Оқу ісі жөніндегі меңгерушісі: Г. К. Аймукашева

жүктеу/скачать 189,65 Kb.

Дата	25.06.2017
өлшемі	189,65 Kb.
	#19924

Бекітемін:

Оқу ісі жөніндегі меңгерушісі: Г.К. Аймукашева

Пәні	Ежелгі Қазақстан тарихы	Сынып 8а	12.10.2014ж
Тақырыбы:	§10 Сырым Датұлы бастаған қазақтардың ұлт - азаттық көтерілісі.

Мақсаты	1. 1783 - 1797 жылдардағы көтерілістің негізгі алғышарттары, себеп - тері, мақсаты, көтеріліс барысы және жеңілу себептерімен таныстыра отырып, осы көтерілістің дамуына Сырым Датұлының тигізген ықпалын ашып көрсету.
Міндеті	1 . Бұрын айтылған, оқылған мәліметтерді жаңа тақырыппен, тақырып мазмұнын байланыстыру; 2. Берілген тапсырманың байланысына өз бетімен жан-жақты талдау жасау; 3. Өз бетінше салыстыру арқылы баға беруге үйрену; 4. Топпен ынтымақтастықта жұмыстану; 5. Өзін-өзі, өзара бағалауға үйрену
Күтілетін нәтиже	1. Тақырып мазмұнын меңгереді, өз ойын қорғап шығуға үйренеді. 2. Қорытынды жасайды 3. Талдауға үйренеді 4. Сыныпта ынтымақтастық атмосферасы орнайды. 5. Өзін-өзі, өзара бағалауға үйренеді.
Пәнаралық байланыс	әдебиет,
Қажетті құрал-жабдықтар	Карта, плакат, түрлі-түсті стикер, маркер, кесте

САБАҚТЫҢ ӨТУ БАРЫСЫ

Сабақ кезеңдері	Мұғалімнің әрекеті (жұмыс түрлері, орындалуы, уақыты)	Тапсырма мазмұны		Оқушының әрекеті	Бағалау		Ресурстар
І кезең. Қызығушылықты ояту
Кіріспе Ұйымдас тыру	Уақыты: 1мин -Амандасу -Оқушыларды түгелдейді. -Назарларын сабаққа аударады.			Амандасады Оқу құралдарын жинақтап, назарларын сабаққа аударады.
Топқа бөлу Үй тапсырма сын тексеру 8мин	Шеңберге тұрғызады, топқа бөледі. Әдісі: топқа бөлу тренингі Орындалуы: Қазақ халқының ұлттық киімдерін таңдау арқылы 3 топқа бөлінеді Уақыты: 2мин СТО әдісі: Джиксо стратегиясы . . Жұмыстың орындалуы: Әр топ төраға-1, таймкипер-1, хатшы-1, баяндамашы-3, бақылаушы сайлайды.	Қазақтардың 1773 - 1775ж. ж. Е. Пугачев бастаған шаруалар соғысына қатысуына не себеп болды? Орта Жүз қазақтары бұл соғысқа қалай қатысты, оның ерекшелігі неде? Кіші Жүз феодалдарының қолдауына соншама үміттенген Е. Пугачев кімге үндеу жолдады? Оның үндеу жолдаудағы мақсаты қандай еді? *Көтерілістің жеңілу себебі неде? б ) «Тапқыр болсаң тауып көр» Өрнектің мәнін табу арқылы Сібір шебінде орналасқан үкімет әскерінің санын білеміз: ( 750 - 345)+(816: 4)- 409 Шеңбер құрып тұрып, қазақтың ұлттық киімдерін таңдайды. §10. Сырым Датұлы бастаған қазақтардың ұлт - азаттық көтерілісі.		Берілген тапсырмаға жауап береді Ұлттық киімдер түрлері арқылы топқа бөлінеді. Бұл әдісті қолданған уақытта оқушылар өз тапсырмаларын сенімділікпен орындайды. Оқушылар тақырыпқа қатысты оқып келген материалдарымен бөліседі, топта талдайды.	Үй жұмысын бағалау. Екі жұлдыз бір тілек арқылы бағалайды.		Ұлттық киімдер бейнеленген фотосуреттер Интер. тақта.
ІІ кезең Мағынаны тану
Тұсаукесер	Жаңа сабақты меңгертуге дайындық - «Ой түрткі салу» - Отар ел деп басқа елге толықтай тәуелді, бағынышты елді айтады. Ұлт - азаттық қозғалыс ұғымы: - Отарлық тәуелділіктегі халықтардың жат жұрттық езгіге қарсы жалпыұлттық күресі. - Отар елдерге тән табиғи құбылыс, ол көп халық қатысқан қарулы қарсылық. - Ұлтты отарлық езгіден азат ету, оның ұлттық мүддесін қорғайтын мемлекеттілігін, тәуелсіздігін қалпына келтіру. § Сырым Датұлы бастаған қазақтардың ұлт - азаттық көтерілісі. Жаңа тақырыпты жаздырады. 5мин	«Көтеріліс» деген сөзге топтастыру жасалады.		«Ұлт азаттық көтеріліс» сөзіне алдымен жеке анықтама беріп, жұпта талдап, топта топтастырады.	Ынталандыру, мадақтау арқылы		АКТ активойт
Тапсырма -1	ББ көшбасшылық модулі Сыни ойлауға үйрету модулі Диологтік оқыту Әдісі: Топтық жұмыс. Орындалуы: тақырып бойынша 4 топқа 4 түрлі тақырып береді. Уақыты: Орындау -7 мин; қорғау -8 мин Әр топ өзіне берілген тақырыпты ашып, флипчартқа түсіріп, өзге топтарға таныстыруы тиіс.	І топ- Көтерілістің алғышарттары: - Патша үкіметінің қазақ жерін отарлауы - Сұлтандардың патша үкіметіне қарсылығы - 1782 ж. патша Жарлығы бойынша: 1. Қазақ жерінің қазақтарға берілуіне тиым салу. Жалға алынған жер үшін ақы төлеумен қатар аманат қалдыруға тиіс болды - Кіші Жүздегі хандық биліктің әлсіреуі. Көтерілістің басты мақсаты: - Бұрыннан қалыптасқан жерді пайдалану жүйесін қалпына келтіру. - Орал казак әскерлерінің қазақтың жерлерін тартып алуын тоқтату. - Нұралы ханның патша үкіметін ашық түрде қолдауға көшуі. ІІ топ – . Көтерілістің жетекшісі және қозғаушы күштері: - Сырым Датұлы; - Қарапайым қазақ шаруалары, - Билер, Батырлар Көтерілістің сипаттамасы: - 1783 ж. көтерілісшілер мен Орал казак әскерінің арасындағы күрес - 1785 ж. Смирнов, Колпаков, Назаров басқарған әскерлер қазақ ауылдарын тонады - 1785 ж. Кіші Жүз старшындарының Нұралы ханды тақтан түсіру туралы шешім қабылдауы. - 1797 ж. Қаратайдың қуғынынан құтылу үшін Сырым Датұлы Хиуа жағына өтіп кетті. - 1802 ж. Хиуа жерінде қаза тапты.. ІІІ топ – . Көтерілістің жеңілу себептері: - С. Датұлы бірден екі күшке қарсы күрес жүргізгені. - Көтерілістің нашар ұйымдастырылуы - Көтерілісшілердің әр кезеңде мақсаттарының өзгеруі Руаралық қайшылықтар. - Қару жарақтың аздығы. Көтерілістің тарихи маңызы: - Қазақ жеріндегі ең ұзаққа, 14жылға созылған отарлық езгіге қарсы көтеріліс. - Патша үкіметін қазақтармен санасуға мәжбүр етті. - 1801 ж. Патша үкіметі қазақ руларына Ж		Әр топ өзіне берілген тақырыпты ашып, флипчарт құрады, қорғайды. Бағдаршам арқылы сұрағым бар деген оқушылардың сұрағы тыңдалып, жауап беріледі.	Бағдаршам арқылы бағалау. (қызыл, сары, жасыл смайликтер бейнеленген бағдаршам) Тақырыптың мазмұнын аша білуі,белсенділігі, ойының нақтылығы, тұжырымдылығы,топтағы ынтымақтастық деңгейі. Критерий арқылы жүзеге асады.Критерийлер тақтада көрініп тұрады.		Флипчарт, маркер (қызыл, сары, жасыл смайликтер бейнеленген бағдаршам түстері үйлестіріледі.
ІІІ кезең Ой толғау
Тапсырма -2	Дарынды балалармен жұмыс. ББ АКТ-ны қолдану модулі Сыни ойлауға үйрету модулі Әдісі:Әр топ тақтадағы сұрақтарға жауап бере отырып, ең жеңілінен күрделіге қарай пирамидаға орналастырады. Уақыты: 4 мин	Сұрақтар: 1 С. Датұлы бастаған Ортақ белгілері Е. Пугачев бастаған көтеріліс С. Датұлы бастаған көтеріліс: Ресей отаршылдығына қарсы ашық күрес жүргізілді. Қазақ жеріндегі ең ұзаққа созылған көтеріліс Қазақ елінің батысындағы ірі халықтық бас көтеру. Е. Пугачев бастаған көтеріліс: Орыс - қазақ шаруалары бірікті. Көтерілістің қозғаушы күші – қарапайым шаруалар. С. Датұлы бастаған қазақ шаруаларының көтерілісінің шығуын тездетті. Ортақ белгілері: Отарлық езгінің күшеюіне қарсы. Қазақ жерінде патша әскерінің бекіністерінің көптеп салынуы. Нәтижесі: Патша үкіметі қазақтарға Жайық өзені бойында көшуге, мал жаюға рұқсат етті. Тарихи сынақ хат: С. Датұлы Кіші жүздің он екі ата -------------- бірлестігінің --------------- руынан шыққан. ------ жылы көтерілісшілер хан ордасына шабуыл жасап,----------------- ханды өлтірді. С. Датұлы бастаған көтерілістен кейін патша үкіметі ----------- мен ---------------- аралығында мал жаюға рұқсат етті. ------ жылы Жайық өзенінің оң жағалауында ----------------------------------- құрылды.	Қабілетті оқушылар Блум бойынша тапсырмамен жұмыстанады.Тақтаға шығып, пирамидаға орналастырады.			Оқушы белсенділігі, ой ұшқырлығы, танымдығы. Бағаланады Әр топқа дұрыс, нақты жауапқа жұлдызша беріледі.		Инт.тақтада сұрақтарды пирамида суретіне орналастырады.
Бағалау	Оқыту үшін және оқуды бағалау модулі: -формативті бағалау, -өзара бағалау әдісі					Әдісі: Үй тапсырмасын екі жұлдыз бір тілек, жаңа сабақты бағдаршам, бекіту бөлімін жұлдызша арқылы бағалау.
Үй тапсырмасы	Әдісі: деңгейлік тапсырмалар Орындалуы: Оқушылар орындалу деңгейіне қарай қалауы бойынша дайындалып келеді Уақыты: 1мин	Тақырып бойынша: - презентация дайындау; - ашық сұрақтар дайындау; - «Көшпелілер мәдениетінің адамзат тарихындағы алатын орны». Эссе жазу.	Үй тапсырмасын жазады.			Критерийлер: Эссе мазмұны тақырыпқа сай болуы; Қосымша ізденіс; Өзіндік ой пікірін орынды қолдану;
Қорытындылау	Әдісі: Қазіргі кездегі Сырым: - Батыс Қазақстанда Сырым ауданы бар, - Орал қаласында, аудан орталығында Сырым Датұлына ескерткіш орнатылған. - Орал қаласында мұражай бар. Уақыты: 2мин		Оқушылар кері байланыс парағын толтырады.			Алма терегіне кері байланыс парағын орналастырады.

Мерзімі Басты оқиғалар

1773-1775 Сырымның Е.И.Пугачев бастаған шаруалар соғысына қатысуы

1783ж. күзі Қазақтар мен Орал қазақ әскері арасындағы шайқас

1783ж желтоқсан-1784ж. наурыз Сырымның 4 ай Орал түрмесіне қамалуы

1785ж. Кіші жүз қазақтарының Құрылтайында Сырым үш Орданың (Байұлы, Жетіру, Әлімұлы) кенесшісі болып сайланды

1786ж. Сырым халық Кенесін өткізіп, Кіші жүздің төбе биі болып сайланды.

1786ж. Сұлтан Ералы Сырымды тұтқындады.

1787ж. 23 қазан ІІ Екатерина патша тұтқыннан босатуды бұйырды. Сырымды Байұлы руының старшинасы деп сайлады.

1792ж. 29 қыркүйек Сырым орыс үкіметіне соғыс жариялады.

1797ж. 8 тамыз

Кобдада өткен хан қенесінде күресті ерікті түрде тоқтататының мәлімдеді.

1802ж.

Сырым батыр Хиуада өлтірілді.

Тест

1. 1782-83ж.ж. кіші жүз жерінде қандай ауыр жағдай болды?

а) С.Датұлы балаларының өлтірілуі;

ә) Жұт (малдың қырылуы);

б) С.Датұлының қазақтар тұтқынында азапталуы.

2.1784ж. қарашада Сырым тобындағы қөтерілісшілер саны:

а) 1000-нан асты; ә) 1500-ге жуық; б) 2000-дай.

3. Кіші жүзде хандық билікті жойып, отарлауды тездету және әкімшілік билеуді іске асыру туралы реформаның жобасын дайындаған кім?

а) Императрица ІІ Екатерина;

ә) Князь Потемкин:

б) Барон Игельстром.

4. 1790ж. басында Сырым көтерілісінің қайта өрлеуіне не түрткі болды?

а) Кіші жүзде екі хандықтың орнауы;

ә) Қазақ отрядының Сырымға тірек болған ауылдарға шабуылы;

б) Патша өкіметінің көтерілісшілерді жазалау туралы жарлығы.

5. Жайықтың оң жағалауына қазақтардың қөшіп-қонуына рұқсат берген патша жарлығы қашан шықты?

а) 1797ж. ә) 1800ж. б) 1801ж.

Тест

1. 1782-83ж.ж. кіші жүз жерінде қандай ауыр жағдай болды?

а) С.Датұлы балаларының өлтірілуі;

ә) Жұт (малдың қырылуы);

б) С.Датұлының қазақтар тұтқынында азапталуы.

2.1784ж. қарашада Сырым тобындағы қөтерілісшілер саны:

а) 1000-нан асты; ә) 1500-ге жуық; б) 2000-дай.

а) Императрица ІІ Екатерина;

ә) Князь Потемкин:

б) Барон Игельстром.

4. 1790ж. басында Сырым көтерілісінің қайта өрлеуіне не түрткі болды?

а) Кіші жүзде екі хандықтың орнауы;

ә) Қазақ отрядының Сырымға тірек болған ауылдарға шабуылы;

б) Патша өкіметінің көтерілісшілерді жазалау туралы жарлығы.

5. Жайықтың оң жағалауына қазақтардың қөшіп-қонуына рұқсат берген патша жарлығы қашан шықты?

а) 1797ж. ә) 1800ж. б) 1801ж.

Сырым біздің жерлесіміз

Кешегі өткен заманда

Кіші жүздің елінде,

Өзі батыр, өзі би

«Сырым» деген ер болған,

Халқының қамын жер болған.

«Қайнар» газетінен.

Ал жорықтарда асқан мерген, батырлығымен көзге түсіп, көреген басшы бола білді. Ол1775 жылы Пугачевтің әскерінде қазақ жасағын басқарған кезде-ақ соғыс тактикасын жақсы меңгергенін көрсетті. Қолбасшы А.Суворов граф Панинге жазған хатында: (1775ж. 22маусым)

Қазақ шаруаларының және жеке феодалдардың көтеріліске қатысуына түрткі болған не? – жер мәселесі.

- кіші жүздің ханы Нұралы, Жайық бойында мал жаюға

тыйым салған патша үкімін жоюды талап етті.

- Жайықтың оң жағасына көшіп – қонуға тыйым салды.

- патша үкіметінің Ертістің оң жағасындағы шұрайлы

өлкені қазақ шаруаларына тартып алып беруі, қазақтарға

бекіністерге жақындауға тыйым салуы халықтың

наразылығын туғызды.

2.Е.Пугачев көтерілісінің жеңілу себептері:

- Қазақ жасақтарының арасында өзара келісілген жоспар болмады.

- Көтеріліске қатысқан, бір жағынан қазақтардың, екінші жағынан

қалмақтардың, башқұрттардың, Жайық қазақтарының арасында

бұрыннан келе жатқан ескі кикілжің бар болатын.

- Патша үкіметінің әскерлері жақсы қаруланған әрі күшті әзірліктен

өткен еді.

3. 1773-1775 жылғы көтерілістің тарихи маңызы:

-Орыс және қазақ шаруаларын біріктірді.

-Сырым Датұлы бастаған көтерілістің шығуын тездетті.

-Көтерілістің барысында Еділ – Жайық аймағындағы орыс, башқұрт, қазақ

және қалмақ сияқты халықтардың патша үкіметінің отаршылдық саясатына

бірлескен күресінің мүмкіндігі айқын көрінді.

-Қазақтардың бұл шаруалар көтерілісіне қатысуы көшпелі халықтың өз

тәуелсіздігін қайтадан қалпына келтіруге, Қазақстанды әскер күшімен

басып алуға жол бермеуге деген ұмтылысының күшті екенін көрсетті.

-Кіші жүзде хан билігінің беделі төмендегенін көрсетті.

II-бөлім. Жаңа сабақтың жоспары:

1. Көтерілістің шығу себептері мен қозғаушы күштері;

2. Көтерілістің барысы;

3. Көтерілістің жеңілу себептері, тарихи маңызы;

Көтерілістің алғышарттары:

-Кіші жүзде хандық биліктің әлсіреуі.

-Ақсүйектердің бір бөлігінің патша үкіметінің саясатын колдамауы.

-Ресей үкіметінің Кіші жүзді әкімшілік басқаруда өзгерістер енгізіп,

Кіші және Орта жүздің кейбір өңірлерінің Симбирск, Уфа басқармасына

бағындырылуы.

-Орыс помещиктері мен Жайық қазақ әскерінің қазақтарға зомбылығының күшеюі.

-1782-1783 жылдарда жұт әсерінен малдың шығын болуын қазақ әскерлері

жергілікті халыққа қысым көрсету үшін пайдаланды.

Көтерілістің басты қозғаушы күші – қарапайым көшпенділер. Патша үкіметінің қысымына қарсы би, старшын, батырлар да көтеріліске қатысты.

Көтеріліс аумағы:Еділ-Арал теңізі.

Көтерілісшілердің басты мақсаты:

- Ғасырлар бойы қалыптасқан жерді пайдалану жүйесін қалпына келтіру.

- Орал казак әскерлерінің қазақ жерлерін басып алуын тоқтату.

- Нұралы хан мен оның сыбайластарының озбырлығына шек кою.

Көтеріліс басшысы – Байбақты руының старшыны, батыр және шешен Сырым Датұлы (1742-1802 ж. ж.). Ол 1775 жылы Пугачевтің әскерінде қазақ жасағын басқарған. Қолбасшы А. Суворов граф Панинге жазған хатында (1775ж 22 маусым): «Сырым бастаған қарулы топтар тосыннан келіп шабуылдайды, тез арада жоқ болады. Оның артынан қуғанмен ешкім жете алмайды» деп батыр сарбаздарын жоғары бағалаған.

Сырымның мақсаты – хандық билікті жойып, билердің билігін орнату.Билердің көпшілігі жалпы хандық билікті түбірінен жоюға қарсы болып, сұлтан Батырдың баласы Қайыпты Кіші жүз хандығына дайындады.

1802 жыл – Хиуада қайтыс болды.

Жеңілу себептері:

- Қазақ феодалары мен старшындық топтар арасындағы алауыздық.

- Руаралық қайшылықтар.

- Көтерілісшілердің нашар ұйымдасуы.

- Қару-жарақтардың аздығы.

- Сырымның көтерілістің әр кезеңінде мақсаттарын өзгертуі.

Тарихи маңызы:

- Еділдің шығысындағы ірі халықтық сипаттағы қозғалыс.

- Руаралық қайшылықтардың басты мақсатқа жетуде зор кедергі болатынын дәлелдеді.

- Патша үкіметінің отарлау саясатының түпкі мақсаты ең шұрайлы Жайық өңірін басып алу екендігін дәлелдеді.

- Қазақ өлкесіндегі ең ұзақ көтеріліс болып, 14 жылға созылды

Көтерілістің нәтижесі:

-1801 жылы патша үкіметі қазақ руларына Жайықтың оң жағасына өтуге,

мал жаюға рұксат берді.

III-бөлім. Қорытындылау. Бағалау.

• Үйге тапсырма беру: § 11 оқу, мазмұнын білу;

• 1 топ “Сырым – батыр тұлға” шығарма жазу;

• 2 топ Сырымның шешендік сөздерін жинастыру;

• 3 топ тест сұрақтарын құрастыру

Мерзімі Басты оқиғалар

1773-1775 Сырымның Е.И.Пугачев бастаған шаруалар соғысына қатысуы

1783ж. күзі Қазақтар мен Орал қазақ әскері арасындағы шайқас

1783ж желтоқсан-1784ж. наурыз Сырымның 4 ай Орал түрмесіне қамалуы

1785ж. Кіші жүз қазақтарының Құрылтайында Сырым үш Орданың (Байұлы, Жетіру, Әлімұлы) кенесшісі болып сайланды

1786ж. Сырым халық Кенесін өткізіп, Кіші жүздің төбе биі болып сайланды.

1786ж. Сұлтан Ералы Сырымды тұтқындады.

1787ж. 23 қазан ІІ Екатерина патша тұтқыннан босатуды бұйырды. Сырымды Байұлы руының старшинасы деп сайлады.

1792ж. 29 қыркүйек Сырым орыс үкіметіне соғыс жариялады.

1797ж. 8 тамыз

Кобдада өткен хан қенесінде күресті ерікті түрде тоқтататының мәлімдеді.

1802ж.

Сырым батыр Хиуада өлтірілді.

Тест

1. 1782-83ж.ж. кіші жүз жерінде қандай ауыр жағдай болды?

а) С.Датұлы балаларының өлтірілуі;

ә) Жұт (малдың қырылуы);

б) С.Датұлының қазақтар тұтқынында азапталуы.

2.1784ж. қарашада Сырым тобындағы қөтерілісшілер саны:

а) 1000-нан асты; ә) 1500-ге жуық; б) 2000-дай.

а) Императрица ІІ Екатерина;

ә) Князь Потемкин:

б) Барон Игельстром.

4. 1790ж. басында Сырым көтерілісінің қайта өрлеуіне не түрткі болды?

а) Кіші жүзде екі хандықтың орнауы;

ә) Қазақ отрядының Сырымға тірек болған ауылдарға шабуылы;

б) Патша өкіметінің көтерілісшілерді жазалау туралы жарлығы.

5. Жайықтың оң жағалауына қазақтардың қөшіп-қонуына рұқсат берген патша жарлығы қашан шықты?

а) 1797ж. ә) 1800ж. б) 1801ж.

Тест

1. 1782-83ж.ж. кіші жүз жерінде қандай ауыр жағдай болды?

а) С.Датұлы балаларының өлтірілуі;

ә) Жұт (малдың қырылуы);

б) С.Датұлының қазақтар тұтқынында азапталуы.

2.1784ж. қарашада Сырым тобындағы қөтерілісшілер саны:

а) 1000-нан асты; ә) 1500-ге жуық; б) 2000-дай.

а) Императрица ІІ Екатерина;

ә) Князь Потемкин:

б) Барон Игельстром.

4. 1790ж. басында Сырым көтерілісінің қайта өрлеуіне не түрткі болды?

а) Кіші жүзде екі хандықтың орнауы;

ә) Қазақ отрядының Сырымға тірек болған ауылдарға шабуылы;

б) Патша өкіметінің көтерілісшілерді жазалау туралы жарлығы.

5. Жайықтың оң жағалауына қазақтардың қөшіп-қонуына рұқсат берген патша жарлығы қашан шықты?

а) 1797ж. ә) 1800ж. б) 1801ж.

Сырым біздің жерлесіміз

Кешегі өткен заманда

Кіші жүздің елінде,

Өзі батыр, өзі би

«Сырым» деген ер болған,

Халқының қамын жер болған.

«Қайнар» газетінен.

Қол бастаған көсем, сөз бастаған шешен, халқымыздың біртуар ұлдарының бірі – Сырым Датұлы бабамыз біздің жерлесіміз екендігін Шағырлыой ауылының халқы мақтан тұтамыз. Сырым патша өкіметінің талан-таражына түсіп жатқан атамекенін қорғап, қазақ халқының бостандығы үшін барлық күш- жігерін, ақылы мен өнерін сарп етті. Ол жастайынан шешендік, батылдық қасиетімен көзге түсіп, ел арасындағы дау- жанжалдарды әділ шешіп, даналық көрсетті.

Ал жорықтарда асқан мерген, батырлығымен көзге түсіп, көреген басшы бола білді. Ол1775 жылы Пугачевтің әскерінде қазақ жасағын басқарған кезде-ақ соғыс тактикасын жақсы меңгергенін көрсетті. Қолбасшы А.Суворов граф Панинге жазған хатында: (1775ж. 22маусым)

жүктеу/скачать 189,65 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: