Модуль 3. Зат алмасу аурулары
Тақырыбы: Зат алмасу бұзылуының алдын алу.
Жоспары:
Зат алмасу процестерінің бұзылуы, алдын алу.
Белок, көмірсу және май алмасуының бұзылуы.
Остеодистрофия
Минералдар жетіспеушілігі.
Гиповитаминоз -А. Hypovitaminosis A. Ауру организімдегі майда еритін витаминдердің А ( ретинол ) және провитамин ( каротин ) жетіспеушілгінен болады. Барлық жануар түрі ауырады, негізінен төлдер, ересек жануарлар сирек ауырады.
Этиологиясы. Төлдерде уыз, сүт және жануар тектес азықпен ретинолдың жетіспеушілігінен туындайды. Аналық малдар рационында каротин жетіспеушілігінен бауырдағы қор азайып және уызбен сүтте тапшылық пайда болады. Бұл жағдай жазғы қозғалыс ( выгуливания ) болмауынан, шөптегі каротиннің аз болуы, рационында сәбіздің болмауынан туындайды. Сондай – ақ ас қорыту жолдарының зақымдануынан, интоксикация, райиондағы протейн, кейбір (отдельных) микроэллементтердің жетіспеушілігінен, созылмалы инфекциялық және инвазиялық ауруларынан пайда болады.
Клиникалық белгілері. Дамуы созылмалы, ірі жануарларда көмескі көрінеді. Жабырқау, өнімі төмендейді, анемия, көруі нашарлайды, әлсіз төл тууы.Уыз ему кезеңінен кейін төлдерде клиникалық белгілері жақсы көрінеді. Төл дамудан кешігеді, әлсіз, коньюнктивит, кератит, терісінің құрғауы, экзема және дерматит.
Жаппай гастроэнтерит, бронхит, бронхопневмония пайда болады. Бұл шырышты қабықтардың функциясының және табиғи резистенттілігінің төмендеуінен пайда болады.
Диагноз. Анамнезді ескере отырып, кешенді түрде қойылады. Клиникалық симптомдары, азық құрамындағы каротин және ретинолды анықтайды. Қан сары суын тексереді.
Диагнозды дәйектеу үшін ішінара биопсия – бауырға, жүргізіп ретинолды анықтайды, офтаальмоскопия гиповитаминозды көру нервісінің өсіндісі ісуі және деформациясы пайда болады мүмкін. Сондай – ақ коньюнктиваның шырышты эпителий клеткасының мүйізденген торшасын санайды.
Профилактика және емі. Каротин және ретинол жеткіліксіз болуын қамтамассыз етеді. Көк шөп, жоңышқа, клевер; сәбіз, витаминді шөп. Жазда жайылымда ұстау керек. 1кг құрама жемге 10 000 МЕ витамин А препаратын береді. Клиникалық белгісімен аурулар анықталса, ретинол дозасын 3 – 5 есе көп береді. Буаз жануарларға байлауда болған кезінде витамин А қарын, бауырда түзу үшін, туудан 1 – 2 / ай бұрын бұлшық етке аптасына 1 – рет аксерофтоп ацетаты майлы концентрациясын сиырға – 600 – 800 мың ӘБ, мегежінге – 250 – 350 мың ӘБ, беріп тууға бір апта қалғанда тоқтатады.
Гиповитаминоз Е. Hypovitaminosis E. Ауру липидтік алмасудың бұзылуымен және көбею функциясының, бауыр дистрофиясы және некроз, бұлшық ет дегенерациясы. Барлық жануар түрі, әсіресе шошқа және терісі бағалы аңдар ауырады.
Этиологиясы. Негізгі басты себеп – рационда майда еритін Е витамині ( токоферол ) жетіспеуінен пайда болады. Бұл витамин өсімдіктің жасыл бөлігі синтездейді, жасыл өсінділермен қамтамассыз етеді. Сондай – ақ бұзылған азықтар: қызған, бұзылған ет, балық ұны, көгерген азықтар салдарынан да болады.
Симптомы. Өтуі созылмалы. У самок региструют эмбриональный смретность, у самцов импотенция и нарушение спремиогенеза.
Диагноз. Анамнездің деректерімен кешенді түрде қояды. Клиникалық белгілері бауырдағы токоферолды анықтайды.
Профилактика және емі. Көк шөп, зеленный корм, сахарный свекла, өнген дән, ет қоректілерге шикі бауыр, ет. Алдын алу мақсатымен гранувит Е.
Достарыңызбен бөлісу: |