Оқу орыс тілдерінде жүргізетін қазақ тілі мұғалімдері үшін Диктант жинағы

ІІІ деңгей

І нұсқа ІІ нұсқа

1) Берілген сөздерді септеңдер.

Мінез. Еңбек

2)Мәтін ішіндегі синоним сөздерді теріп жаз

3)Отбасы мүшелерін атап жаз

ІІ деңгей

1)Берілген сөздерге синонимдік қатар жасап, сөйлем құраңдар.

Көркем. Халық.

2)Берілген сөздерді сөз құрамына талда

сыйлау,қамқорлық,кішіпейлдік,отбасылық

І деңгей

(57 сөз)

1.«Отбасы» тақырыбына берілген сұрақтарға жауап беріңіздер:

А)Сенің отбасың қандай?

В)Отбасыңда неше адам бар?

С)Сенің отбасыңда қандай дәстүрлер бар?

Д)Сен қандай отбасы мүшелерінің атауларын білесің?

2. «Азық-түлік дүкенінде» тақырыбына сатушы мен сатып алушының арасындағы диалогты жазыңыздар.(5-6 сөйлем)

3.Ана туралы мақал-мәтелдерді жазыңздар.(4)

4. «Дос» тақырыбына байланысты берілген сөздермен 5 cөз тіркесті құрастырыңыздар.

Ізетті, әдепті, адал, мейірімді, жаман, момын, сабыр.

5.Берілген мақал-мәтелдің мағынасын түсіндіріп, жазыңыздар

1)Жаман достан-таяғым артық.

1.Берілген сөздерді қатыстық және сапалық сын есімдерге ажыратып жазыңыздар.

Сабырлы, момын, ашулы, ақылды, ашық, қатты, күшті, жақсы, жаман,қалалық, ізетті, әдемі.

2.Нағашы- тәуелдеңіздер.

3.Ақша – септеңіздер.

4.Берілген сөздер ішінен мекен үстеулерді теріп жазыңыздар

Өте,тез,жылдам,ақырын,төмен,жоғары,артында,сыртында,кеш.

5.Буын үндестігіне бағынбайтын сөздерді жазыңыздар.

1. «Менің достарым» тақырыбына берілген сұрақтарға жауап беріңіздер:

А)Сенің досың бар ма?

В)Сенің досың неше жаста ?

С)Досыңның мінезі қандай?

Д)Сенің ойынша дос қандай болу керек?

2. «Аяқ киім дүкенінде» тақырыбына сатушы мен сатып алушының арасындағы диалогты жазыңыздар.(5-6 сөйлем)

3.Ана туралы мақал-мәтелдерді жазыңыздар.(4)

4. «Қазақстан валютасы» тақырыбына байланысты берілген сөздермен 5 cөз тіркесті құрастырыңыздар.

Теңге, сауда, сатушы, дүкен, нарық, валюта, сауда орталықтар.

5.Берілген мақал-мәтелдің мағынасын түсіндіріп жазыңыздар

1)Ана-ардақты ат.

1. Қатыстық және сапалық сын есімдерге мысал келтіріп жазыңыздар.

2.Туыс- тәуелдеңіздер.

3.Дүкен – септеңіздер.

4.Берілген мекен үстеулерді пайдаланып, 3 cөйлем құрастырып жазыңыздар.

төмен, жоғары, артында, сыртында

5.Буын үндестігіне бағынбайтын сөздерді жазыңыздар

Қазақ тілі пәні бойынша 6-сыныпқа арналған ІІ тоқсандық диктант
Мақсаты: Оқушылардың ая бойынша алған білімдерін анықтап, сөздік қорларын, сауаттылығын тексеру.
Қазақстан Астанасы.

Қазақстан елінің астанасы —бұрынғы Ақмола қаласы. Бұрынғы Ақмола қаласы 1953 жылдан бастап, Қазақстан жерінде тыңның көтерілуіне байланысты «Целиноград» деп аталған еді. 1995 жылдан бастап, «Ақмола» атын қайтып алды. 1998 жылдың жазынан бастап Қазақстан Президентінің жарлығымен «Астана» деген атқа ие болды. Жаңа Астанада көптеген ғимараттар салынып жатыр. Көрнекі көшелердің біріне Төле, Әйтеке, Қазбек билердің ескерткіштері орнатылды. Бұл қала нағыз ғылымның, мәдениеттің қаласы болады.

(А.Ш. Бектурова. Ш.К. Бектуров)

Диктант.

Астана-болашағы үлкен қала. Ол- әлемдегі көрікті қалалардың бірі. Астана қаласы Есіл өзенінің екі жағында орналасқан. Өзеннің бір жағалауында - бұрынғы қала. Ол да жедел жаңарып жатыр. Екінші жағалауында- жаңа қала. Жаңа қаланың жалпы көрінісі Қазақстанның тарихын, мәдениетін, халықтық салт- дәстүрді білдір еді. Біздің еліміз үшін ең қымбат құндылық – Қазақстан халықтарының ынтымағын, түсіністігін бейнелеуге арналған құрылыстар.Астана қаласы- жаңа Қазақстанның белгісі.

ІІІ деңгей

І нұсқа ІІ нұсқа

1)Бастауыш пен баяндауыштың арасына тиісті тыныс белгісін қойыңыздар.

Мектеп кеме, білім теңіз. Қазақстанның астанасы Астана қаласы

2)Ол да жедел жаңарып жатыр.

Берілген сөйлемді сөйлем мүшесіне талдаңыздар

3)Мәтіннен сын есімдерді теріп жазыңыздар

ІІ деңгей

1) Берілген сөздер мен сөз тіркестеріндегі ықпал түрлерін анықтаңыздар.

Көп бала, тасжол, сөзсіз. Досжан, көк аспан, айтып бер.

2)өте,көп сөздерімен күшейткіш шырайындағы сын есімдерді келтіріп жазыңыздар

І деңгей

Берілген тақырыптар бойынша ой толғау жазыңыздар. «Астана- арман қала» немесе «Астана- бас қала»

Тәуелсіз Қазақстанның бас қаласы-Астана.Ол Есіл өзенің бойында Сарыарқа жерінде орналасқан.

Аз уақыттың ішінде қала танымастай өзгерді.Есіл өзенің бойында Елбасы Резиденциясы,Парламент үйі,Жастар сарайы көп қабатты үйлер бой көтерді.Парламент үйінің алдында Төле би,Қазыбек би,Әйтеке бидің ескерткіштері қойылған.Қаланың ортасында 5 жұлдызды «Алатау» қонақ үйі салынды. Астана қаласында 100-ден астам ұлт өкілдері тұрады.Қала тұрғындарының саны 518 мың адам.Астана-болашағы үлкен қала.

(67 сөз)

1. «Астананың көрікті жерлері» тақырыбына берілген сұрақтарға жауап беріңіздер:

А)Қазақстанның бас қаласы қай қала ?

В)Астананың қандай көрікті жерлерін білесің?

С) «Бәйтерек» монументі қай жылы салынды?

Д) «Думан» ойын-cауық орталығында нелерді тамашалауға болады?

2.Cөйлемдегі сөздердің дұрыс орнын табыңыздар.

сыйлады, ноутбук, маған, жаңа, туған күніме, әкем

3.Досына қонаққа шақыру жаз жазыңыздар.

4. «Туған күн мерекесі» тақырыбына шағын әңгіме жазыңыздар

5.Астана-арман қала..... берілген ойды жалғастырып жазыңыздар

II.Грамматикалық тапсырмалар.

1.Сын есім . (анықтамасын жазыңыздар)

2.Берілген сын есімдерден салыстырмалы шырайдағы сөздерді теріп жазып, жұрнақтарын белгілеңіз:

Өте жақсы,жаңа,мұздай,сұлу,гүлдей,топ-толық,өте суық,қаттырақ

3.Сөздердегі ілгерінді және тоғыспалы ықпалды ажыратып белгілеңіз

Қайыңдар,жүрегім,көшелер,ағаштың,құлағым..

4.Біріккен сөздерді тап,сөз құрамына талдаңыздар

Кемпірқосақ,ғимарат,күнбағыс,тұрғын,Екібастұз

5.Берілген сөйлемдерде керекті тыныс белгілерін қойып жазыңыздар

Туған күн көңілді мереке

Жанат жақсы дос

II нұсқа

I.Лексикалық тапсырмалар.

1. «Туған мерекесі» тақырыбына берілген сұрақтарға жауап беріңіздер:

А)Сенің туған күнің қашан ?

В)Туған күн мерекесі қалай өтеді?

С)Туған күнге қонақтар не әкеледі?

Д)Қонақты қалай күту керек ?

2.Cөйлемдегі сөздердің дұрыс орнын табыңыздар

сыйладым,гүл шоғын,анама,әдемі,туған күніне,мен.

3.Досына туған күніне құттықтау жазыңыздар

4. «Астана» тақырыбына шағын әңгіме жазыңыздар

5.Астана-бас қала..... ойды жалғастырып жазыңыздар

II.Грамматикалық тапсырмалар.

1.Сын есім . (анықтамасын жазыңыздар)

2.Берілген сын есімдерден салыстырмалы шырайдағы сөздерді тауып жазып, жұрнақтарын белгілеңіздер:

Тым үлкен,жақсы,таудай,әдемі,арыстандай,топ-толық,өте суық,қаттырақ

3.Сөздердегі ілгерінді және тоғыспалы ықпалды ажыратып белгілеңіздер.

Қайыңдар,жүрегім,көшелер,ағаштың,құлағым..

4.Біріккен сөздерді тап,сөз құрамына талдаңыздар

Тасбақа,қала,тұрғындар,жолбарыс,итмұрын

5.Берілген сөйлемдерде керекті тыныс белгілерін қойып жазыңыздар.

Астана бас қалаҚанат тіс дәрігері

Көлік атауы-кіслердің,тауардың,хабардың,мәліметтің және басқа нәрселердің бір жерден екінші жерге жеткізулуімен тікелей байланысты.

Айналыдағы өзіміз көріп жүрген барлық нәрсені ,тауарды,жиһазды,азық-түлікті,тұрмыстық бұйымдарды тасымалдау кезінде ,қандай да көлік түрі пайдаланады.Бір жерден екінші жерге жету үшін де әртүрлі көлікті пайдаланамыз.

Көлік түрінің негізгі төрт категориясы бар.Олар-қара жолмен,темір жол-мен,су жолымен, және әуе жолымен жүретін көліктер.

(68 сөз)

(Интернет желісінен)


Қазақ тілі пәні бойынша 6-сыныпқа арналған ІІІ тоқсандық тақырыптық тест
Мақсаты: Өтілген тақырыптар бойынша алған білімдерін тексеру.

1. Әуе көлік түрін көрсетіңіз.

А) пойыз;

В) тікұшақ;

С) автобус;

Д) трамвай;

Е) такси.

А) велосипед

В) әткеншек

С) есек

Е) түйе

А) автобус;

В) сыпырғыш;

С) жүргінші;

Д) бағдаршам;

Е) мәшина

А) салық;

В) жолақы;

С) еңбекақы;

Д) кітап;

Е) сурет

А) ертең;

В) біршама;

С) біріңғай;

Д) кеше;

Е) бүгін
7. Қоғамдық көлікті анықтаңыз.

А) такси;

В) тікұшақ;

С) трамвай;

Д) жылқы;

Е) велосипед.

8. Сөйлемді толықтырыңыз. Жүргінші жол жүру ...... білу керек.

А) жолын;

В) тәртібімен;

С) ережесін;

Д) оқу;

Е) есте сақтау.

А) ұшақ

С) кран

Е) қайық

А) бағдаршам;

В) жолаушы;

С) аялдама;

Д) жолдама;

Е) сапар

1. «Көлік» тақырыбына берілген сұрақтарға жауап беріңіздер:

А)Сен қандай көлік түрлерін білесің?

В)Темір жол көлігіне нелерді жатқызамыз?

С)Қоғамдық көлік түрлерін атап жазыңыздар .

Д)Суда жүретін көлік түрлерін атап жазыңыздар.

2. «Мұғалім ол біздің» тақырыбына шағын әңгіме жазыңыздар

3.Алдар Көсеге аңыздың кейіпкері ретінде сипаттама жазығыздар.

4. «Қазақ тілі кабинеті» тақырыбына байланысты 10 сөз тіркесті құрастырып жазыңыздар

5.Берілген мақал-мәтелдің мағынасын түсіндіріп жазыңыздар

1)Жер- алтын қазына

II.Грамматикалық тапсырмалар.

1.Етістік дегеніміз не?

2.Берілген етістіктер қай шақта тұрғандығын анықтаңыздар:

Келдім,айтады,күлді,оқып тұр,жазамын,көрдім,тыңдайды,қайталап отыр.

3.Берілген сөйлемдерден етістіктерді тауып,қай райда тұрғандығын анықтаңыздар.

Мен дәрігер болғым келеді.

Қазақ тілі сабағы қызықты өтті.

Айнұр,тақтаға шық!

4.Берілген сөздер ішінен мекен үстеулерді тауып,жазыңыздар

Өте,тез,жылдам,ақырын,төмен,жоғары,артында,сыртында,кеш.

5.Етістіктерді салт,сабақтыға ажыратып жазыңыздар

Сүтті іш,мұғалім айтты,хатты жаз,кітапты оқы,бала күлді

1. «Туған жердің табиғаты» тақырыбына берілген сұрақтарға жауап беріңіздер:

А)Қазақстанның өзен,көлдерің білесің бе?

В)Қазақстанның табиғаты қандай?

С)Қазақстанның Швейцариясы не?

Д)Павлодар өңірінде қандай көрікті жер,көл атауларын білесің?

2. «Менің сүйікті кейіпкерім» тақырыбына шағын әңгіме жаз

3. Көлік түрлері туралы жазыңыздар.

4. «Мектеп асханасы» тақырыбына байланысты 10 сөз тіркесті құрастырып жазыңыздар

5.Берілген мақал-мәтелдің мағынасын түсіндіріп жазыңыздар

1)Жер-қазына

II.Грамматикалық тапсырмалар.

1.Етістік дегеніміз не?

2.Берілген етістіктер қай шақта тұрғандығын анықтаңыздар:

Әкелдім,жазып отыр,жүр,күліп жүр,жаттады,қайталаймын.

3.Берілген сөйлемдерден етістіктерді тап, қай райда тұрғандығын анықтаңыздар.

Жанат балмұздақ жегісі келеді.

Мұғалім сабақты түсіндірді..

Қайрат ,кітаптарды жина.

4.Берілген сөздер ішінен мекен үстеулерді жазыңыздар

Өте,тез,жылдам,ақырын,төмен,жоғары,артында,сыртында,кеш.

5.Етістіктерді салт,сабақтыға бөліп жазыңыздар

Сүтті іш,мұғалім айтты,хатты жаз,кітапты оқы,бала күлді

Мақсаты: Оқушылардың ая бойынша алған білімі мен сауаттылығын тексеру.

Ойыншық тарихынан

Ойыншық тарихи кезеңдерден ойынмен байланысты. Ол сәбидің қарапайым жүзін, ақылын және танымдық қасиеттерін білдіретін. да наным сенімдері болған.

Ежелден пайда болған және белгілі ойыншықтың түрі бұл – қуыршақ. Ең көне мысырлық қуыршаққа 4 мың жылдай. Қуыршақтардың бастары ағаш және жіптен істелінген моншақтардан жасалған жасанды шаштармен безендірілді.

Адам қуыршақта өзін көретін болғандықтан, қуыршаққа маңызды орын бөлінді.

Қуыршақ көпке дейін бет - әлпетсіз болды, өйткені адамдар кісіге ұқсатуға қорықты.Уақыт өте қуыршаққа көз, ауыз, мұрын салып тіге бастады.
(64 сөз)

(Интернет желісінен)

Қазақ тілі пәні бойынша 6-сыныпқа арналған ІV тоқсандық тақырыптық тест
Мақсаты: Өтілген тақырыптар бойынша алған білімдерін тексеру.

1.Отан сөзінің синонимін табыңыз.

А) қала;

В) Атамекен;

С) жер;

Е) ауыл.
2. Толықтырыңыз. Қазақстан жері бай. Егісте .... , .... өседі.

А) алмұрт, өрік;

В) жүгері, алхоры;

С) бидай, жүгері;

Д) банан, апельсин;

Е) лимон, таңқурай.
3. Салт етістікті табыңыз.

А) сұра;

В) бар;

С) жаз;

Е) жүр.
4. Сөйлемді толықтырыңыз. Әр азамат табиғатты ...... білу керек.

А) қорғау;

В) қорғай;

С) күтетін;

Д) құрметтейтін;

Е) жаса.
5. Қазақстанда не жоқ екенін көрсетіңіз.

А) тау;

С) мұхит;

Д) өзен;

Е) көл.
6.Толықтырыңыз. Туған жердің .... көрікті, .... де сүйікті.

А) ағашы, халқы;

В) отаны, туған елі;

С) жері, елі;

Д) жер, бал;

Е) ауасы, көлемі.
7. Павлодар қаласында қандай өзен ағатынын белгілеңіз.

А) Іле;

С) Ертіс;

Д) Арал;

Е) Балқаш

А) сызықша;

В) леп белгісі;

С) сұрақ белгісі;

Д) көп нүкте;

Е) үтір
9.Толықтырыңыз. Қазақстан жер көлемі бойынша

А) сегізінші;

В) бірінші;

С) тоғызыншы;

Д) екінші;

Е) бесінші.

А) Торайғыр;

В) Кенжекөл;

С) Алакөл;

Д) Ертіс;

Е) Есіл.

Шахмат үйірмесі

Ағам жасынан шахмат ойынына құмар болып өсті. Мектебіміздегі шахмат үйірмесіне қатысып, жарыстарда көзге түсе бастады. Ол күн сайын үш- төрт сағат уақытын шахмат ойнауға арнайды. Оның арманы- болашақта шахмат ойынының шебері болу.

Шахмат адамның ой-өрісін дамытады, сондай-ақ шыдамдылық, ұстамдылық қасиеттерді талап етеді. Ағам өзінің уақытын босқа өткізбей, өзінің сүйікті ісіне арнады. Ол әрбір жеңісін мақтан тұтады және болашақта шахмат шебері болатынына сенімді.

(63 сөз)

(Орыс сыныптарына арналған 7 сынып оқулығы Т. Артыкова, Г. Ермекбаева. Атамұра 2012 оқу жылы)

Грамматикалық тапсырмалар

ІІІ деңгей

1)Берілген зат есімдерден қатыстық сын есімдер жасап, сөйлем құрастырыңыздар.

Ақыл, қасиет Ой, ұстам

2) Ағам жасынан шахмат ойынына құмар болып өсті.

Берілген сөйлемді сөйлем мүшесіне талдаңыздар.

3)Берілген сөздерді сөз құрамына талдаңыздар

ұстамдылық,қасиеттерді,шыдамдылық,болашақта

ІІ деңгей

1) Мезгіл, күшейткіш, мекен үстеулердің түрлерін ажыратып, сөз тіркесін құраңыздар.

Жоғары, кеше, өте аса, биыл, алдында

2) Шахмат адамның ой-өрісін дамытады, сондай-ақ шыдамдылық, ұстамдылық қасиеттерді талап етеді.

Берілген сөйлемді сөз табына талдаңыздар

І деңгей. Берілген тақырып бойынша шағын әңгіме жазыңыздар.«Мектеп үйірмелері»

Қазақ тілі пәні бойынша 6-сыныпқа арналған IV тоқсандық бақылау

Мақсаты: бағдарлама бойынша стандарт талаптарының орындалу деңгейін анықтау.

I нұсқа

I.Лексикалық тапсырмалар.

1. «Мектептегі үйірмелер» тақырыбына берілген сұрақтарға жауап беріңіздер:

А)Сенің мектебінде қандай үйірмелер бар ?

В)Оқушылар би үйірмесінде неге үйренеді?

С)Сен бос уақытыңда немен шұғылданасың?

Д)Футбол үйірмесінің жетекшісі кім?

2. Сөйлемдерді дұрыс құрастырыңыз:

Дене шынықтыру ,жүгіреміз, ойнаймыз, және, біз ,сабағында.

Қазақ тілі ,жазамыз, жаттығу ,біз ,сабағында.

Кітап ,кітапханадан ,оқушылар ,алады.

3. «Мектеп» тақырыбына байланысты 5 cөз тіркесті құрастырыңыз.

4. «Менің сүйікті кітабым» атты шағын әңгіме жазыңыздар

5.Мұғалім –мектеп жүрегі,себебі .......берілген сөйлемді жалғастырып жазыңыздар

II.Грамматикалық тапсырмалар.

1. Қатыстық және сапалық сын есімдерге мысал келтіріп жазыңыздар(10 сөз)

2.Берілген күшейткіш үстеулермен сөйлем құрастырыңыздар.

Өте,тым

3. Берілген сөйлем ішінен жайылма сөйлемдерді тауып жазыңыздар:

Мен би үйірмесіне барамын.

Мұғалім айтты.

Айжан қызықты кітап оқыды.

4.Көсемшенің жұрнақтарын табыңыздар:

Туыппын,келген,айттыпсыз,күлді,айтып тұр,сөйлеген.

5.Берілген етістікті ауыспалы келер шаққа қойып жіктеңіздер:

Хат жазу

1. «Мен мектептемін» тақырыбына берілген сұрақтарға жауап беріңіздер:

А)Сенің мектебің қандай?

В)Қазақ тілі кабинетінде не бар?

С)Сенің сынып жетекшісің кім,ол қай пәннен береді?

Д)Мектепте не бар?

2. Сөйлемдерді дұрыс құрастырыңыздар:

Орыс тілі ,тыңдаймыз, мұғалімді, , біз ,сабағында.

Қазақ тілі ,орындаймыз, жаттығу ,шығарма,біз ,сабағында,жазамыз,және.

Асханада ,дәмді ,аспазшы , дайындайды,тамақ.

3. «Мектеп үйірмелері» тақырыбына байланысты 5 cөз тіркесті құрастырыңыздар.

4. «Менің сүйікті ойыншығым» атты шағын әңгіме жазыңыздар

5.Шынықсаң –шымыр боласың,себебі .......берілген сөйлемді жалғастырып жазыңыздар

II.Грамматикалық тапсырмалар.

1. Қатыстық және сапалық сын есімдерге мысал келтіріп жазыңыздар(10 сөз)

2.Берілген көсемшелермен сөйлем құрастырыңыздар.

Айтқан,берген

3. Берілген сөйлем ішінен жайлаң сөйлемдерді тауып жазыңыздар:

Асханада үстелдер,орындықтар,ыдыс бар..

Мен тамақтандым.

Мұғалім айтты.

Айжан қызықты кітап оқыды.

4.Күшейткіш үстеулерді тап,олармен сөз тіркестерді құрастырыңыздар:

Ақырын,жоғары, өте,ең,жақсы,қатты,жаңа,тез,тым.

5.Берілген етістікті ауыспалы келер шаққа қойып жіктеңіздер:

Сабаққа бару

Тез қимылға, шапшаң қозғалысқа үйрететін шығыс спортының түрлері бар. Ол өзін-өзі қорғауға үйретеді. Бала кезінен спортпен айналысу арқылы республикамызды әлемге танытып, даңқын шығарған спортшылар аз емес. (63 сөз)

(Диктанттар жинағы. Құрастырған: Ж.Н. Нығмет.-Алматы: «Арыс» баспасы, 2012.-69 бет).
Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
ІІІ деңгей

1. 
   Берілген сөзге фонетикалық талдау жасаңыз.
   

2. 
   Асты сызылған сөзді септеңіз.
   

3. 
   Асты сызылған сөзді сөз құрамына талдаңыз
   

1. 
   Асты сызылған сөзге морфологиялық талдау жасаңыз.
   

2. 
   Берілген етістікті үш шақта жіктеңіз
   

1. Үйірмелер туралы шағын әңгіме жазыңыз.

І нұсқа. «Спорт үйірмелері».

ІІ нұсқа. «Мектептегі үйірмелер».