Оқулық Алматы, 020 ӘӨЖ 811 кбк 81. Е 79



Pdf көрінісі
бет160/164
Дата02.02.2022
өлшемі5,96 Mb.
#117141
түріОқулық
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   164
Байланысты:
Есеналиева Ж. САЛЫСТЫРМАЛЫ ТЫЛ БЫЛЫМЫ 2021 от 7 апреля

Фонологиялық  оппозиция
  –  семиологиялық  қызмет 
атқаратын екі (немесе бірнеше) біртектес Тіл единицаларының 
айырым белгілері. Мыс., Ф.о.: ор.т. дом – лом; қаз.т. бас – жас. 
Ф.о. теориясын жасаушы Н.С. Трубецкой және басқа ғалымдар 
Ф.о.  терминің  функционалды  (мәнді)  единицалармен  қатар 
фунционалды  емес  (мәнсіз)  единицаларға  қатысты  қолданды. 
Н.С.  Трубецкой алғаш рет оппозиция типтерін жүйеледі және 
оларды үш принципте топтастырды: а) аталмыш оппозицияның 
бүкіл  оппозиция  жүйесіне  қатысты;  б)  оппозиция  мүшелері 
арасындағы  қатынастар  бойынша;  в)  мағына  ажырату 
мүмкіндіктерінің көлеміне қарай.   
Фузия -
 көпмағыналы әрқилы Аффикстермен езгерiлетiн 
Тубiрдiң тырыз морфологиялық турғыдан бi piryi нәтижесiнде 
Морфемалар  ара сындары  шекараның  жофйылуы.  Тер миндi 
1921 ж. Э. Сепир енгiзген. Мыс., ор. т. уйти, вынуть, снять. Ф. 
Агглютинацияға қapaмa-қаpcы, Флективті тiлдерге тән қасиет. 
Iшкi  флексия
  -  сөздердiң  тұлғаларын  ажырататын 
дауыстылардың  алма суы:  ағыл.  т.  mouse  «тышқан»  -  mice 
«тышқандар», нем. т. siпgeп «ән са лу» - saпg «ән салушы», ар. 
т.  аliм  «ғалым»  -  ulaмa  «ғалымдар».  Mұн дай  дауыстылардың 
алмасуы шарт ты емес және сөз түрлендiрушi жә не сөзжасамдық 
мaғынаны  бiлдiре  отырып  грамматикалық  сипатқа  ие.  І.  ф. 
ұғымы сыртқы Флексия ұғы мына қарсы - сөздiң. морфемдiк құ-
рылымының дербес шартты компонeнтi ретiнде пайда болды.


– 
185 

Есеналиева Жанар


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   164




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет