Күні: 17.03.2017ж.
|
Қазақ әдебиеті
|
9-сынып
|
Сабақтың
тақырыбы:
|
Ғабит Мүсірепов «Ұлпан» романы, 2-сағаты
|
Мақсаты:
|
Романдағы кейіпкерлер бейнесін ашу арқылы оқушыларға романның мазмұнын, идеясын, тақырыбын ұғындыру; «Ұлпан» романының қазақ прозасының ішіндегі ана бейнесін жасаудағы шоқтығы биік өнер туындысы екенін таныту.
|
Сілтеме:
|
Мұғалімдерге арналған нұсқаулық
Қазақ әдебиеті оқулығы
|
Күтілетін нәтиже:
|
Сөйлеу мәдениетін қалыптастырады. Өз көзқарасын жүйелі талдауға үйренеді. Қарсыласын сыпайылыққа,ұстамдылыққа тәрбиелейді . Өзін-өзі бағалай алады. Өз пікірін қарсылыстарына дәлелдей алады.
Шығарманы құрылысына талдайды.
Кейіпкерлерді атай отырып, оларға баға бере алады;
|
Негізгі идеялар:
|
Топта біріге жұмыс жасау арқылы оқушылар бір-бірінен үйренеді. ЖАДА жүзеге асады. Дарынды оқушылардың қабілеті оянады. Критериалды ойлауға әдеттенеді.
|
7 модульдің қолданылуы:
|
АКТ, “Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер”, “Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау”, “Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету”, “Оқытуды басқару және көшбасшылық”.
|
Қолданылатын әдіс-тәсілдер:
|
«Дұрыс, бұрыс» әдісі, «25 кадр» әдісі, Концептуалды кесте, «Клоуз тест», эссе.
|
Сабақ барысы
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу
5 минут
|
«Ең-ең» ойыны арқылы көңіл көтеру.
Сыныптағы ең білімді оқушының қасына жиналамыз.
Сабақтан көп қалғыш оқушының қасына жиналамыз.
Мүлдем сабақтан қалмайтын оқушының қасына жиналамыз.
Ең ұрысқақ оқушыны табамыз.
Ең жуас оқушыны табамыз.
Көп сөйлейтін оқушыны табамыз.
Өте аз сөйлейтін оқушыны табаз.
Түстер арқылы 4 топқа бөлу.
|
Білу
Үй тапсырмасын сұрау
7 минут
|
«Дұрыс, бұрыс» әдісі
1.Ғабит Мүсірепов 1902 жылы дүниеге келді. (Дұрыс)
2. Ғ.Мүсірепов «Қартқожа» романының авторы. (Бұрыс)_3._«Кездеспей_кеткен_бір_бейне»_поэмасы_қарасөзбен_жазылған._(Дұрыс)_4._«Ұлпан»_романы_1974_жылы_жазылды._(Дұрыс)'>(Бұрыс)
3. «Кездеспей кеткен бір бейне» поэмасы қарасөзбен жазылған. (Дұрыс)
4. «Ұлпан» романы 1974 жылы жазылды. (Дұрыс)
5. «Талпақ танау» әңгімесін Максим Горькийден аударды. (Бұрыс)
6. Ұлпан Есенейден 40 жас кіші. (Дұрыс)
7. Ұлпан өзін ешқашен Есенейден жоғары қоймайды, артық сезінбейді, байлыққа масаттанып, өктемдік жүргізбейді.(Дұрыс)
8. «Қазақ солдаты» романы 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысына арналған. (Бұрыс)
9. Жәукен Есеней мен Ұлпанның қызы. (Бұрыс)
10. «Ұлпан» романында қазақ ауылының жүз жылдық тұрмысы, әдет-ғұрпы сөз болады. (Дұрыс)
|
Қызығушылықты ояту
4 минут
|
«25-кадр» әдісі
Интербелсенді тақтадан адамдардың есімі көрсетіледі. Қанша есім көрсетілгенін байқаңыз және олар кімдер?
1. Ұлпан 6. аңшы Мүсіреп
2. Есеней 7. Несібелі
3. Біжікен 8. түрікпен Мүсіреп
4. Торсан 9. Мырзаш
5. Артықбай 10. Шынар
Бұл есімдердің ішінен басты кейіпкерді атаңыз.
Олай болса, бүгінгі сабағымыз «Ұлпан» романындағы кейіпкерлер бейнесін ашу.
|
Мағынаны тану
10 минут
|
Топтық жұмыс
І топ
Композициялық талдау .
Оқиғаның басталуы: Есенейдің көші
Оқиғаның дамуы: Ескі доспен кездесу
Оқиғаның шиеленісуі: Ел ісіне араласқан Ұлпан
Шарықтау шегі: Біжікеннің (Бибіжиһанның) ақырғы сөзі.
