§ 1ЖЕР - КҮН ЖҮЙЕСІНІҢ ПЛАНЕТАСЫ
Күн ауданы жер ауданынан 110 есе , көлемі 3 млн 33 мың есе үлкен.
Күн бетінің температурасы 60000С
- Күн төңірегіндегі планеталар жолын – орбита (Із, жол деген аударма) д.а
- Жер күннен үшінші тұрған планета
- Жер шеңбері экватордың ұзындығы 40 075 км және салмағы 6 000 млн тоннаға жуық.
- Жер күнді орта есеппен 150 млн км қашықтықта айналады
- Жер бетінің ауданы 510 млн км
- Жер бетіндегі су көлемі 360,6 млн км2 пайызға шаққанда 71 %
- Құрлық көлемі 149,4 млн км2 пайызға шаққанда 29 %
- Жер үш бағытта ; өз білігінде, ғарыш бойынша, Күн жүйесінің бөлігі ретінде қозғалады.
- Жердің полюстік радиусы экваторлық радиустан 21,4 км – ге аз, сондықтан осындай полюстер маңындағы сығылған шар – сфероид немесе элипсойд деп аталады. Жер шарының нағыз геометриялық пішіні геоид деп аталады.
Жердегі магнит өрісінен атмосфераның жоғарғы қабатындағы сиреген ауаның жарық шашуын полярлық шұғыла деп аталады.
- Жердің өз білігінен айналу кезінде барлық денелердің қозғалысында ауытқу пайда болады бұны Кариолис күші деп аталады.
- Күн сәулесінің түсу бұрышы экватордан полюстерге қарай азая береді де, соған сай температура төмендей береді
- Жер батыстан шығысқа қарай өз білігінен 1 тәулікте айналып шығады.
- Солт. жарты шардан полярлық жұлдыз немесе Темірқазық арқылы кез келген обьектіні табуға болады.
Жердің қазіргідей қалыпқа келуіне 4,5 млн – ға жуық уақыт кетті.
Жер - ғарыштан жасыл және қоңыр дақтары бар әдемі ашық көгілдір түсті шар.Ең алғашқыда жер пайда болған уақытта
жерде бір ғана құрлық – Пангея болды. Ол келе – келе Лавразия, Гондвана материктері болып екіге бөлінді. Бұдан кейін ол қазіргі алты материкке бөлінді. Еуразия, Африка, Оңт. Америка, Солт. Америка, Антарктида, Аустралия. Мысалы Оңтүстік Америка Африкадан 135 млн жыл бұрын жылжып кетті.
Достарыңызбен бөлісу: |