"Қызмет көрсету саласында да сұраныс төмендеді. Мемлекеттік шығыстарды қоспағанда, жиынтық сұраныстың барлық компоненттері төмендеді. Атап айтқанда, негізгі капиталға салынатын инвестициялар да, халықтың нақты ақшалай кірісі де біршама азайды. Бұл Қазақстандағы ішкі сұраныстың қалпына келуі оңайға түспейтінін айғақтап отыр. Бұл тұрғыда құлдыраудың шегіне әлі де жеткен жоқпыз деуге болады. Бұл көрсетіштер әлі де төмендейді деп болжануда" , – дейді Олжас Төлеуов.
Демек, халықтың әл-ауқаты мен үй шаруашылықтарының күйі одан әрі төмендейді деген сөз.
Жиынтық сұраныстың тағы бір компоненті таза экспорт, яғни экспорт пен импорттың айырмасы, екінші тоқсанда 25%-ға азайған. Бұл мұнай мен минералдық шикізат экспортының, осы саладағы сауданың, өндіріс көлемінің азаюына тура байланысты.
"Үй шаруашылықтарының тұтынуы төмендеуіне байланысты импорт та азайды. Бірақ, бір байқалып отырғаны, экспорт импорттан да жылдамырақ төмендеуде. Осындай жағдайда жылдың екінші тоқсанында экспорт шамамен 2 млрд долларға азайған. Ал қалыпты жағдайда орта есеппен бұл көрсеткіш бір тоқсанда шамамен 4- 5 млрд долларды құрайтын", – дейді Олжас Төлеуов.
Ағымдағы сәтте өсім көрсетіп отырған жалғыз компонент - мемлекеттік шығыстар.
Өткен жылдың бірінші жартысымен салыстырғанда биылғы жылдың бірінші жартысында мемлекеттік бюджеттің жалпы шығыстары 24%-ға өсті. Яғни, үкімет экономикалық құлдырау байқалған кезеңде контрциклдік саясат жүргізіп отырғанын білдіретін жақсы көрсетіш. Үкімет мемлекеттік шығыстардың көлемін азайтпауға тырысып бағуда. Жалпы сипаттағы мемлекеттік қызметтерге, былайша айтқанда, мемлекеттік сатып алулар көлемі 14% деңгейінде қалып отыр.
Бірақ бұл өсімнің бюджеттің параметрленіе қалай әсер ететіні басқаша мәселе. Әзірге бюджеттің тапшылығы 3-4%-дан асқан жоқ.
Олжас Төлеуовтың айтуынша, бұл біздің қарыз алмай, өз қаражатымызды, Ұлттық қордың қаражатын пайдаланып отырғанымызды айғақтайтын көрсетіш. Бұл осы сәттегі дұрыс шешім болып табылады.
|