УМКД 042-16.1.31/01-2013
|
_____________2013 жылғы
№ 2 басылым
|
11 беттің -шісі
|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК
УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейлі СМЖ құжаты
|
ПОӘК
|
|
«Қазіргі қазақ тілінің негіздері» пәнінің студенттерге арналған ПОӘК-і
|
______2013 жылғы
№ 2 басылым
|
УМКД 042-16.1.31/01-2013
|
5В050200 «Бастауышты оқытудың педагогикасы және әдістемесі» мамандығына арналған
«Қазіргі қазақ тілінің негіздері» пәнінің
ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ
СЕМЕЙ
2013
Кіріспе
1ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасының аға оқытушысы, гум.ғыл.магистрі Әубәкірова Н.Ә.
____________ «___» _________20__ ж.
2 КЕЛІСІЛДІ
2.1 Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасының отырысында қаралып, талқыланды.
Хаттама №___ «___» ___________20__ ж.
Кафедра меңгерушісі _______________ Жұмағұлова А.М.
2.2 Гуманитарлық-заң факультетінің оқу-әдістемелік бюросында талқыланып, бекітілді.
Хаттама №___ «___» ___________20__ ж.
Төрайым _________________ Григорьева Г.Б.
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде мақұлданып, басуға ұсынылды.
Хаттама №___ «___» ___________20__ж.
ОӘК төрағасы________________ Рскелдиев Б.А.
4 «____» __________ 20__ж. шыққан ПОӘК-нің
№ 2 БАСЫЛЫМЫ
Мазмұны
1 Жалпы ережелер
2 Пәннің мазмұны және сабақтардың түрі бойынша сағаттарға бөлу
3 Пәнді оқытудың әдістемелік нұсқаулары
4 Курс форматы
5 Курс саясаты
6 Бағалау саясаты
7 Әдебиеттер
1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәлімет
Әубәкірова Нұргүл Әрінқызы, гуманитарлық ғылымдар магистрі, аға оқытушы
«Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі» кафедрасы
Ақпараттық қатынас - телефон: 35-45-58, №8 оқу ғимараты, №219 бөлме
Сабақ өтетін орын - №302 аудитория, №2 оқу ғимараты
Пән бойынша кредит саны - 3
1.2 Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы:
Пәннің оқу-әдістемелік кешені Шәкәрім атындағы СМУ-нің пәндерге арналған оқу-әдістемелік кешені туралы ережесіне сай құрастырылған. Аталған пәнді оқыту барысында дәріс, тәжірибелік, сондай-ақ СӨЖ және ӨСӨЖ сабақтары қүрастырылады. Оқу жоспарының көшірмесінде бөлініп берілген әр сабақ түрлері сағатқа шағылған, пәннің қысқаша мазмүны, мақсаттары мен міндеттері көрсетілген. ОӘК оқу пәнін меңгерудің барлық талаптарына сай келеді. Негізгі және қосымша әдебиеттер тізімі бар. Оқушылар мен студенттерге арналған жүмыс бағдарламасы берілген. Студентке арналған жүмыс бағдарламасында оқылуға тиісті тақырыптар мен жүмыс түрлерінің тізімі әдебиеттердің көрсетілуімен айқындалған. Әр дәріс сабағы бойынша қысқаша мәлімет берілген. Тәжірибелік сабақтардың тақырыптары және әр тақырыпта қарастырылатын мәселелер жоспар түрінде нақты көрсетілген. СӨЖ және ӨСӨЖ тапсырмаларын өткізудің мерзімі, тақырыптары және әдебиеттері жазылған. Студенттердің білімін бағалау әдістемесі бар.
Қазақ тілі жалпы білім беру пәні ретінде жоғары оқу орындарының орыс бөлімдерінде бакалавр сатысында жүргізіледі. Қазақ тілін үйретудің бұл курсында студенттердің тілді орта мектепте оқып үйренгені, тілдік жүйе жайлы түсініктерінің қалыптасқаны ескеріліп, жоғары оқу орнында оны ары қарай толықтыру қолға алынады. Бакалавр бөлімінде студент мемлекеттік тілді өз мамандығы аясында қолдана алатындай білім дәрежесіне жетуі қажет.
1.3 Пәнді оқытудың мақсаты:
Студенттердің «Қазіргі қазақ тілінің негіздері» пәнін оқу барысында сөздердің лексикалық жүйеде алатын орнын, шығу төркінін, қолдану қабілеттілігін, күнделікті қарым-қатынастағы көрінісін, сан қилы стильдік мәні мен сипаты; жалпы фразеологиялық қор, ұғым мен түсінікті тереңдетудегі танымдық қызметімен жүйесі, оның әлеуметтік жағдайдағы мәдени ұлттық ерекшеліктерді көрсету дәрежесі бойынша білім (дағды) алуы. Сондықтан қазіргі қазақ тілінің негіздері пәнінде студентке қазақ тілінің нақтылы негізгі мәселелерінен білім беріліп, бұрынғы білімі тиянақталып, жүйеге келтіріледі. Талдауға үйрететін, яғни теориялық білімді тәжірибелік тұрғыда көрсететін бірден-бір пән. Сонымен бірге бұл пәнде студенттің қазақша жазу сауаттылығына ерекше мән беріледі. Тілден нақтылы тиянақты білім беру, студенттің сауатты жазуын қалыптастыру.
1.4 Пәнді оқыту міндеттері:
-Тыңдаушыларға қазіргі қазақ тілінің негіздері туралы ғылыми-теориялық білім бере отырып, оның болашақта зерттелуге тиісті проблемаларына байланысты тыңдаушыларды ғылыми ізденіске баулып, олардың шығармашылық ой-пікірін жетілдіріп отыру.
- Берілген сұрақтарға өзінде бар сөздік қорды пайдалана отырып, дұрыс жауап беруге үйрету;
- Белгілі бір тақырып бойынша өз ойын дұрыс жүйелі түрде айта алатын дәрежеге жеткізу;
- Мәтінмен жұмыс істеу барысында көлемді мәтінді оқып түсінуге, мәтіннің мазмұнын өз сөзімен жеткізе білуге дағдыландыру;
- Естігені бойынша қабылдаған мәліметті қорытып, өз ойын айта білуге үйрету т.б.
1.5 Оқытудың нәтижесі:
Пәнді оқыту нәтижесінде студент мыналарды білуі керек:
Алған білімдерін практикада қолдана білуі;
Меңгерілген тақырыптар аясында қазақ тілінде еркін сөйлеу, хабарлама жасау;
Өтілген тақырыптар бойынша сөздік қорының болуы;
Қазақ тілінің фонетикалық, грамматикалық құрылымының негізгі заңдылықтары мен лексикалық құрылымы ерекшеліктерін жақсы білу;
Қазіргі қазақ тілінің семантикалық сипатын, сөз бен мағына, оның түрлері мен типтерін, олардың пайда болу жолдарын танып игеруі;
Студенттердің тіл байлығын, ой-өрісін дамытуға арналған жаттығуларды орындай алуы тиіс.
Фонетика, лексикология, морфология, синтаксистің дамуы және қалыптасу сатылары, бағыттары және концепция мәселелерін түсінуі;
Тілдік нормаларды сақтай білуі тиісүйренуі тиіс.
теориялық білімді практикада қолдана білуді үйренеді.
зерттеу жұмысына икем-дағдысы қалыптасады.
кәсіби қарым-қатынас жағдайларын меңгереді.
1.6 Курстың пререквизиттері:
1.6.1 Тіл біліміне кіріспе
1.6.2 Қазақ тілінің нормативті курсы
1.7 Курстың постреквизиті:
1.7.1 Қазақ тілін оқыту әдістемесі
1.7.2 Қазақ тілінің тарихи грамматикасы
1.7.3 Этнолингвистика
1.7.4 Лингвомәдениеттану
2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚТАРДЫҢ ТҮРІ БОЙЫНША САҒАТТАРҒА БӨЛУ
Кесте 1
|
Тақырып атауы
|
Сағат саны
|
Әдебиеттер
|
Дәріс
|
Семи
нар
|
Лаб
|
ОЖСӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
1
|
Фонетика – тіл ғылымының бір саласы. Зерттелуі. Фонетиканың бүгінгі жай-күйі
|
1
|
2
|
|
1
|
3
|
1 Б. 35-48
3 Б. 5-9
7 Б. 47-210
|
2
|
Лексикологияның зерттеу объектісі. Лексикологияның тіл білімінің басқа салаларымен байналысы.
|
1
|
2
|
|
1
|
3
|
1 Б. 51-55
8 Б. 210-225
|
3
|
Сөз мағынасының өзгеру себептерi.
Сөздердiң мағыналық қатысына қарай жiктелуi.Омонимдер. Синонимдер.Антонимдер.Табу, эвфемизм. Дисфемизм.
|
1
|
2
|
|
1
|
3
|
6 Б. 29-56
7 Б. 105-135
4 Б. 52-69
|
4
|
Фразеологизмдер туралы түсiнiк. Фразеологизмдердiң зерттелу тарихы. Фразеологизм және ұйытқы сөздер. Фразеологизмдердiң семантикалық категориялары.
|
1
|
2
|
|
|
3
|
1 Б. 32-95
7 Б. 12-165
8 Б. 14-28
|
5
|
Грамматиканың зерттеу нысаны. Грамматика және оның салалары.
Морфология пәні және зерттеу объектісі.
|
1
|
2
|
|
|
3
|
1 Б. 35-48
3 Б. 5-9
7 Б. 47-210
|
6
|
Грамматикалық мағына туралы түсінік.
Грамматикалық форма.
Грамматикалық категория
|
1
|
2
|
|
1
|
3
|
1 Б. 32-95
7 Б. 12-165
8 Б. 14-28
|
7
|
Сөздер тобының лексика-грамматикалық сипаты. Зат есімнің грамматикалық категориялары. Сан есім, сын есімнің түрлері, шырайлары.
|
1
|
2
|
|
|
3
|
1 Б. 32-95
7 Б. 12-165
8 Б. 14-28
|
8
|
Есімдік.Есімдіктің түрлері. Етістіктің түрлері, етістіктің шақтары, райлары.
|
1
|
2
|
|
1
|
3
|
1 Б. 32-95
4 Б. 52-69
7 Б. 12-165
8 Б. 14-28
|
9
|
Етіс категориялары. Үстеу. Үстеудің мағыналық түрлері.
|
1
|
2
|
|
1
|
3
|
6 Б. 29-56
7 Б. 105-135
4 Б. 52-69
|
10
|
Шылау сөздер.септеуліктер, демеуліктер, жалғаулықтар.
|
1
|
2
|
|
|
3
|
6 Б. 29-56
7 Б. 105-135
4 Б. 52-69
|
11
|
Одағай.одағайдың түрлері. Еліктеу сөздер. Еліктеуіш, бейнелеуіш сөздер. Жаттығу жұмыстары.
|
1
|
2
|
|
1
|
3,5
|
1 Б. 32-95
4 Б. 52-69
7 Б. 12-165
8 Б. 14-28
|
12
|
Синтаксис туралы жалпы түсінік. Синтаксистік тұлғалар. Сөз тіркесінің байланысу формалары.
|
1
|
2
|
|
1
|
3
|
1 Б. 51-55
8 Б. 210-225
|
13
|
Сөйлем мүшелерінің түрлері. Сөйлем мүшелері туралы көзқарастар.
|
1
|
2
|
|
1
|
3
|
2 Б. 2-28
3 Б. 5-9
7 Б. 47-210
|
14
|
Жай сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің түрлері.
|
1
|
2
|
|
1
|
4
|
1 Б. 32-95
7 Б. 12-165
8 Б. 14-28
|
15
|
Құрмалас сөйлем туралы сипаттама.
Құрмалас сөйлемнің даму жолдары, түрлері.
Құрмалас сөйлем синтаксисінің зерттелуі.
|
1
|
2
|
|
|
3
|
1 Б. 51-55
8 Б. 210-225
|
|
Барлығы
|
15
|
30
|
|
22,5
|
67,5
|
|
3 ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАРЫ
Студент аталған курс бойынша мынадай теориялық және практикалық мәселелерді игеруі керек. Оқу жоспарының көшірмесінде бөлініп берілген әр сабақ түрлері сағатқа шағылған, пәннің қысқаша мазмүны, мақсаттары мен міндеттері көрсетілген. ОӘК оқу пәнін меңгерудің барлық талаптарына сай келеді. Негізгі және қосымша әдебиеттер тізімі бар. Оқушылар мен студенттерге арналған жүмыс бағдарламасы берілген. Студентке арналған жүмыс бағдарламасында оқылуға тиісті тақырыптар мен жүмыс түрлерінің тізімі әдебиеттердің көрсетілуімен айқындалған. Әр дәріс сабағы бойынша қысқаша мәлімет берілген. Тәжірибелік сабақтардың тақырыптары және әр тақырыпта қарастырылатын мәселелер жоспар түрінде нақты көрсетілген. СӨЖ және ӨСӨЖ тапсырмаларын өткізудің мерзімі, тақырыптары және әдебиеттері жазылған. Студенттердің білімін бағалау әдістемесі бар.
4 КУРС ФОРМАТЫ
Семинарға дайындық кезінде студент мұғалімнің дәрісін назарға ұстай отырып, біршама ізденіс жұмыстарын жасау қажет. Ғылыми мақалалар мен монографиялар, сондай-ақ интернет желісінен алынған материалдардағы керекті деректер конспектіленіп алынады. Семинар студенттің ізденіс жұмысы болғандықтан, бір емес бірнеше дереккөздерді пайдалануға тиісті. Курс бойынша білуге тиісті терминдер мен шартты ұғымдарды оқытушы қамтып, түсіндіреді. СӨЖ тақырыптары берілген сұрақтарды қамти отырып, жазбаша және ауызша жұмыс түрінде орындалады. СӨЖ-ді конспект түрінде дәптерге жазып өткізу қажет. Сабақ барысында студенттің теориялық білімі, белсенділігі, ынтасы және шығармашылық шешім таба білу дағдысы бағаланады.
5 КУРС САЯСАТЫ
Курсты оқу барысында алынған ұпай жинақталып, жалпы саны шығарылады. Жиынтық бағаны шығару үшін әрбір тапсырманы орындауы, сабаққа қатысуы, СӨЖ, ОСӨЖ тапсырмаларын, тиісті жаттығу жұмыстарын орындағаны жөніндегі ұпай жиынтығы, кезеңдік, қорытынды бақылау нәтижелері т.б. түгел ескеріледі. Курсты оқу барысында алынған барлық ұпайлар жинақталып, бір-біріне қосылады. Осы курстан алған жиынтық бағаны шығару үшін әрбір тапсырама мен рейтинг бақылауынан алынған баға және емтихан бағаларының қорытындысы бойынша орташа балл есептеледі. Барлық тапсырмаларды көрсетілген уақытында өткізу қажет. Барлық тапсырмаларды қабылдап алу емтиханға 7 күн қалғанда аяқталады. Барлық тапсырманы өткізбеген студенттер емтиханға кіргізілмейді. Жұмысты кеш тапсырсаңыз: қосымша тапсырма беру арқылы жұмыс көлемін ұлғайтылады; Тапсырмалар оқытушы тағайындаған уақытта қабылданады. Емтиханға келмесеңіз: орынды себеп болса, бұрынғы орындалған жұмыстарыңыз есепке алынады; орынсыз себеп болса, тапсырманы орындауыңыз қажет және осы мәселеге қатысты университет саясаты есепке алынады. Әрбір тақырыпты қайталау және өтеу міндетті. Өтілген материалды меңгеру деңгейі тест арқылы тексеріледі. Тест алдын ала ескертілмей өткізіледі. Аудиториялық сабақтарды босатпау, кешікпеу міндетті. Себепсіз сабақтан қалсаңыз: қосымша шығармашылылық жұмыс беріледі (реферат, көркем мәтінге талдау т.б.); Сабаққа екі рет кешігу бір рет сабақ босатылғанға теңгеріледі. Оқу үрдісіне белсенді түрде қатысу қажет.
6 БАҒАЛАУ САЯСАТЫ
«Қазіргі қазақ тілінің негіздері» пәні бойынша ұпай бөлінісі
Кесте 2
Апта
|
Бақылау түрі
|
Ұпай жиыны
|
Ескерту
|
1
|
2
|
3
|
4
|
|
1-7 апта бойы
дәріске қатысу
|
30
|
|
2
|
Семинар
|
30
|
|
СӨЖ
|
15
|
|
4
|
Семинар
|
30
|
|
СӨЖ
|
15
|
|
ОСӨЖ
|
35
|
|
6
|
Семинар
|
30
|
|
СӨЖ
|
15
|
|
ОСӨЖ
|
35
|
|
7
|
Семинарға
|
30
|
|
СӨЖ
|
15
|
|
ОСӨЖ
|
35
|
|
1-7 апта бойынша барлық ұпай саны
|
300
|
|
|
8-15 апта бойы
дәріске қатысу
|
30
|
|
10
|
Семинар
|
30
|
|
СӨЖ
|
15
|
|
12
|
Семинар
|
30
|
|
СӨЖ
|
15
|
|
ОСӨЖ
|
45
|
|
14
|
Семинар
|
30
|
|
СӨЖ
|
15
|
|
15
|
Семинар
|
30
|
|
СӨЖ
|
15
|
|
ОСӨЖ
|
45
|
|
8-15 апта бойынша барлық ұпай саны
|
300
|
|
Емтихан ұпайы
|
400
|
|
Академиялық мерзімге жиынтық ұпай
|
1000
|
|
7 ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі әдебиеттер:
7.1.1 Аханов К. Тіл білімінің негіздері. – Алматы, 1993.
7.1.2 Қалиев Ғ., Болғанбаев Ә. Қазақ тілі лексикологиясы. – Алматы, 2005.
7.1.3 Исаев С. Қазіргі қазақ тіліндегі сөздердің грамматикалық сипаты. – Алматы, 1998.
7.1.4 Мырзабеков С. Қазақ тілінің дыбыс жүйесі. – А., 1999.
7.1.5 Сыздықова Р. Емле және тыныс белгілері. – А., 1996.
7.1.6 Исаев. С.М. Қазақ тілі. А., Қайнар. 1993.
7.1.7 Хасенова С., Әбдіғалиева Т., Қасабекова Қ., Шалабаев Б. Кестелі грамматика. – Алматы: Ана тілі, 1995.
7.1.8 Мырзабеков С. Қазақ тілінің фонетикасы. – Алматы: Қазақ университеті, 1993.
7.1.9 Бейсенбаева К. Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы. – Алматы, 1993.
7.1.10 Болғанбаев Ә., Белбаева М. Қазақ тілінің лексикологиясы. А., 1988.
7.1.11 Аханов К. Тіл біліміне кіріспе. – Алматы, 1994.
7.1.12 Айғабылов А. Қазақ тілі лексикологиясы. – Алматы, 1956.
7.1.13 Белбаева М. Қазіргі қазақ тілі лексикологиясы. – Алматы, 1976.
7.1.14 Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ. Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы мен фразеологиясы. А., 1997.
7.1.15 Қазақ грамматикасы. – Астана, 2002.
7.1.16 Сыздық Р. Қазақ тілінің анықтағышы. – Астана: Елорда, 2000.
7.1.17 Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. /морфология/.А.,1991.
7.1.18 Төлеуов Ә. Сөз таптары. А.,1981.
7.1.19 Оралбаева Н. Қазақ тіліндегі етістіктің аналитикалық құрылысы мен мағынасы. А.,1979.
7.1.20 Балақаев М., Қордабаев Т. Қазіргі қазақ тілі /синтаксис/. А., 1972.
7.1.21 Балақаев М. Қазіргі қазақ тілі. Жай сөйлем синтаксисі. А., 1991.
7.1.22 Әміров Р. Жай сөйлем синтаксисі. А., 1983.
7.1.23 Сайрамбаев Т. Сөз тіркесі және жай сөйлем синтаксисі. А., 1992.
7.1.24 Балақаев М., Сайрамбаев Т. Қазіргі қазақ тілі. А., 1997.
7.1.25 Есенов Қ. Құрмалас сөйлем синтаксисі. А., 1995.
7.1.26 Жақыпов Ж. Сөйлеу синтаксисінің сипаттары. Қ., 1998.
7.1.27 Қордабаев Т.Р. Қазіргі қазақ тіліндегі құрмалас сөйлемдердің синтаксисі. А., 1995.
7.1.28 Аханов К. Грамматика теориясының негіздері. – А., 1996.
Достарыңызбен бөлісу: |