б. Мұқият оқу (қолға қарандаш алып)

12 

Дәптерге тақырыпшаларды жаз. 

Сөйлемдегі сөздер мен фразалардың арасындағы байланысты талда. 

Параграфтар мен мәтін бөліктерін байланыстыратын сөздерді анықта (немесе, 
осылайша, керісінше, осылай, бірақ, басқаша) 
в. Қорытындыны құру 

Барлық маңызды еместерді(қажет емес қайталаулар, парафразаларды*, 
плеоназмдарды**, т.б.) алып таста.

Басты ойды білдіру үшін қажетті терминдерді ғана сақта. 
г. Жоспар құру 

Мәтіннің негізгі идеяларын реттілікпен сабақтастыра жаз 
д. Жоспардың алғашқы түрін құру 

Жобалық жоспар құр 

Ақпаратты жаз және мәтін бөліктерін бірдей етіп бөл. 

Есіңде болсын, сөз бен сөйлемдердің жоғары шекті мөлшері – мәтін көлемінің 10-
20% аспау қажет: 

әр жолдағы сөз саны – 10-нан артық емес; 

әр беттегі жол саны – 20-дан артық емес. 
*Парафраза - өзге бір мәтінді, басқа біреудің ойын (соның ішінде әдеби туындыдағы) 
өз сөзімен айтып берудің түрлі амалдары: қысқа мәтінді жан-жақты түсіндіру, көлемді 
мәтінді қысқаша мазмұндау (бейімдеу), түсінікке ауыр соғатын мәтінді қысқаша түсініктер 
беру арқылы оңайлатып мазмұндау, прозалық мәтінді өлеңгп айналдыру, өлеңді прозаға 
айналдыру. Сондай-ақ жарым-жартылай айтып беру де парафразаға жатады. 
**Плеоназм – мағыналары ұқсас немесе толық бірдей сөздердіқажетсіз қатар қолдану. 
Мысалы: «әйел ана», «жас бозбала», «ақсақал қария», «өз көзімен көру». 
 
І.10.ҚҰЖАТТАРДЫ ТАЛДАУ 
 

жүктеу/скачать 1,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: