Оқулық 10-сынып 1-бөлім Е. С. Дүйсенханов, С. А. Щеглов, Д. Ханин, А. М. Фазылжанова, А. А. Сейтенова Алматы, 2019
жүктеу/скачать 3,92 Mb. Pdf көрінісі
|
10-сынып 1-бөлім Оқулық Кәсіпкерлік және бизнес негіздері 1-2 тоқсан kz-lite (3) (1) (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 2-тапсырма Стартапқа мысал келтірі ңіз. Неліктен оны компа- ния емес, стартап деп ойлайсыз «Ұқыпты стартап»
- Эрик Рис- пен құ рыл- ған стартапты тек серуге арналған «ұқып ты стартап» ар- найы әдіснамасы бар (lean startup)
| 1-тапсырма
Мына өнімдер тұ тыну шы лар дың қандай мә селе- ле рін шешуі мүм кін , ойланып анықтаңыз. • Такси сервисі; • фотомектеп; • фотосуреттер коллажын жасайтын мо- бильді қосымша; • қаланың барлық мейрамхана ла ры бір қосымшаға біріктірілген сервис; • қала әкімдігі қыз мет керлерімен байланы- сатын мобильді қосымша. 2-тапсырма Стартапқа мысал келтірі ңіз. Неліктен оны компа- ния емес, стартап деп ойлайсыз? «Ұқыпты стартап» Идеялар — бұл жақсы ой. Идея ла ры ңыз өмір сүруге қабілетті ме, оны қалай т е к с е р у - ге болады? Прак тикада Эрик Рис- пен құ рыл- ған стартапты тек серуге арналған «ұқып ты стартап» ар- найы әдіснамасы бар (lean startup) . Барлық стартаптар белгісіздік жағ дай ында әрекет етеді және стартаптың бастапқы кезеңінде қателерге үйрену үшін икемді болып қалу және ақша, уақыт шы ғын дарынан аулақ болушы лар- дың гипотеза ла ры н барынша тез тексеру қажет. Дәл осындай тәсіл Lean әдісі нің негізінде жатыр, оның мақсаты кә сіп кер лерге стартаптың та быс қа жету мүм кін дігін арттыруға көмектесу. Шын мәнінде, әдістің міндеті — жаңадан бастаған кә сіп кер ге қажетсіз өнімді құру үшін үлкен қа ра жат пен күш жұмсаудың тәуекелін болдырмауға көмектесу. Жас стартапшыларға клиент тер дің не қа лай- тыны туралы болжам жасай білу қажет. Оларға клиент тер дің нақты қажеттіліктерін анықтап және осы білімдерді ескере отырып, өз өнімін немесе қыз ме тін тез түзете отырып, өздері нің гипотеза ла ры мен болжамдарын іс жү зінде тек- серуді үйрену маңызды. Эрик Рис өзі нің кітабында, оның негізін қалаушы Ник Суинмерн нің адамдар интернетте аяқ киім сатып алады деген гипотезасынан бас- тал ған ең та быс ты Zappos аяқ-киім дүкені нің та- рихын келтіреді. Қа зір интернетте аяқ киім сатып 86 2 -бөлім. Заманауи жағдайдағы кәсіпкерлік Стартап дегеніміз не екенін түсіну үшін оны стартап бір кездері айналуды армандайтын та быс ты компаниямен салыс тыр у пайдалы болады 1-кесте. Компания және стартап Жұ мыс істеп тұрған биз нес Стартап Ісәрекет Компания операциялық қыз мет пен айна- лысады (яғни өнімі бар, өндірісі қа лып қа келтірілген, тұ тыну шы ла ры бар компания жұ мыс ын жалғастыруда өз өнімдерінен немесе қыз мет терінен пайда табады). Ком- пания жұ мыс керлері жұ мыс қа ке ліс імен жұ мыс орындарына келіп, кеше немен ай- налысты, сонымен айналысады — станокты бақылайды, тігеді, жеткізушілермен теле- фонмен сөйлеседі және т.б. Стартаперлер үнемі ізденісте болады: олар гипо- тезаны ұсынып, оны клиент терде тексеруге бара- ды: егер біз осыны жасасақ, клиент терге ұнай ма? Егер біз мынадай опцияны іске қосатын бол са қ, олар қалай қабылдар екен және т.б. Стра тегия Компанияның стра тегия сы биз нес ті да- мыту үшін биз нес -жоспар мен қаржылық модельді жасауды білдіреді. Компания нені жақсарту керектігін және қанша ақша төлей тін ін біледі. Стартапта биз нес -модель (биз нес -жоспарға қара- ғанда әрекетке дайын басшылық емес, тек тұрақты түзетуді талап етіп отыратын іс-әрекеттің үлгі кар- тасы) және стартап үнемі тексере тін гипотеза ла ры бар. Үдеріс Компания өнімді ілгерілетумен айналыса- ды. Ол бар, қа зір оны жақсы көре тін тұ тыну- шы ла ры бар, бірақ жаңа ла ры н тарту қажет. Сон дық тан компания өнімді өндіру үдерісін жақсартып, қаптаманы өзгертеді, жаңа пай- даланушы сегменттерін іздейді, қажетті маркетингтік стра тегия ны таң дай ды . Қалай болғанда да, осы қыз мет тің негізгі мақсаты өнім болып табылады. Стартаптың негізін қалаушы бар, ол стартаптың негізгі және ең уәжді адамы. Ол бас ты идеялар- ды шығарып, қалған адамдарды қызықтырады, ол маркетолог, әзірлеуші, «сатушы», психолог және т.б. бола отырып өзгерістерге бастамашы болады. Негізін қалаушыдан басқа, стартапта ниеттестер командасы — стартап идея сы қанат тан ды рған және күнделікті қа лып тасқан күн тәртібін ізде- нушілік пен экспериментке айырбастауға даяр адамдар бар. Стартап командасы, маман дық тары әртүрлі бол са да, оны қа лып тастырған адамдар клиент ті әртүрлі позициядан дамытумен айналысады — клиент- тің интерфейсті пайдалануын қалай же ңілдетуге болады? Қандай дизайн жақсырақ? Клиент терді қандай каналдар арқылы тартуға болады және т.б. Құ ры лым Компанияның функционалды ұйым дас тыру құ ры лым ы бар. Яғни директоры және әр қайсысы өз қыз мет імен: маркетинг, өндіріс, сату, ілгерілетумен және т.б. айналысатын департаменттері бар. Әрбір департаменттің өз басшысы, оған бағынышты ла ры бар. Компанияның әр қыз мет кері нің өз орны бар және ол өзіне белгіленген қызметтерді орын дай ды. Стартаптың негізін қалаушы бар, ол стартаптың негізгі және ең уәжді адамы. Ол бас ты идеялар- ды шығарып, қалған адамдарды қызықтырады, ол маркетолог, әзірлеуші, «сатушы», психолог және т.б. бола отырып өзгерістерге бас тамашы болады. Негізін қалаушыдан басқа, стартапта ниеттестер командасы — стартап идеясы қанат тан ды рған және күнделікті қа лып тасқан күн тәртібін ізде- нушілік пен экспериментке айырбастауға даяр адамдар бар. Стартап командасы, маман дық тары әртүрлі бол са да, оны қа лып тастырған адамдар клиент ті әртүрлі позициядан дамытумен айналысады — клиент- тің интерфейсті пайдалануын қалай же ңіл-детуге болады? Қандай дизайн жақсырақ? Клиент терді қандай каналдар арқылы тартуға болады және т.б. 87 21-сабақ. Стартап-мәдениет алу әдеттегі нәрсе сияқты көрінеді, бірақ 1999 жылы, бұл мүм кін болады деп ой ла ған адамдар аз болған. Сон дық тан Суинмерн белгісіздік жағ- дай ында әрекет ете отырып, кішігірім экспери- мент өткізді. Ол бірнеше аяқ киім дүкендері нің ассортимен тін суретке түсірді, бұл оның үйі нің жанында болды және бұл сурет терді интернет- те орналастырған. Егер клиент сайтта тапсырыс қалдырса, Суинмерн жай ғана дүкеннен аяқ киім сатып алып, оны сатып алушыға жіберді. Алынған деректер негізінде ол оны сатып алушылар нені қалайтынын түсіне бастады және өз қыз ме тін үнемі жақсартып, кейіннен оны алып Amazon ком- паниясына сатты. Кә сіп кер лер дің үлкен саны басқаша әрекет етеді. Олар күн сайын өз өнімін өзгертеді, жаңа опцияларды ойлап табады. Нә тиже сінде уақыт және қаржы ресурстарының көп бөлігін о лар дың ойын да ғы керемет өнімге жұмсайды. Көп шикізат, жаб дық тар сатып алады, қыз мет керлерді жал- дай ды , көп теген та уар шығарады, бірақ соңында тұ тыну шыға мұндай өнім қажет емес екенін және барлық шы ғын дар мен уақыт босқа жұмсалғанын кеш түсінеді. Гарвард биз нес мектебі нің зерттеу ле ріне сәйкес, стартаптардың 75%ы сәтсіздікке ұшырайды. Сіз та быс ты компаниялар бола алған 25% са- нына қалай кіре аласыз? Жауап қарапайым — клиент терден кері байланыс алуды жылдам бас- тау керек. Тамаша өнімді күтпе ңіз , прототиптен бастаңыз, тіпті дәптердегі суретпен, әлеуетті клиент терден о лар дың осы өнімде не көргісі келе тін дігі туралы сұрай бастаңыз. Әрбір келесі жаңалықты қайтадан тұ тыну- шыдан тестіле ңіз. Іс жүзінде шешімдерді тексе- румен жоспарлауды үйлестірі ңіз : жоспарлаңыз, шешімді практикада тексері ңіз , қорытынды жасаңыз және тестілеу дің жаңа циклын бастаңыз. жүктеу/скачать 3,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|