Шешімі:
ІІ топ
Концептуалды кестені толтыру
Кейіпкерлер
|
Портреті
|
Мінездеме
|
Кейіпкерге берілетін баға (Сөзбен)
|
Есеней
|
|
|
|
Ұлпан
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ІІІ топ
Романдағы Ұлпан бейнесін қазіргі кездегі әйел басшылардың бейнесімен салыстыр.
1. Ұлпан Есенейге қосылуға не себепті келісім берді? Бұл келісімге сенің көзқарасың қандай?
2. Ұлпанның өмірден ерте кетуіне не себепші болды? Ұлпан тағдыры туралы өз ойыңды айт.
ІV топ
Ана тақырыбына өлең құрастыру
|
7 минут
|
Жұптық жұмыс
«Клоуз-тест» әдісі
Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойып, кімнің сөзі не портреті екенін анықтау.
1. Аздап сыбызғы тартады. «Боз інген», «Боз мұңай», «Сүйір батыр», «Алқа көл», «Алғашқым» деген күйлері бар. Одан соңғы құмары – бір жақсы ат, қонымды киім,серілеу адам. Қалталарында қалампыр жүреді... Әлі ақ кірмеген сақал – мұртын жарасымды қырқып ұстайды.
Бұл кімнің портреті?(түрікпен Мүсіреп)
2.-Аққұр,қарақұрларын санамаған екенсіз, Мүсеке!
-Үш мың қасқыры болса, менің жылқымды бір қыста тауыспас па екен?
Бұл кімнің сөзі?(Есеней)
3. –Есенейі жоқ елді ел екен, жұрт екен десеңіздер, қара өрттей қаптап келе жатқан жылқысының бетін кейін бұрсаңыздар екен. Осы арызымыз...
Бұл кімнің сөзі?(Ұлпан)
4.-Арыстаным-ай, ақ бейілім-ай,шойырылып қалған ағаң қалай есіңе түсті? Келші бері! – деп қуанышын да , өкпе-назын да бірге бір-ақ айтып тастады.
Бұл кімнің сөзі?(Артықбай)
5.-Иесіз жатқан жер дегеннен кейін, қалың шұбарға қызығып келіп қалып едік, сіздің мекендеп отырғаныңызды естіген соң, малдың жарым-жартысын Құсмұрынға қарай, жарым-жартысын ішке қарай аудартып жібердім.
Бұл кімнің сөзі?(Есеней)
6.-Есеней-ау, мына қараша ауылды сен неғып көрмей жүрсің? Өзіңе ұят қой!
– Осы қырық үй малшы - жалшылардың қырық жылдан бергі жалақылары сенің мойныңда кете беріпті... обал ғой, – деді.
Бұл кімнің сөзі?(Ұлпан)
7.Балдаққа сүйеген оң қолында – «түлкі перісі» атанған томағалы қара бүркіт, арқасында – жалғыз оқ, сирақты шиті мылтық. Азырақ асыға сөйлейтін, азырақ асыра сөйлейтін адам.
Бұл кімнің портреті? (аңшы Мүсіреп)
8. Есенейдің қоныстасы Бекентай батыр және Есенейдің қосалқы атын жетелеп жүретін жас жігіт.
Бұл кім? (түрікпен Мүсірептің інісі-Кенжетай )
-Самауырды жерге қоя тұршы, қарағым. Үйге мен көтеріп апарайын.
Бұл кімнің сөзі?(Кенжетай)
9. - Батыр керек, найза керек заман қалды ғой, адыра, адыра қалғыр! Сәдір найзасын құрыққа айырбастап, жылқышы болып кеткен.
Бұл кімнің сөзі?(Сәдір)
10. - Аға - сұлтан пірім - ау! Айтпап па едім? Қысқа қарай жылқы баласына бұдан артық жер болмайды, иесіз жатқан жер! Бір қыс жайладың болды, аға сұлтанның шұбары атанады да, балаңның баласына дейін кете барады!
Бұл кімнің сөзі?(аңшы Мүсіреп)
|
Ой толғаныс
5 минут
|
Шығармашылық жұмыс
«5 минуттық эссе»
«Ұлпан-ел анасы» тақырыбында эссе жазу.
|
Үйге тапсырма
1 минут
|
Ұлпан бейнесін Ғ. Мүсіреповтің аналар тақырыбына жазылған шығармаларындағы аналар бейнесімен салыстырып жазу.
|
Бағалау
3 минут
|
Топ басшылары бағалау парағына топ мүшелерін бағалайды.
|
Кері байланыс
3 минут
|
Құрметті оқушылар, бүгінгі тақырып бойынша алған керекті ақпараттарыңызды чемоданға, керек емес болған ақпаратттарды қоқыс жәшігіне, ал бүгінгі ақпараттың ішінде әлі оқуым, толықтыруым керек дегендер болса, еттартқышқа салыңыздар (жазыңыздыр)
|
