Оқулық Алматы 2011 Пікір жазғандар: Филология ғылымдарының докторы, профессор Т. С. Тебегенов
жүктеу/скачать 1,06 Mb.
|
Әлем әдебиеті by Көптілеуова Д.Т. (z-lib.org)
- Бұл бет үшін навигация:
- Антуан де Саль
| Маргарита Наваррская. ХYI ғ. I жартысында Франциядағы ірі гуманистік және әдеби орталықтардың бірі Маргарита Наваррскаяның (1492-1549) сарайы болған. Өте білімді және ежелгі тілдер мен италия тілін жетік меңгерген Наваррскаяның жазушылық еңбегі өте жемісті болады. Өз шығармашылығы арқылы өзінің гуманистік идеяларын ашық жариялайды. Наваррская адам ойы мен сезімінің ортағасырлық аскетизм мен схоластиканың жәбірінен босауын армандағанымен, ежелгі адамгершілік және діни дүниетанымнан бас тарта алмайды.
Оның француздық Ренессанс рухындағы Боккаччоның «Декамеронына» еліктеп жазылған «Гептамерон»39 (грекше «Жеті күнге арналған күнделік») атты шығармасы халық арасында кең тарап, оның атын тарихта мәңгі қалдырады. «Гептамерон» аптаның жеті күніне арналып, жеті циклге бөлінген, қызықты әрі тәрбие беретін жетпіс екі новелладан тұрады. Ол 1558 ж. «Бақытты ғашықтар туралы хикая» деген атпен жарық көреді. «Гептамерон» француз Қайта өрлеуіне тән идеялық қайшылықтар мен сипаттарды зерттеуге мүмкіндік беретін маңызды тарихи құжат болып табылады. Шығармада келтірілген новеллалар тұрмыстық материалдармен қоса, дәуірдің түрлі идеялық және адамгершілік ұмтылыстарын айқын көрсетеді. ХY ғ. басында Қайта өрлеу дәуірінде үлкен маңыздылыққа ие болған әдеби жанрлардың бірі новеллистика қалыптаса бастайды. Францияда ол италиялық үлгілерінің әсерімен шумақтық фаблиодан бастау алады. Кейін келе, айқын сатиралық бағыттағы күнделікті тұрмыстық әңгіме ретінде тарайды. Сол дәуірде кең тараған новеллалар жинағына «Жүз жаңа новелла» жатады. Бұл жинақ Ла Саль атымен де байланысты болған. Жинақтағы новеллалар түрлі әңгемешілерге тиесілі болғанымен, олар стиль тұтастығымен ерекшеленеді. Осы әзілге толы кітаптың авторы деп саналатын Антуан де Саль (ш. 1388-1461) авантюрист-рыцарьдың ұлы болған. Болашақ рыцарь жас кезінде түрлі жолдардан өтіп, атпен жүруді, сайысқа түсуді үйреніп, геральдика40 мен куртуазды заңды жетік меңгерген. Ла Саль прозаның асқан шебері болған. Оның бейнелеулері қарапайым болғанымен, оның тілі өте жеңіл әрі түсінікті болып келеді. Ла Сальдің ғажайып неміс рыцарьлары жайлы шытырман оқиғалары Тайгейзер туралы неміс аңызына ұқсатылып жазылған фантастикалық роман іспетті құрылған. Ла Сальдің келесі шығармасы «Кішкентай Жан де Сентре» романы (1456). Бұл - туындының төрттен үш бөлігі әскери дайындық, әйелге деген серілік қатынас, дворяндық белгілер мен рыцарьлық сайыстар жайлы жазылған дидактикалық шығарма. Антуан де Ла Сальдің шығармашылығында көркем суреттелген куртуаздық рыцарьлар мен қалыптасып келе жатқан буржуазиялық ортаның арасындағы қайшылық осы дәуірдегі басқа да шығармаларда орын алады. жүктеу/скачать 1,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|