Өсімдік қорғаудағы биотехнология



Pdf көрінісі
бет29/31
Дата13.05.2020
өлшемі1,75 Mb.
#67568
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31
Байланысты:
өс қорғаудағы биотехнология

Дифференциялану  (ор.  дифференциация,  ағ.  differentiation)  -  даму 

процесінде  біртекті  жасушалардың  морфологиялық  белгілері  және 

атқаратын  қызметі  әртҥрлі  клеткалар  тҥзілуі  (жасушалардың 

мамандануы). 



Диплоид  (гр.  diploos  -  қос,  екі  есе,  eidos  -  тҥр,  ор.  диплоид,  ағ. 

diploid)  -  гаплоид  гаметаға қарағанда хромосомалар саны екі еселенген, 

яғни  әрбір  хромосомасы  жҧптасып  келетін  ядро,  жасуша,  организм. 

Диплоидтық  хромосомалар  жиынтығы  сомалық  (дене)  клеткаларды 

болады. 

ДНҚ-ның  лигазасы  (ор.  ДНК-лигаза,  ағ.  DNA-ligase)  -  ДНҚ-ның 

полинуклеотидтер  бӛлшектерін  (фрагменттерін)  бір-біріне  реттеп 

қосатын, жалғастыратын фермент. 

ДНҚ-ның репликациясы ( лат.replicatio - қайталану) ор. репликация 

ДНК ағ. DNA replication - ДНҚ-ның молскуласының екі еселеніп кӛбеюі. 

ДНҚ-ның екі спиралі жазылады, сутектік байланыстар ажырайды, жеке 

(матрицалық) тізбекке ҥйлесімді, сӛйкес жаңа гізбек (реплика) тҥзіледі. 




73 

 

Иммуноферментік  талдау  (  лат.  immunitas-қҥтылу,  босану,  ор. 

иммуноферментный  анализ,  ae.enzymeimmunoassay  -  «антиген-

антидене»  комплексінің  ферментгік  активтігін  анықтауға  негізделген 

иммунодиагностикалық әдіс; сезімталдығы ӛте жоғары. 

Индукциялау  (  лат.induction  -  қозу,  ор.  индукция,  ағ.  induction)  - 

сыртқы орта факторлары немесе ӛсімдіктің бір бӛлігінің екінші бӛлігіне 

әсер етіп, ӛсімдіктің даму жолын белгілеу. Олар индукторлар, мысалы: 

гормондар, сыртқы ортаның тҥрлі факторлары, кейбір метаболиттер.  

 

In vitro (лат. in vitro - шыныда)- шыныда, жасанды жағдайда. 

In  vivo  (лат.in  vivo  —  тірі  организмнің  қҧрамында)  -  тіршілік 

иесінде, оның қҧрамында, бӛлінбеген кҥйде. 



Каллус (лат. callus - қалын тері, ор. каллус, ағ. callus - ҧлпа, ӛсімдік 

жасушаларының ретсіз бӛлінуінің нәтижесінде пайда болады. 



Өсімдік клеткаларын өсіру ( ор.культура клеток растений, ағ.plant 

cell  culture)  -  ӛсімдіктердің  клеткаларын,  ҧлпаларын  және  мҥшелерін 

ӛсіру. 

Клеткалар 

суспензиясы 

лат.suspension-асып 



қою, 

ор. 


суспензионная  культура  клеток,  ағ.  suspensioncell  culture)  -  жеке 

жасушаларды  немесе  кішігірім  клеткалар  топтарын  аппаратура  арқылы 

ауамен қамтамасыз етіп және араластыра отырып, сҧйық қоректік ортада 

ӛсіру. 


Клеткаларды жаңа коректік ортаға көшіру (пассаж) (ағ.passage- 

егу),  ор.  субкультивирование,  пассаж,  пассирование  (subculture) 

жасушаларды  жаңадан  дайындаған  қоректік  ортасы  бар  шыны  ыдысқа 

ауыстырып отырғызу. 



 

Клеткалық 

инженерия 

(ор. 


клеточная 

инженерия, 

ағ. 

cellengine¬ering)  -  қайта  қҧрастыру,  будандастыру  негізінде  клетканың 



жаңа  типін  жасау  ӛдісі.  Клеткаларды  жасанды  жолдармен 

будандастырғанда,  сомалық  (жыныстық  емес)  клеткаларды  бір-біріне 

қосқанда  будан  геномы  тҥзіледі.  Ал  клеткаларды  қайта  қҥрастырғанда 

клетканың қҧрамына кіретін ядроны, цитоплазманы, митохондрияларды, 

хлоропластарды,  хромосомаларды  әртҥрлі  клеткалардан  алып  жаңа 

клетканы жасайды. 



Клеткалық селекция ( пат.selectio-таңдау, сҧрыптау, ор. клеточная 

селекция,  ағ.cellselection)  -  сҧрыптаушы  қоректік  ортаны  қолданып 

мутант клеткалар мен сомаклондық варианттарын бӛліп алу әдісі. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет