Оқулық Алматы 2011 Пікір жазғандар: Филология ғылымдарының докторы, профессор Т. С. Тебегенов
жүктеу/скачать 1,06 Mb.
|
Әлем әдебиеті by Көптілеуова Д.Т. (z-lib.org)
| Кэндзабуро Оэ (1935) – роман жазушы, новеллист, публицист. Ол 1994 жыл Нобель сыйлығының иегері атанады. Токио университетінде француз әдебиетін оқыған. Орыс прозасына, әсіресе Ф. Достоевскийдің шығармашылығына қызығушылық танытады. 1951 ж. оқушы Оэ Достоевский шығармаларының үзінділерінен тұратын хрестоматияны шығарады. Кейін атақты прозаик Оэ былай дейді: «Мен жазуды орыс әдебиетінен үйрендім. Жаңа замандағы жапон әдебиеті орыс әдебиетінен үйренді және әлі де үйреніп келеді... Өмірді шынайы бейнелеу мен адамның жан дүниесіне үңілуде Толстой мен Достоевскийдің үлесі зор. «Ағайынды Карамазовтар», «Соғыс пен бейбітшілікті» және «Анна Каренинаны» бірнеше рет қайталап оқыдым».
Жазушы Уильям Блейк пен Уильям Батлер Йетстың поэзиясын құрмет тұтып, жаңа замандағы жапон әдебиетшілерінен Ясунари Кавабатаны ерекше қадірлеген. Жазушының «Шегінген жастар зертханасы» (1960) атты әңгімесі және «Кешіккен жастар» (1962) романында соғыстан кейінгі өз елінің жеңілісі үшін қайғыға батқан ұрпақтары туралы айтылған. Кэндзабуро Оэның «1860 жылғы футбол» (1967) атты романы халық арасында кең тарап, жазушыға үлкен жетістік пен әлемдік атақ әкеледі. Шығармада жүз жыл бұрынғы шаруалар көтерілісі баяндалады. Көтерілісті ұйымдастырған жас жігіт үшін бұл көтеріліс кедейлердің әлеуметтік қарсылығы емес, футбол ойыны сияқты көрінеді. «Су менің рухыма дейін қоршап алды» (1973) атты романында Хиросима мен Нагасаки қалаларындағы атом жарылысынан зардап шеккен Жапония туралы айтылады. Романның бас кейіпкері Нисана атом соғысының басталуынан қорқып ұлымен бірге бетондалған баспанада паналауға мәжбүр болады. Ол автор сияқты әлеуметтік қайшылықтардың себебі адам мен табиғат арасындағы байланыстың үзілуінен деп түсінеді. Нисана киттер мен ағаштардың жанын түсініп, өзін теңіздер мен ормандардың қорғаушысы ретінде сезінеді. Жер бетінде орын алған түрлі қайшылықтардың шешілуі үшін адамдар барлық тірі жаратылыстың даусын ести алуы тиіс. Кэндзабуро Оэ романның атауын «Ұлы Өсиеттен» алады: топан су адамзаттың жоғалып кетуіне қауіп төндіреді. Кэндзабуро Оэ – көркем әдебиеттің дамуына зор үлес қосқан көрнекті жапон жазушыларының бірі. Оның шығармашылығына шетелдік және жапондық зиялылар да қызығушылық танытқан. Әдебиет шынайы өмірдің айнасы болғандықтан, ол сол елдегі тарихи фактілермен тығыз байланысты. Ал ХХ ғ. екінші жартысындағы Жапонияның саяси жағдайына көз жүгіртсек, мұнда дәл осы кезеңде қанды соғыстар мен таптық қайшылықтар белең алған еді. ХХ ғасырдың екінші жартысындағы жаңа заман әдебиетіндегі журналистика, проза және поэзияның әр сарында дамуынан бұл әдеби аймақтағы ақын-жазушылардың көздеген мақсаттарынан хабардар бола аламыз. Ал, дәлірек айтқанда, реалистік бағыттың дамуымен мұнда әйел теңдігі, қоғамға тән кереғар жағдайлар, ой және сөз бостандығы, мәңгі өшпес махаббат тақырыбы белең алады. Мұндағы махаббат тек екі жастың арасындағы сезім ғана емес, сонымен қатар елге, жерге деген шексіз сүйіспеншілік көрсеткіші болады. жүктеу/скачать 1,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|