІН ТҮЗЕТІП ОТЫРАДЫ. АДАМ БАЛАСЫ
ЭНЕРГИЯНЫ ҚОЛДАНА ОТЫРЫП, ТАМАҚТАНУДЫҢ ТҮРЛІ ЖОЛДАНЫН ТАУЫП, САПАСЫН
ӨСІРУ НӘТИЖЕСІНДЕ, СОНЫМЕН ҚАТАР ТҮРЛІ ҚҰРАЛ ЖАБДЫҚТАРДЫ ӨЗ ҚОЛЫМЕН ЖАСАУ НЕГІЗІНДЕ ЖӘНЕ ҚОҒАМДЫҚ ӨМІРГЕ ҮРЕНЕ ЖҮРІП, ӨЗІН ЖӘНЕ ӨЗІНІҢ ҰРПАҒЫН СЫРТТАН КЕЛЕТІН ТҮРЛІ КЕЛЕҢСІЗ ЖАҒДАЙЛАРДАН, ЖЫРТҚЫШ АҢДАР ШАБУЫЛЫНАН, КЛИМАТТЫҢ КЕРІ ӘСЕРЛЕРІНЕН, ТҮРЛІ АУРУЛУРДАН САҚТАНУ ЖОЛДАРЫН ТАПТЫ.ОСЫНДАН КЕЙІН ҒАНА ЖЕР БЕТІНДЕГІ ТҰРҒЫЛЫҚТЫ ХАЛЫҚТЫҢ САНЫ ӨСІП, ӨМІР СҮРУ ҰЗАҚТЫҒЫ АРТТЫ ЖӘНЕ ӨЛУГЕ ҚАРАҒАНДА (ӘСІРЕСЕ, БАЛАЛАР АРАСЫНДАҒЫ) ТУУДЫҢ ӨСУІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ ХАЛЫҚ САНЫ ДА ӨСЕ БАСТАДЫ.

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!!!

жүктеу/скачать 5,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

Қоршаған ортаның экологиялық факторлары