Оқулық А. Р. Соловьева, Б. Т. Ибраимова, Ж.Ә. Алина


§49. ДНҚ, гендер және хромосомалар



Pdf көрінісі
бет205/278
Дата13.12.2021
өлшемі4,22 Mb.
#125944
түріОқулық
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   278
Байланысты:
Биология 7 каз 2017 ОКУЛЫК

§49. ДНҚ, гендер және хромосомалар
олардың құрылымы
ДНҚ 

 ген 

 хромосома.
 ДНҚ – күрделі химиялық зат. Ал жасуша-
ның ұсақ органоидтері – хромосомалар эукариотта жасуша ядроларын-
да  болады.  Оларды  электрондық  микроскоппен  көруге  және  суретке 
түсіруге болады (113-сурет). Хромосомалардың белгілі бір пішіні бар. 
Көрінетін күйде таяқшатәрізді құрылымға ие. Хромосомалар ДНҚ-дан 
тұрады. Бір нәруыз туралы тұқым қуалау ақпараты жазылған. ДНҚ 
молекуласының бөлігі ген деп аталады. Яғни ген – хромосома бөлігі. 
Хромосомалардағы гендерді заманауи микроскоппен де көре алмайсың. 
Себебі бір генді басқасынан бөлетін физикалық құрылым жоқ. Гендер 
арасында  ДНҚ-ның  химиялық  компоненттерінің  –  нуклеотидтердің 
ерекше үйлесімі болады. Сондықтан бір геннің қай жерде аяқталғанын, 
басқа геннің қай жерден басталғанын тек химиялық және молекулярды-
биологиялық әдістерімен анықтауға болады.
Мысалы,  шеге  темірден  жасалған.  Шеге  өзек  пен  қалпақшадан 
тұрады деп те айтуға болады. Бұл екі пікір де дұрыс, бір-біріне қарама-
қайшы  емес.  Темір  –  химиялық  зат,  ал  өзек  пен  қалпақша  –  тұтас 
шегенің бөліктері. Осы ДНҚ 

 ген 
→ 
хромосома деген түсінік те қатар 
117-сурет. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   278




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет