Желілік интерфейс тақшалары. (NIC, Network Operating System) үстелге қойылатын және портативті алып жүруге ыңғайлы компьютерлерге орнатылады. Олар жергілікті желідегі басқа құрылғылармен қатынас құру үшін қажет. Компьютер жұмыс өнімділігіне бірсыпыра талаптар қоятын әртүрлі дербес компьютерлерге арналған желі тақшаларының көптеген түрлері бар. Олар мәліметтерді тасымалдау жылдамдығының өзгеруі мен желіге қосылу тәсілдеріне байланысты әртүрлі болып келеді.
2. Желіде бір мезгілде бірнеше хаттамалар жұмыс атқарады. Олар мынадай мәліметтерді қамтамасыз ету операциясын орындайды: дайындауды; тапсыруды; қабылдауды; келесі әрекеттерді орындауды.
Аяқталмаған немесе даулы операцияларды болдырмау үшін, әртүрлі хаттамалардың жұмысы тиісті координацияланған болу керек. Оған деңгейлерге бөлшектеудің арқасында жетуге болады.
Хаттамалардың стегі (protocol stack) дегеніміз — бұл хаттамалардың қиысуы. Әрбір деңгей байланыс функцияларымен басқаруға арналған әртүрлі хаттамалар немесе олардың ішкі жүйелерін анықтайды. Әрбір деңгейде ережелердің өз жинағы бар.
Қолданбалы деңгей
Өкілдік деңгей
Сеанстық деңгей
Транспорттық деңгей
Желілік деңгей
Каналдық деңгей
Физикалық деңгей
Қолданбалы деңгей
Инициация немесе сұраныс қабалдауы
Өкілдік деңгей
Ақпаратты форматтайтын, бейнелейтін және шифрлеуші пакетіне қосу
Сеанстық деңгей
Трафик туралы ақпаратты пакетті жіберілу кезеңінің нұсқауымен қосу
Транспорттық деңгей
Қателерді өңдеу үшін ақпаратты қосу
Желілік деңгей
Адрестік ақпараттың қосылуы және тізбектеліп тапсырылған пакеттердің ішіндегі ақпарат пакетінің орны
Каналдық
Қателерді тексеру үшін ақпараттардың қосылуы және физикалық қосуға тапсырыс алу үшін мәліметтерді дайындау
Физическалық деңгей
Биттердің потоктары сияқты пакеттерді тапсыру
Байланыс деп аталатын процесс – қажетті иілгішпен желіні күйге келтіруге мүмкіндік береді, яғни талапқа сай хаттамаларды және желілік адаптерлердің тақташаларын біріктіреді. Мысалы, IPX/SPX және TCP/IP хаттамалардың екі байланысы желілік адаптердің бір тақташасында жалғанған болуы мүмкін.
Егер компьютерде желілік адаптердің тақташасы біреуден көп болса, онда хаттамалардың байланысы біуіне қалай жалғанған болса, сол сияқты бірнеші желілік адаптердің тақташасына да жалғануы керек.
Жалғану реті кезектілікті анықтайды, сол арқылы операциялық жүйе хаттамаларды орындайды. Егер желілік адаптердің бір тақташасымен бірнеше хаттамалар байланысқан болса, онда жалғану реті кезектілікті анықтайды, сонымен қосуды орнату барысында хаттамалар қолданылады. Әдетте операциялық жүйені немесе хаттаманы орнату кезінде жалғауды қолданады. Мысалы, егер TCP/IP – жалғау тізімі ішіндегі бірінші хаттама болса, онда ол байланысты орнату әрекетінде қолданылады. Егер әрекетіміз сәтсәз болса, онда компьютер байланысты орнатуға жалғау тізіміндегі хатамалардың келесі ретін қолдану арқылы өзі әрекет жасайды
Байланыс (binding) желілі адаптер тақташасына хаттмалардың қиысу сәйкестіктерін құрумен шектелмейді. Хаттамалардың қиылысуы, яғни стегі, компоненттерге байланысы (немесе сұрыпталуы) олардың деңгейінен қайсысы жоғарырақ және төмен болуы керектігін анықтайды. Осылайша, TCP/IP жоғарғы жағынан NetBIOS Желілік деңгейіне, ал төменнен желілілік адаптер тақташасының драйверіне байланысты (қосулы) болуы мүмкін. Драйвер өзі желілілік адаптер тақташасына байланысқан.