Фонологиялық оппозиция – семиологиялық қызмет
атқаратын екі (немесе бірнеше) біртектес Тіл единицаларының
айырым белгілері. Мыс., Ф.о.: ор.т. дом – лом; қаз.т. бас – жас.
Ф.о. теориясын жасаушы Н.С. Трубецкой және басқа ғалымдар
Ф.о. терминің функционалды (мәнді) единицалармен қатар
фунционалды емес (мәнсіз) единицаларға қатысты қолданды.
Н.С. Трубецкой алғаш рет оппозиция типтерін жүйеледі және
оларды үш принципте топтастырды: а) аталмыш оппозицияның
бүкіл оппозиция жүйесіне қатысты; б) оппозиция мүшелері
арасындағы қатынастар бойынша; в) мағына ажырату
мүмкіндіктерінің көлеміне қарай.
Фузия - көпмағыналы әрқилы Аффикстермен езгерiлетiн
Тубiрдiң тырыз морфологиялық турғыдан бi piryi нәтижесiнде
Морфемалар ара сындары шекараның жофйылуы. Тер миндi
1921 ж. Э. Сепир енгiзген. Мыс., ор. т. уйти, вынуть, снять. Ф.
Агглютинацияға қapaмa-қаpcы, Флективті тiлдерге тән қасиет.
Iшкi флексия - сөздердiң тұлғаларын ажырататын
дауыстылардың алма суы: ағыл. т. mouse «тышқан» - mice
«тышқандар», нем. т. siпgeп «ән са лу» - saпg «ән салушы», ар.
т. аliм «ғалым» - ulaмa «ғалымдар». Mұн дай дауыстылардың
алмасуы шарт ты емес және сөз түрлендiрушi жә не сөзжасамдық
мaғынаны бiлдiре отырып грамматикалық сипатқа ие. І. ф.
ұғымы сыртқы Флексия ұғы мына қарсы - сөздiң. морфемдiк құ-
рылымының дербес шартты компонeнтi ретiнде пайда болды.
