ОҚу жылында қазақстан республикасының жалпы орта білім беретін мектептерінде оқу процесін


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы



Pdf көрінісі
бет41/50
Дата06.12.2019
өлшемі3,46 Mb.
#53115
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   50
Байланысты:
ИМП-каз-сонгы-15.07


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 



5)  сыныптағы  оқу  орнын  анықтау  және  бейімдеу  (бірінші  партада, 

беделді  оқушының  жанында,  соңғы  партада,  біреуі  партада,  оқу 

тапсырмаларының  бір  бөлігін  конторкада  тұрып  орындау  мүмкіндігі  бар 

және т. б.) 

Егер  баланың  барлық  күш-жігеріне  және  мұғалімнің  жеке  көмегіне 

қарамастан, бір және одан да көп негізгі пәндер бойынша оқу бағдарламасын 

меңгеруде  қиындықтар  бір  тоқсан  ішінде  сақталса,  онда  мұғалім 

психологиялық-педагогикалық  сүйемелдеу  қызметіне  (психолог,  логопед, 

мұғалім-дефектолог)көмекке өтініш жасайды. 

Оқушының  қажеттіліктері  мен  қолдауын  бағалаудың  екінші 

деңгейі.  Қажеттіліктерді  бағалау  мен  қолдауды  тек  мұғалім  ғана  емес, 

сонымен 


қатар 

психологиялық-педагогикалық 

сүйемелдеу 

қызметі 


мамандарының  командасы  (психолог,  логопед,  дефектолог  мұғалім, 

әлеуметтік  педагог)  жүзеге  асырады.  Оқушының  мамандардың  көмегіне 

қажеттілігін  бағалауды  жүргізу  үшін  оқушының  ата-анасының  жазбаша 

келісімін алу қажет. Әрбір маман қажетті әдістер мен әдістемелерді қолдана 

отырып,  оқушыларды  оқытудың  қиындықтарын  тудыратын  себептерді 

анықтау  мақсатында  психологиялық,  логопедтік,  арнайы  педагогикалық 

тексеру  жүргізеді.  Зерттеу  барысында  маман  оқушы  дамуының  әлсіз 

жақтарын ғана емес, сондай-ақ оқудағы табысты болу үшін оқушының қолда 

бар ресурстарын да анықтайды.  Тексеру нәтижелері бойынша мамандар: 

- оқушының оқу бағдарламасын қысқарту қажеттілігі; 

-  қандай  мамандардың  көмегі  оқушыға  оқу  қиындықтарын  жеңуге 

мүмкіндік береді (психолог, логопед, әлеуметтік педагог); 

-  оқытудың  қандай  әдістері  мен  тәсілдері  неғұрлым  тиімді  болып 

табылады; 

-  оқушының  оқу  орнын  қалай  бейімдеу  керек.    На  основании  причин 

трудностей  в  обучении,  которые  были  выявлены  психологом,  логопедом, 

учителем-дефектологом,  социальным  педагогом  определяется  содержание 

индивидуальной  программы  психолого-педагогического  сопровождения  

ученика  специалистами  сопровождения  и  учителем.  На  основании  причин 

трудностей  в  обучении,  которые  были  выявлены  психологом,  логопедом, 

учителем-дефектологом,  социальным  педагогом  определяется  содержание 

индивидуальной  программы  психолого-педагогического  сопровождения  

ученика  специалистами  сопровождения  и  учителем.  Мұғалім  мен 

мамандардың көмегі қысқартылған оқу бағдарламасын (1-3 оқу тоқсан бойы) 

табысты меңгеруіне әкелмеген жағдайда, сүйемелдеу қызметі оқушылардың 

ата-аналарын 

ұсынымдар 

алу 


үшін 

психологиялық-медициналық-

педагогикалық  консультацияға  жіберу  туралы  шешім  қабылдауы  мүмкін 


327 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 



(ата-аналардың келісімімен). 

Оқушының  қажеттіліктері  мен  қолдауын  бағалаудың  үшінші 

деңгейі.  Оқушының  қажеттілігін  бағалау  психологиялық-медициналық-

педагогикалық  консультацияның  мамандарымен  анықталады.  ПМПК 

қажеттілігін  бағалау  нәтижесі  бойынша  оқушыға  дефектолог-мұғалімнің, 

мұғалім  ассистентінің  көмегі  ұсынылуы  мүмкін,  білім  алу  нұсқалары 

ұсынылуы мүмкін: тұрғылықты жері бойынша жалпы білім беру сыныбында, 

арнайы  сыныпта,  арнайы  мектепте.  ҚР  "Білім  туралы"  Заңының  49  бабына 

сәйкес  білім  беру  ұйымын  таңдау  оқушының  ата-аналарына  қалады.  Ата-

аналар  тұрғылықты  жері  бойынша  мектепті  таңдаған  жағдайда,  мектеп 

ПМПК-ның  ұсынымдарына  сәйкес  (ҚР  БҒМ  №  595  бұйрығына  сілтеме  25.  

Оқушының қажеттілігін бағалау алгоритмі (ПМПК ұсынымы бар) және оның 

психологиялық-педагогикалық  қолдауын  қамтамасыз  ету  ҚР  БҒМ  "Түзету 

педагогикасының  ұлттық  ғылыми-практикалық  орталығы"  ММ  сайтында 

орналасқан "жалпы білім беретін мектепте ерекше білім беру қажеттіліктері 

бар  балаларды  психологиялық-педагогикалық  сүйемелдеу"  әдістемелік 

ұсынымдарында  ұсынылған. 

http://special-edu.kz/

.  Ол  төмендегі  кестеде 

ашылған  12  қадам  арқылы  іске  асырылады.  Әдістемелік  ұсынымдарда 

мұғалімдер  мен  мамандар  кестеде  көрсетілген  құжаттардың  нысандарын 

және  қолданыстағы  нормативтік  құжаттар  шеңберінде  мектеп  жұмысын 

ұйымдастыруға,  сүйемелдеу  мамандарының  егжей-тегжейлі  нұсқауларын 

табады.  Оқушының  ерекше  білім  алу  қажеттіліктерін  қанағаттандыру  және 

бағалау 

кезеңдерінде 

мұғалімдердің, 

психологиялық-педагогикалық 

сүйемелдеу  қызметі  мамандарының,  ата-аналардың  өзара  іс-қимыл 

алгоритмі. 

81 кесте - Ата-аналардың өзара іс-қимыл алгоритмі. 

 

Мұғалімнің, 



ата-аналардың 

іс-

әрекеттері 

Психологиялық-педагогикалық 

сүйемелдеу  қызметі  мамандарының  іс-

әрекеттері 

1.Мұғалім  ЕБҚ  оқушымен    танысады.  

ПМПК  қорытындысы  мен  ұсынымдарын 

зерделейді. 

(қыркүйектің бірінші аптасы) 

1. Мамандар мектеп оқушыларының тізімін 

жасайды. 

ПМПК 


қорытындысы 

мен 


ұсыныстарын  зерделейді  (қыркүйектің  бірінші 

аптасы). 

1-нысан. 

2.    Мұғалім  ата-аналармен  әңгіме 

өткізеді,  оқушы  туралы  мәлімет  жинайды, 

оларға  сауалнама  (1а  нысан)  және 

коммуникативтік  паспорт  (1в  нысан) 

толтыруды ұсынады. (1-2 апта қыркүйек) 

2.  Ата-аналармен  әңгіме  өткізеді,  оқушы 

туралы  мәліметтерді  жинайды,  әңгімелесу 

хаттамасына мәліметтерді енгізеді. 1Б нысаны. 

(1-2 апта қыркүйек) 



328 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 



3.  Мұғалім  бірнеше  күн  бойы  ЕБҚ-мен 

оқушыны  бақылап,  "сабақта  оқушыны 

бақылау  хаттамасы"  ағымдағы  нысанын 

толтырады (2а-нысан). 

(1-3 қыркүйек күндері) 

3.ЕБҚ-мен  оқушыны  бірнеше  күн  бойы 

бақылап  отырады,  "сабақта  оқушыны  бақылау 

хаттамасы" ағымдағы нысанын толтырады (2а-

нысан). 

(1-3 қыркүйек күндері) 

4.  "Сабақта  оқушыларды  бақылау 

хаттамасы" қорытынды нысанына бақылау 

нәтижелерін жинақтайды (2б нысаны). 

(2-3 апта қыркүйек) 

4."Сабақта 

оқушыларды 

бақылау 

хаттамасы" (2б нысаны) қорытынды нысанына 

бақылау нәтижелерін жинақтайды. 

(2-3 апта қыркүйек) 



2 б нысаны жылдың басында, бірінші жарты жылдықтан кейін және жылдың аяғында 

толтырылады,  яғни  оқушының  даму  динамикасы  мен  табысты  оқуы  мониторингінің 

құралы болып табылады. 

5 Мұғалім оқушының оқу жетістіктерін 

критериалды 

бағалауды 

жүргізеді. 

Бағдарламаны  меңгерудегі  қиындықтар 

мен олқылықтарды анықтайды. 

5.Оқушының  оқытудағы  қиындықтардың 

нақты 

себептерін 



(психологиялық, 

педагогикалық, 

логопедтік, 

әлеуметтік) 

зерттеуге бағытталған жеке тексеру жүргізеді. 

Хаттамалар толтырады. 

6.  Ата-аналарға  бақылау,  әңгімелесу 

және  сауалнама  жүргізу  және  оқушының 

оқу 

жетістіктерін 



"оқушының 

сипаттамасы" (3-нысан) түрінде қорытады. 

6. 

Бақылау, 



әңгімелесу, 

ата-аналарға 

сауалнама 

жүргізу 


және 

"оқушының 

сипаттамасы" 

нысанында 

тереңдетілген 

зерттеу нәтижелерін қорытады (3 нысан)) 



3-нысан жыл басында, бірінші жарты жылдықтан кейін және жыл соңында оқушының 

даму  серпіні  мен  табысты  оқуы  мониторингінің  нәтижелерін  тіркеу  ретінде 

толтырылады. 

7.  Оқушының  ерекше  білім  алу 

қажеттіліктерін  алқалық  (мамандармен 

және  ата-аналармен)  талқылауға  және 

психологиялық-педагогикалық 

қолдау 


мазмұнын анықтауға қатысады. 

7.Оқушының 

ерекше 

білім 


алу 

қажеттіліктерін алқалық (мұғаліммен және ата-

аналармен)  талқылауды  және  оқушының 

психологиялық-педагогикалық 

қолдау 

мазмұнын  анықтауды  ұйымдастырады  және 



өткізеді. 

8.Оқушылар  туралы  барлық  мәліметтерді  талқылау  нәтижесінде  оқушыны  оқытуда 

қиындықтар,  олардың  пайда  болу  себептері  мен  механизмі  белгіленеді.  "Оқушының 

жиынтық сипаттамасы" құрастырылады.) 

Бұл  нысан  маманның  жеке  жұмысының  тиімділігінің  мониторингі  ретінде  жылдың 

басында, бірінші жартыжылдықтан кейін және жылдың аяғында толтырылады 

9. 

Психологиялық-педагогикалық 



сүйемелдеудің  жеке  бағдарламасын  (оның 

ішінде  қысқартылған  немесе  жеке  оқу 

бағдарламаларын)  жасауға  қатысады.  (5-

нысан) 


8. 

Психологиялық-педагогикалық 

сүйемелдеудің  жеке  бағдарламасын  (оның 

ішінде  қысқартылған  немесе  жеке  оқу 

бағдарламаларын)  жасауға  қатысады.  (5-

нысан) 


10.  Жеке  тәсілдеумен  және  оқытудың 

арнайы  әдістері  мен  бағалау  тәсілдерін 

пайдаланумен  қысқартылған  немесе  жеке 

оқу бағдарламасына сәйкес оқытады. 

10.  Маманның  оқушымен  жеке  жұмыс 

бағдарламасына  сәйкес  оқушымен  жеке  (кіші 

топтық) дамыту жұмыстарын жүргізеді. 

11.Оқушының 

оқу 

жетістіктеріне 



11.Оқушының  дамуы  мен  жетістіктеріне 

329 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 



мониторинг  жүргізеді  және  нәтижелерін 

қорытады. 

мониторинг  жүргізеді  және  оның  нәтижелерін 

қорытады. 

12.  Қажеттіліктер  мен  қол  жеткізілген 

нәтижелерді  қайта  талқылауға  қатысады.  

Келесі тоқсанға қысқартылған немесе жеке 

бағдарламалардың  мазмұнын  талқылайды 

(қажет болған жағдайда). 

12.  Қажеттіліктер  мен  қол  жеткізілген 

нәтижелерді  қайта  командалық  талқылау 

жүргізеді. 

Сүйемелдеудің 

жеке 


бағдарламасына  өзгерістер  енгізеді,  келесі 

тоқсанға  (қажет  болған  жағдайда)  жеке  оқу 

бағдарламаларын  қысқартуға  немесе  жасауға 

қатысады. 

 

Қазіргі мектепте білім беру үдерісін жетілдіру тек оқылатын пәндердің 



мазмұнын  өзгертумен  қатар,  оқыту  әдістемелеріне  деген  көзқарасты 

өзгертумен  қатар,  әдістемелік  тәсілдер  арсеналын  кеңейтумен  қатар,  сабақ 

барысында  білім  алушылардың  қызметін  белсендірумен  де  қамтылады. 

Оқушының  пассивті  әсер  ету  нысаны  болмауы  маңызды.  Сондықтан 

оқушылардың  танымдық  белсенділігін  арттыру,  ой-өрісін  кеңейту  және 

олардың  жалпы  мәдениетін  арттыру  үшін  сабақта  қолданылатын  оқытудың 

ең  оңтайлы  түрлерін,  әдістер  мен  тәсілдерді,  технологияларды  анықтау 

қажет. Инклюзивті білім беру-бұл жеке ерекшеліктерді ескере отырып, жеке 

тұлғаға  бағытталған  оқыту  әдістерін  қолдану  негізінде  білім  беру  қызметін 

ұйымдастыру арқылы сапалы оқытуға тең қолжетімділікті қамтамасыз етудің 

кешенді  процесі.  Инклюзивтік  тәсіл-ерекше  білім  беру  қажеттілігі  бар 

оқушыларды  жаппай  мектепте  оқыту  қиындықтарына  бейімдеу  емес,  бүкіл 

мектепті  реформалау  және  осындай  оқушылардың  ерекше  білім  беру 

қажеттіліктерін  ескеру  және  әрбір  баланы  оқу  процесіне  тарту  үшін 

оқытудың өзге де педагогикалық тәсілдерін іздеу. Мектептің әрбір педагогы 

инклюзия – жалпы білім беретін мектепте ерекше білім беру қажеттілігі бар 

баланың физикалық болуы ғана емес екенін түсінуі және қабылдауы тиіс. Бұл 

мектептің  өзін,  мектеп  мәдениетін  және  білім  беру  үдерісіне 

қатысушылардың  қарым-қатынас  жүйесін  өзгерту,  педагогтар  мен 

мамандардың  тығыз  ынтымақтастығы,  ата-аналарды  баламен  жұмыс  істеуге 

тарту.  Ерекше  білім  беру  қажеттілігі  бар  балаларды  оқыту  үдерісінде 

педагогтар  мен  ата-аналар  арасындағы  өзара  қарым-қатынас  маңызды  рөл 

атқарады.  Ата-аналар  өз  баласын  жақсы  біледі,  сондықтан  педагог  бірқатар 

мәселелерді шешуде олардан құнды кеңес ала алады.  Мұғалімдер  мен ата – 

аналардың  ынтымақтастығы  әр  жағынан  жағдайды  қарауға  көмектеседі, 

демек,  ересектерге  баланың  жеке  ерекшеліктерін  түсінуге,  оның  қабілетін 

анықтауға  және  дұрыс  өмірлік  бағдар  қалыптастыруға  мүмкіндік  береді. 

Негізгі  мектептің  міндеті  бүгін  –  ашып,  даралық  баланы,  оған  көмектесуге 

көрінуі,  дамуы  мүмкін,  устояться  сыйлауға  таңдау  тұрақтылығы  мен 


330 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 



әлеуметтік  әсерлерге.  Оқыту  процесінде  әр  баланың  даралығын  ашу 

заманауи  мектепте  инклюзивті  білім  беруді  құруды  қамтамасыз  етеді. 

Мұндай  оқытудың  мақсаты  бірыңғай  сынып  ұжымында  "орташаланған" 

оқушыға  емес,  жеке-жеке  танымдық  мүмкіндіктерін,  қажеттіліктері  мен 

мүдделерін  ескере  отырып,  жеке-жеке  жұмыс  істеуге  мүмкіндік  беретін 

психологиялық-педагогикалық  жағдайлар  жүйесін  құру  болып  табылады. 

Мұғалім  сабақ  беру  тәсілдерін  өзгертуге  және  заманауи  технологиялар  мен 

әдістерді  қолдануға  ұмтылатын  сабақтарды  дайындауды  диагностикадан, 

яғни  білім  алушылардың  білім  алу  қажеттіліктерін  түсінуден  бастау 

маңызды.  Әсіресе,  бұл  бастауыш  мектепте  маңызды,  өйткені  оқушылардың 

практикалық  біліктері  мен  дағдылары  арқылы  оқу,  жазу,  есеп,  рефлексия 

және  т.  б.  сияқты  өзіндік  пәндік  есептер  мен  негізгі  оқу  дағдыларын 

концептуалды  түсіну  қалыптасады.  Білім  алушылардың  білім  алу 

қажеттіліктерін  зерттеу  үшін  жоғарыда  сипатталған,  сондай-ақ  сайтта 

әдістемелік  ұсынымдарда  ұсынылған  көптеген  тәсілдер  бар  nao.kz  ескерту. 

Педагог балалардың білім беру қажеттіліктерін зерттеген және түсінген кезде 

оқытуды саралау, оқу бағдарламасының шеңберін кеңейту мүмкіндігі пайда 

болады, тіпті үлгермеген оқушының беделі де көтеріледі. Сабақ түрлері мен 

оқыту әдістері әр түрлі болуы  мүмкін және бұл нақты сабақтың мақсатына, 

тақырыптың  ерекшелігіне  байланысты,  бірақ  ең  бастысы  білім  алушыларда 

қандай білім алу қажеттілігі бар. Оқыту технологиясын таңдаудың тиімділігі 

және  оның  ЕҚБ  бар  балаларға  бейімделуін  рефлексия  технологиясының 

көмегімен анықтауға және өлшеуге болады. Оқытудағы Рефлексия-білім беру 

субъектісінің өз қызметін сезіну үдерісі. Рефлексия субъектінің пәндік білімі 

мен  қызметінің  мазмұнына  жатады,  оның  нәтижелерін  бекіту  және  одан  әрі 

оның  нәтижелілігін  арттыру  мақсатында  жүзеге  асырылған  қызметті 

зерттеуді  білдіреді.  Сабақта  оқушының  рефлексиясын  ұйымдастыру 

технологиясы келесі кезеңдерден тұрады: 

- пәндік қызметті орнату; 

- орындалған іс-әрекеттердің бірізділігін қалпына келтіру; 

- іс-әрекеттердің жасалған реттілігін зерделеу; 

- нәтижелерді қалыптастыру; 

-  келесі  қызметте  гипотезаларды  тексеру.  Оқу  үрдісінде  өз  қызметінің 

нәтижесінде  оқушы  рефлексия  арқылы  білім  алуға  өзгеретін  тәжірибеге  ие 

болады.  Бұл  білімдер  өзі  алған  ақпараттан  оқушы  ақпараттың  мағынасын 

түсінетін, оған белгілі бір қарым-қатынасты қалыптастыратын, осы ақпаратқа 

қатысты  өзін-өзі  анықтайтын  ақпараттармен  ерекшеленеді.  Оқушы  өзінің 

бастапқы  білім  деңгейін  және  түсінігін  түсінеді,  оны  соңғы  деңгеймен 

салыстырады,  оның  өзгерісінің  не  екенін  және  қаншалықты  (сапалық  және 


331 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 



сандық) болғанын анықтайды. Рефлексия мақсатты болжаумен  байланысты, 

өйткені  қойылған  мақсаттарға  жету  жолдарын  түсіну  болып  табылады. 

Осылайша,  оқушыға  қатысты  ол  тәрбиелеу  функциясын  орындайды.  Егер 

мұғалім  оқушының  рефлекциясын  сабақ  мақсатында  және  күтілетін 

нәтижелермен байланыстырса, онда кері байланыс педагогикалық жұмыстың 

көптеген  мәселелерін  түсіндіреді.  Ал,  дәлірек  айтқанда,  оқушы  оқу 

материалын  түсінеді  ме  және  мұғалімнің  балаға  білім  алуын  жоспарлауға 

көмектесті  ме?  Мұғалім  өз  сыныбындағы  жұмыстың  тиімді  әдістерін 

қаншалықты  пайдаланды?  Сонымен  қатар,  мұғалімнің  рефлексиясы  зор 

маңызға ие және ол сабақта оқыту әдістерін іздестіруді, таңдауды, қолдануды 

және нәтижелілігін анықтайды.  Рефлексивті үдерістер педагогикалық есепті 

шешудің әр кезеңінде, өздерін әртүрлі көрсете отырып, бар.  "Ақпарат беру 

бойынша  сарапшы"  рефлексиялық  позицияда  мұғалім  өзінің  жоспарланған 

іс-әрекеттерін  талдау  пәні  ретінде  жасайды,  яғни  оның  санасының 

рефлексиялық  процестері  алдағы  сабақтың  мазмұнына  қарайды  және 

құрастырушы  сипатқа  ие  болады.  Мұғалім  өзінің  жобалық  іс-әрекеттерін 



рефлексивті  бағалауды  оқушылардың  нақты  жеке  ерекшеліктеріне, 

олардың даму мүмкіндіктеріне сәйкес жасайды. Бұл оған күрделі, қызықты 

емес,  мұғалімнің  ең  маңызды  кәсіби  біліктерінің  бірі  болып  табылады. 

Педагогтің  рефлексивтік  қызметінің  жүйесі  төменде  берілген  схеманы 

айқын көрсетеді. 

 

 

 

 

 

 

 

 



                                                                          

 

 



                 

 

ПМПК  оқушыға  жеке  бағдарлама  бойынша  немесе  жеке  тәсілдеумен 



жалпы  білім  беру  бағдарламасы  бойынша  оқытуды  ұсынған  жағдайда,  ал 

мектепті  психологиялық-педагогикалық  сүйемелдеу  қызметі  бақылау 

нәтижесінде  бағдарламаны  өзгерту  қажеттілігін  растайды,  ал  ұсыныстарға 

сүйене  отырып,  Жеке  оқу  бағдарламасы  жасалады.  Мұндай  жағдайларда 

ҚББ-мен  оқитын  оқушы  үшін  пәндік  бағдарламалардың  мазмұнына 

оқушының  "күшті"  және  "әлсіз"  жақтарына  байланысты  қысқарту  немесе 

Жоспарлау 

Рефлексия 

Әрекет 

Бақылау 


332 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 



өзгерту  жағына  өзгерістер  енгізуге  болады.  Оқушылардың  ерекше 

қажеттіліктері мен жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, білім алушылар үшін 

әзірленген  жеке  оқу  бағдарламалары  мектептің  педагогикалық  кеңесінде 

бекітіледі.  Жеке  оқу  бағдарламасын  іске  асыру  кезінде  мұғалім  келесі  іс-

әрекеттерді  жоспарлау  үшін  әрбір  сабақты  талдай  отырып,  рефлексия 

қызметін  үнемі  жүргізуі  қажет.  Бағдарламаның  жаңартылған  мазмұнында 

педагогтарда  сабақтардың  кодталған  мақсаттарын  таңдай  отырып, 

сабақтарды жоспарлауға мүмкіндік пайда болады.  Мақсаттардың өзінде оқу 

дағдыларын дамыту үшін дәйекті іс-қимылдар салынған. Мұғалім оқытудың 

мақсатын  оқушының  рефлексиясымен  байланыстырып,  жұмыстың  тиімді 

әдістерін іздеу үшін осы әмбебап тәсілді қолдану қажет. Педагогтың мақсаты 

мен құндылығының саны оқушылардың бағдарламасы мен мүмкіндіктерімен 

анықталады  деп  түсінуі  қажет.    ЕБҚ  бар  бала  оқитын  сыныпта  мұғалімнің 

оқыту әдістерін таңдау мүмкіндігі бар, үнемі сұрақтарға жауап бере отырып: 

қандай  мақсатқа  қол  жеткізуге  болады?  ЕБҚ-мен  баланың  қажеттіліктеріне 

сүйене  отырып,  мақсаттарды  қалай  өзгертуге  болады?  Сабақтың  қойылған 

мақсаттарына  жету  үшін  қандай  әдістер  мен  тәсілдерді  қолдану  керек? 

Оқушының  жеке  бағдарын  іске  асыру  кезінде  қойылған  мақсатқа  қол 

жеткізгендігінің (бала қандай іс-әрекеттерді орындайды?  Қалай орындайды? 

Оған не көмектесті? Бұл мүмкін болды? Бұл кедергі?)? Тоқсан соңында пән 

мұғалімдеріне  білім  алушының  оқу  жетістіктерінің  қорытындысы  бойынша 

қорытынды  жасау  және  қажет  болған  жағдайда  жеке  оқу  бағдарламасына 

түзетулер  енгізу  ұсынылады.  Оқу  жетістіктерін  бағалау  ерекше  білім  беру 

қажеттіліктерін, білім алушының ЖБП-мен жеке мүмкіндіктерін және өзінің 

жетістіктерімен  салыстырғандағы  прогрессті  ескере  отырып  жүргізіледі. 

Қазақстан  Республикасы  Білім  және  ғылым  министрінің  2008  жылғы  18 

наурыздағы  №  125  бұйрығына  өзгеріс  енгізу  туралы  «Білім  алушылардың 

үлгерімін  ағымдағы  бақылау,  аралық  және  қорытынды  аттестаттау 

жүргізудің  үлгі  ережесін  бекіту  туралы"  14-8-тармақта"  ерекше  білім  беру 

қажеттіліктері  бар  білім  алушыларды  бағалау  кезінде  мұғалім  сараланған 

немесе  жеке  тапсырмаларды  пайдаланады,  сондай-ақ  білім  алушының 

ерекшеліктерін  ескере  отырып  бағалау  критерийлеріне  өзгерістер  енгізеді 

"деп  көрсетіледі.  .  Осыған  байланысты,  жаңартылған  мазмұнның 

бағдарламаларының  ерекшеліктеріне  сүйене  отырып,  ЕБҚ  бар  балаларға 

арналған БЖБ және ТЖБ  тапсырмаларын әзірлеу кезінде оқу  мақсаттарын, 

критерийлерін,  дескрипторларды,  тапсырмаларды  саралау  ұсынылады. 

Қорытынды  аттестаттау  мәселесі  бойынша  жоғарыда  көрсетілген  бұйрықта 

57-тармақта  мыналар  көрсетіледі:  "ерекше  білім  беру  қажеттілігі  бар  білім 

алушыларды  және  жеке  оқу  бағдарламалары  бойынша  білім  алушыларды 

қорытынды  атестаттауды  өткізу  қажеттілігі  туралы  мәселені  білім 

алушылардың жеке ерекшеліктеріне сәйкес педагогикалық кеңес шешеді". 

 

 

 

 


333 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 





АРНАЙЫ  БІЛІМ  БЕРУ  ҰЙЫМДАРЫНДАҒЫ  ОҚЫТУДЫҢ 

ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ  

 

Арнайы мектеп, арнайы сыныптардағы оқу-тәрбие жұмысы  

- Қазақстан Республикасы Білім және  ғылым министрінің 2018 жылғы 

30  қазандағы  «Тиісті  үлгідегі  білім  беру  ұйымдары  қызметінің  үлгілік 

қағидаларын бекіту туралы»; 

-  Қазақстан  Республикасы  Білім  және  ғылым  министрінің  «Арнайы 

білім  беру  ұйымдары  түрлерінің  қызметінің  үлгілік  қағидаларын  бекіту 

туралы» 2017 жылғы 14 ақпандағы № 66 бұйрығы; 

-Қазақстан  Республикасы  Білім  және  ғылым  министрінің  м.а. 

«"Қазақстан  Республикасындағы  бастауыш,  негізгі  орта,  жалпы  орта  білім 

берудің  үлгілік  оқу  жоспарларын  бекіту  туралы"  Қазақстан  Республикасы 

Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығына 

өзгерістер енгізу туралы» 2017 жылғы 24 қарашадағы № 592 бұйрығы; 

-  Қазақстан  Республикасы  Білім  және  ғылым  министрінің  "Қазақстан 

Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік 

оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым 

министрінің  2012  жылғы  8  қарашадағы  №  500  бұйрығына  өзгерістер  енгізу 

туралы»  2016  жылғы  15  шілдедегі  №  453  бұйрығына  негізделіп  жасалған 

жаңартылған білім мазмұны аясында  Бастауыш білім беру деңгейінің ерекше 

білім  беру  қажеттіліктері  бар  білім  алушыларға  арналған  үлгілік  оқу 

бағдарламалары; 

-  Қазақстан  Республикасы  Білім  және  ғылым  министрінің  «Қазақстан 

Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік 

оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым 

министрінің  2012  жылғы  8  қарашадағы  №  500  бұйрығына  өзгерістер  мен 

толықтырулар  енгізу  туралы»  2014  жылғы  25  ақпандағы  №  61  бұйрығына 

негізделіп жасалған жаңартылған білім мазмұны аясында   Негізгі орта білім 

беру  деңгейінің  ерекше  білім  беру  қажеттіліктері  бар  білім  алушыларға 

арналған үлгілік оқу бағдарламалары; 

-  Қазақстан  Республикасы  Білім  және  ғылым  министрінің    «Жалпы 

білім  беру  ұйымдарына  арналған  жалпы  білім  беретін  пәндердің,  таңдау 

курстарының  және  факультативтердің  үлгілік  оқу  бағдарламаларын  бекіту 

туралы» 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына өзгеріс пен толықтырулар 

енгізу туралы» 2018 жылғы 20 қыркүйектегі № 469 бұйрығымен реттеледі. 

Жалпы  білім  беретін  мектептердегі  арнайы  сыныптар  білім 

алушылардыңдамуы бұзылуының түрлері бойынша сараланады: 

− есту қабілеті бұзылған балалар үшін; 


334 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   50




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет