Оқу жылында қазақстан республикасының жалпы орта білім беретін мектептерінде

Мұғалімнің ауызша (ауызша) бағасы белгілі бір оқу нәтижелеріне қол жеткізуді көтермелеумен байланысты болуы тиіс. Білім алушының нақты жетістіктерін кеше болған жетістіктермен салыстыру қажет.

Жағымсыз баға білім алушының жатуына, жауапкершілігіне, табандылығына ғана қатысты болуы мүмкін. Мұғалім классикалық емес, сөздік бағалар қорын толықтыруы керек. Білім алушының оқу жетістіктеріне қатысты өзінің эмоционалдық қатынасын, уайымын көрсету қажет. «Бүгін сен кеше ғана жақсы болды», «Мен осы алгоритм түсіндім деп қуаныштымын», сенің қызықты пікірің (нұсқа, болжам), «қандай тамаша идея, оқулықтың авторы бұл туралы әлі ойлаған жоқ».

«Есептеу өте қиын болды, бірақ сен алғашқы екі әрекетті орындай аласың», «сен тапсырманың жартысын дұрыс орындадыңыз, келесі жолы бәрін өзің жасай аласың», «сен өте тырыстым, және сенің міндетті түрде жұмыс істей ал».

Мұғалім келесі ережелерді басшылыққа алады:

- білім алушыларды елеусіз нәтижеге жеткеннен кейін мақтаңыз;

– білім алушының жеке қасиеттері емес, оның оқу жетістіктерін мақтаңыз;

– сіз қол жеткізген нәтижеге ризасыз.

Баланы шын мәнінде мақтауға, содан кейін жаңа міндет қоюға болатынын айту маңызды.

Мұғалім оқушының кемшіліктерін оң мақсаттарға қайта қалыптастыруға үйренуі қажет.

Мұғалім білім алушыларға өзара іс-қимыл, сындарлы қарым-қатынас, оң бағалау үлгісін көрсетуі тиіс.

Жазбаша кері байланыс, Айдар белгілі бір кезеңдегі білім алушылардың жетістіктері нәтижелерінің сипаттамасын білдіреді. Онда мұғалім білім алушының жетістіктерін сипаттайды, қажетті ұсыныстар береді.

Айдар үлгісін мұғалім формативті бағалау бойынша кері байланыс беру үшін оқытудың барлық мақсаттары бойынша құрастыра алады.

Білім алушылар мен ата-аналарды оқытудың барлық кезеңі ішінде білім алушылардың оқу жетістіктерінің деңгейі туралы түсінуді қамтамасыз ету маңызды, бұл толтыру үшін қосымша уақытты қажет етпейтін электрондық нұсқада дайындалған айдарларды ұсыну арқылы мүмкін болады, ал білім алушының оқу материалын меңгерудегі бағалау сипаттамаларының, жетістіктері мен проблемаларының барлық спектрін қамтиды.

Формативті бағалау білім алушылардың оқыту мақсаттарының жетістіктеріне мониторинг жүргізу және орындалған үй жұмысының қорытындыларын және педагогтың жазбаша түрде (дәптерде немесе күнделіктерде, ұсынылған айдарларда) немесе ауызша ұсынымдарын қоса алғанда, сабақта сараланған жұмысты одан әрі құру үшін жүргізіледі.

Формативті бағалаудың ажырамас бөлігі бақылау болып табылады. Бейресми және формальды бақылау түрлері бар. Бейресми бақылау сабақтарда арнайы назарсыз жүреді. Формальды бақылау-мұғалім қандай да бір дағдылардың қаншалықты дамығанын көруге мақсат қояды.

Мұғалім кері байланыс түрлерін, формаларын өз қалауы бойынша таңдайды. Бұл ретте кері байланысты ұсынудың дұрыс сипатына назар аудару керек.

Кестеде қалыптастыру және жиынтық бағалау кезінде Даму немесе қалыптасу деңгейін бағалау керек ойлау дағдыларының деңгейі берілген (3-кесте).